ΔΙΚΤΥΟ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ, τεύχος 7, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2009

Τεύχος 7, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2009

Πορεία σταθερή, νεοφιλελεύθερη!

Η κυβερνητική εναλλαγή στις 5 Οκτωβρίου συνοδεύτηκε και από αλλαγή στην ηγεσία του ΥΠΕΠΘ. Και μαζί της ήρθε ένα έντονο αεράκι επικοινωνιακών κινήσεων με άρωμα αξιοκρατίας. Αξιοκρατία στα κολέγια –αλλά τα αναγνωρίζουμε, όπως ορίζει η νεοφιλελεύθερη συνθήκη της Λισαβόνας–, αξιοκρατία στην Πρόσθετη Διδακτική Στήριξη, αλλά χωρίς κατάργηση της ωρομίσθιας απασχόλησης. Και δώσε δηλώσεις και δημοσιεύματα για το εθνικό απολυτήριο, για αλλαγές στην τεχνική εκπαίδευση, για την αξιολόγηση, για περιφερειακά τεστ, και όλα διανθισμένα με μπόλικο ίντερνετ, μιας και αυτό όλα τα λύνει με ένα μαγικό ραβδάκι. Και δίπλα στις φανφαρώδικες δηλώσεις, ξανά λιτότητα και μιζέρια για τον εκπαιδευτικό, ξανά λιτότητα για χτίσιμο νέων σχολείων και καμία δέσμευση για λιγότερους μαθητές ανά τάξη, καμία δέσμευση για στήριξη των ταμείων, καμία δέσμευση για τους τομείς της δημόσιας εκπαίδευσης που παραχωρήθηκαν στο κεφάλαιο τα τελευταία χρόνια – τα κτίρια (ΣΔΙΤ), τα βιβλία (ΟΕΔΒ και εκδοτικοί οίκοι), τη συμφωνία ΥΠΕΠΘ με 8 ιδιωτικούς κολοσσούς (Λαμπράκη, Κόκκαλη, Λάτση κ.ο.κ.), τα κολέγια, τη βάση του 10. Τελικά, όσο make up κι αν βάλουν…

Ποια είναι η Άννα της διά βίου μάθησης

Η Άννα Διαμαντοπούλου, νέα υπουργός Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, σίγουρα δεν ανήκει στο μετασημιτικό ΠΑΣΟΚ. Υπήρξε βασικό πρόσωπο της κυβέρνησης Σημίτη και δούλεψε σε θέσεις-κλειδιά. Δεν θα χρησιμοποιήσουμε δικά μας λόγια, αλλά θα αντιγράψουμε τα δικά της από την προσωπική της ιστοσελίδα, όπου γράφει μεταξύ άλλων:

Λίγες μέρες αργότερα, ορκίζομαι υφυπουργός Ανάπτυξης στην Κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη, αρμόδια για θέματα βιομηχανίας, με βασικό αντικείμενο τις ιδιωτικοποιήσεις και τη βιομηχανική αναδιάρθρωση. (…)

Κατά την τριετή θητεία μου, εκπροσώπησα συστηματικά την Ελλάδα στα συμβούλια Υπουργών Βιομηχανίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποκτώντας μια σημαντική εμπειρία.

Τότε, ολοκληρώθηκαν οι μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις στον τομέα της Ναυπηγικής Βιομηχανίας και μεγάλου αριθμού προβληματικών επιχειρήσεων. (…)

Αρχές του 1999, ο Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης μού έκανε την εξαιρετική τιμή να με προτείνει στον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ρομάνο Πρόντι ως υποψήφια Επίτροπο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.(…) Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την περίοδο 1999-2004 καλείται να ανταποκριθεί σε μεγάλες προκλήσεις της εποχής, ιδιαίτερα μετά την ατυχή κατάληξη της προηγούμενης Επιτροπής. (…) Η προώθηση των μεταρρυθμίσεων με βάση τη στρατηγική της Λισαβόνας. Η μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών κοινοτικών οργάνων με έμφαση στη διαμόρφωση του νέου πλαισίου της Ενωμένης Ευρώπης (γνωστού ως ευρωσύνταγμα). (…) Η πλειονότητά τους αφορά στα θέματα της απασχόλησης, της κοινωνικής πολιτικής, της φτώχειας, των διακρίσεων κατά των γυναικών, της βίας και, βεβαίως, της οικονομίας και των επιχειρήσεων. (…) Επίσης τιμήθηκα με βραβείο της δανικής προεδρίας της ΕΕ για τη δημιουργία της Λευκής Βίβλου και για το πρόγραμμα της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων.

Δεν ξεθύμανε η οργή των συμμαθητών του Αλέξανδρου…

Ολοκληρώνεται ένας χρόνος από τη δολοφονία του μαθητή Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Φέτος θα πήγαινε στη Β’ Λυκείου, αν δεν τύχαινε στο δρόμο του ο δολοφόνος Κορκονέας. Ο ξεσηκωμός που ακολούθησε είχε πρωταγωνιστή τη μαθητική νεολαία. Πρόσωπα και παιδιά που τα είδαμε τσαντισμένα, εκνευρισμένα, οργισμένα, να κάνουν διαπιστώσεις και κρίσεις για την κοινωνία, που ούτε καν φανταζόμαστε. Αλήθεια, τι να σκέφτονται αυτά τα παιδιά σήμερα; Τι άφησε αυτός ο ξεσηκωμός; Μπόρα ήταν και πέρασε; Ικανοποιήθηκαν κάποια αιτήματα, έστω θολά διατυπωμένα; Μπορεί να έχουμε ξανά ανάλογους ξεσηκωμούς;

Ο περσινός Δεκέμβρης συμπύκνωνε στη βάση του το σύνολο των αδιεξόδων του σημερινού συστήματος, που ανακλώνται και μέσα στο σχολείο καθημερινά. Οικονομικά αδιέξοδα, κοινωνικά, εκπαιδευτικά αδιέξοδα, αδιέξοδα σε επίπεδο αξιών. Με λίγα λόγια, κρίση προοπτικής. Είχαμε σε κάτι από τα παραπάνω αλλαγή πλεύσης; Αλλαγή προσανατολισμού; Σε μια χώρα όπου όλα συνεχίζουν να ξεπουλιούνται σε Γερμανούς, Αμερικάνους και Κινέζους, που κάθε μαθητής είναι χρεωμένος με μια φορολογική δήλωση των γονιών του, που η ευλύγιστη απασχόληση παραμένει ενεργή, αλλάζοντας μορφές, που η εκπαίδευση συνεχίζει να έχει στόχο τις εξετάσεις και την κατάταξη-κατηγοριοποίηση-διαχωρισμό “καλών” και “κακών” –με ό,τι σημαίνει αυτός ο ανταγωνισμός–, που οι κυρίαρχες τάξεις δεν έχουν να προσφέρουν καμία ιδέα, καμία αξία που να συγκινεί.

Οι περίφημοι “υψηλοί” θεσμοί, δικαιοσύνη και εκκλησία, έχουν ξεφτιλιστεί (έχει ενδιαφέρον ότι οι βάσεις στις αστυνομικές σχολές έπεσαν πέρσι κατακόρυφα, για πρώτη φορά τα τελευταία πέντε χρόνια). Μοναδικές ψυχοκινητικές δυνάμεις μπορούν να βρουν οι συμμαθητές του Αλέξανδρου στα τηλεοπτικά reality-διαγωνισμούς, μήπως και βρουν τρόπο να αποκτήσουν γρήγορα χρήμα και δόξα. Άλλες αξίες αυτό το σύστημα δεν έχει.

Ένα χρόνο μετά το Δεκέμβρη, πολλά απ’ όσα ανοίχτηκαν δεν έχουν χωνευτεί ακόμα. Και για τους μαθητές και για τους καθηγητές και για την Αριστερά. Η οποία, αν δεν δει με τέτοια ματιά τις αδυναμίες της, δεν θα μπορέσει ποτέ να “συνομιλήσει” με τους συμμαθητές του Αλέξανδρου.

Ημερολόγιο μιας τάξης

Το Ημερολόγιο μιας τάξης του Σάντρο Ονόφρι είναι ένα βιβλίο για την εκπαίδευση και τους εκπαιδευτικούς, για τα παιδιά, τους γονείς, τη σχολική ζωή και τη σχέση της με την κοινωνική πραγματικότητα και τα προβλήματά της. Καθηγητής σε λύκειο υποβαθμισμένης περιοχής, ο Σάντρο Ονόφρι, καταγράφει σκέψεις που του γεννιούνται από την καθημερινή πραγματικότητα της τάξης.

Σκέψεις ίδιες μ’ αυτές που γεννιούνται στον καθένα –εκπαιδευτικό, γονιό, μαθητή– που σχετίζεται με την εκπαίδευση και τη νεολαία. Σκέψεις που αφορούν ένα ιταλικό σχολείο, δέκα χρόνια πριν, που όμως σε αυτές μπορούμε να αναγνωρίσουμε καταστάσεις ίδιες με αυτές στο σημερινό ελληνικό σχολείο. Από την υποβάθμιση και την υποχρηματοδότηση της δημόσιας εκπαίδευσης μέχρι την αγωνία του εκπαιδευτικού να σταθεί στην τάξη, συνεπής στις αρχές και στην ιδεολογία του. Από τα διλήμματα του δασκάλου ανάμεσα στο τυπικό των σχολικών κανονισμών και το ουσιαστικό να “διαχειρίζεσαι” ζωές νέων ανθρώπων μέχρι την αγωνία και την αμηχανία των γονιών μπροστά στην εφηβική ηλικία.

Αν η ταινία Ανάμεσα στους τοίχους μάς ξενάγησε στη σχολική πραγματικότητα της Γαλλίας και σε αυτήν είδαμε τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς του ελληνικού σχολείου, το Ημερολόγιο μιας τάξης, που μας πηγαίνει δέκα χρόνια πίσω, στις ιταλικές αίθουσες, είναι άλλο ένα στιγμιότυπο της ευρωπαϊκής κοινωνικής και εκπαιδευτικής κατάστασης που αρχίζει να γίνεται όλο και πιο ανησυχητικά ομοιόμορφη.

Μπορείτε να το προμηθευτείτε από τις εκδόσεις Α/συνέχεια.

Τηλ. 210-6441745

info@asynechia.gr

Γιατί “Δίκτυο Κριτικής και Δράσης στην Παιδεία”

Δίκτυο, γιατί έχουμε ανάγκη από κάτι νέο που να προσπαθεί να ενώσει όλες τις εκδοχές του εκπαιδευτικού κόσμου που βρίσκονται κατακερματισμένες σε όλη την Ελλάδα. Από την Πρωτοβάθμια μέχρι και τη Δευτεροβάθμια, από τον αδιόριστο στον ευέλικτο εργαζόμενο του φροντιστηρίου, από το “φροντιστηριάρχη” της συνοικιακής ή της αγροτικής περιοχής μέχρι τον ωρομίσθιο σε κάποιο τμήμα της εκπαίδευσης και από τον αναπληρωτή μέχρι το μόνιμο. Γιατί αυτό που λείπει από το χώρο της παιδείας δεν είναι μία ακόμα παράταξη, αλλά ένας χώρος διαλόγου, προβληματισμού, ενημέρωσης, πρωτοβουλιών και δράσης. Γιατί έχουμε ανάγκη νέες μορφές που να φέρνουν πιο κοντά στις ιδέες της συλλογικής δράσης και συμμετοχής, ειδικά των νέων εκπαιδευτικών.

Κριτικής στις πολιτικές των δυνάμεων του δικομματισμού που διαμορφώνουν το νεοφιλελεύθερο σχολείο, στο ρόλο που καλείται να έχει σήμερα ο εκπαιδευτικός, στις παγιωμένες αντιλήψεις που καθιστούν αναποτελεσματικό το συνδικαλιστικό κίνημα.

Δράσης στα συγκεκριμένα καθημερινά προβλήματα μέσα στους χώρους της εκπαίδευσης αλλά και στις κεντρικές μάχες της παιδείας απέναντι στην κυβερνητική πολιτική. Με τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων αλλά και με τους γονείς και τους μαθητές, στο σχολείο αλλά και στη γειτονιά.

Επικοινωνία:

Στείλε μας στην ανοιχτή λίστα e-mail diktyopaideias@yahoogroups.com

• νέα και ενημερώσεις από το χώρο δουλειάς σου

• την άποψή σου πάνω στα ζητήματα που απασχολούν το χώρο της εκπαίδευσης

• την κριτική σου για το έντυπο του Δικτύου

Τηλέφωνα:

Αθήνα και κεντρική Ελλάδα: 6972878054

Βόρεια Ελλάδα: 6937425768

Δυτική Ελλάδα: 6945002709

Κρήτη: 6945675151

Η κρίση βρήκε καινούριο διαχειριστή – Απάντηση δεν βρήκε ακόμα…

Έχουμε πει και παλιότερα ότι η κρίση είναι τομή, ότι η κρίση καθορίζει τη φάση που βρισκόμαστε και την επόμενη περίοδο. Ότι η κρίση καθορίζει στρατόπεδα, πιέζει για ξεκάθαρες λύσεις. Η πρόσφατη κυβερνητική εναλλαγή έφερε έναν αέρα ότι κάτι περιμένουμε. Όχι στον κόσμο, αλλά στα ΜΜΕ βασικά (που επιδρούν, βέβαια, στον κόσμο) και, δυστυχώς, στην ηγεσία του συνδικαλιστικού κινήματος και σε δυνάμεις της Αριστεράς. Το “καμία ανοχή” δεν γίνεται σύνθημα και πράξη. Πολύ περισσότερο φαίνεται να ξεχνιέται και το “Να πληρώσουν οι πλούσιοι την κρίση”.

Έτσι, έχουμε μια νέα κυβέρνηση που, εξίσου με την παλιά, θα διαλύει το ασφαλιστικό, εξίσου θα ξηλώνει τις συντάξεις, εξίσου θα δίνει αυξήσεις και επιδόματα πείνας. Όμως λίγο η επιχείρηση νέα απογραφή και καταγραφή της “πραγματικής κατάστασης της οικονομίας”, λίγο το σιγοντάρισμα της ΠΑΣΚ (και της ΔΑΚΕ), λίγο η έλλειψη πρωτοβουλιών από την Αριστερά, η αμηχανία και το μπέρδεμα στους εργαζόμενους παρατείνονται, η αναποτελεσματικότητα βαθαίνει.

100% νεοφιλελευθερισμός

Οι εκπαιδευτικοί, μαζί με τους υπόλοιπους δημόσιους υπαλλήλους, είχαν την τιμητική τους από την προηγούμενη κυβέρνηση. Θυμίζουμε:

• Αυξήσεις πείνας και πέρσι, για πρώτη φορά, πάγωμα μισθών με χορήγηση επιδομάτων πείνας. Η λιτότητα κλιμακώνεται.

• Κατάρρευση του ασφαλιστικού μέσω της σκόπιμης υπερχρέωσής και υποχρηματοδότησής του. Εφάπαξ με το σταγονόμετρο, και το ΤΕΑΔΥ να βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού και να εισηγείται αύξηση των εισφορών των εκπαιδευτικών. Σε παρόμοια κατάσταση και ο ΟΠΑΔ. Για κάποιους μήνες, σε ολόκληρους νομούς (εκ περιτροπής) οι εκπαιδευτικοί πλήρωναν φάρμακα και εξετάσεις, θυμίζοντας ότι το ασφαλιστικό δεν αφορά μόνο τους εξηντάρηδες και όσους πλησιάζουν στη σύνταξη αλλά και νεότερους συναδέλφους. Την ίδια στιγμή, στα μουλωχτά, κάποιες εξετάσεις δεν καλύπτονται πλέον από το ταμείο. Την ίδια στιγμή, η απόφαση του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ανατρέπει εκ βάθρων τα ασφαλιστικά δικαιώματα (ειδικά στις γυναίκες αυξάνονται τα όρια της συνταξιοδότησης ως και 17 χρόνια) και μετατρέπει το χαρακτήρα της ασφάλισης από κοινωνική σε επαγγελματική.

• Άνοιγμα της συζήτησης για το νέο μισθολόγιο, παρόμοιο με αυτό του ιδιωτικού τομέα, σε συνδυασμό με την άρση της μονιμότητας. Οι ωρομισθία γίνεται κραταιά εργασιακή σχέση.

• Παράλληλα, διεύρυνση της φτώχειας μέσα από τη γενικότερη κυβερνητική πολιτική, την αύξηση των έμμεσων φόρων, την ακρίβεια.

Οι δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ, σε ΑΔΕΔΥ, ΟΛΜΕ, ΔΟΕ, τουλάχιστον φραστικά, μιλούσαν για τα παραπάνω. Τώρα εμφανίζουν μια εξοργιστική σιωπή –ως και προκλητική κυβερνητική προπαγάνδα– και υπόσχονται μακρόχρονη εργασιακή ειρήνη. Με βάση ποια στοιχεία; Τι λέει –ή δεν λέει– η νέα κυβέρνηση;

Μισθοί

• Αυξήσεις μισθών και συντάξεων που θα καλύπτουν τον πληθωρισμό.

Εδώ μπορεί κανείς να μιλήσει για το ανέκδοτο της δεκαετίας, αν πάρουμε υπόψη μας πως υπολογίζεται ο πληθωρισμός. Όλα τα τελευταία χρόνια, έχουμε αυξήσεις στα είδη πρώτης ανάγκης πάνω από 35% ετησίως και επίσημο πληθωρισμό της τάξης του 2% (0,8% λένε ότι θα είναι ο πληθωρισμός φέτος). Άρα με αυξήσεις της τάξης του 1% μπορούν να τον καλύψουν ή και να τον υπερκαλύψουν, την ίδια στιγμή που θα καλπάζουν οι τιμές και θα φτωχαίνουν τα λαϊκά στρώματα. Τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα, επειδή στο παιχνίδι συμμετέχει επισήμως και η ΓΣΕΕ, η οποία, για να καλύψει τις συμβάσεις πείνας που υπογράφει, συμφωνεί με τον επίσημο πληθωρισμό και υποστηρίζει ότι οι εργαζόμενοι δεν έχουν χάσει εισόδημα τα τελευταία χρόνια.

Θα μείνουμε λίγο στο σημείο, γιατί πρόκειται για “στρατηγική διαφορά” ΠΑΣΟΚ-ΝΔ. Ο Καραμανλής υποσχέθηκε πάγωμα των μισθών και των συντάξεων και ενίσχυση στα χαμηλά εισοδήματα. Ο Παπανδρέου προσφέρει αυξήσεις χειρισμού και πείνας.

Ασφαλιστικό

• Ως το τέλος του 2010, οι συντάξεις θα απονέμονται το πολύ σε τρεις μήνες. Επίσης, έκανε λόγο για την ανάγκη κοινοπραξίας των τεσσάρων μεγάλων ασφαλιστικών φορέων (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ, ΟΠΑΔ) με στόχο τον από κοινού έλεγχο των δαπανών υγείας.

Χιλιοειπωμένα πράγματα από όλους –και από τη ΝΔ, φυσικά– αλλά και επιμονή στο μεγάλο στόχο του δικομματισμού “έλεγχος των δαπανών υγείας” (αφού έχουν δώσει ό,τι αύξηση έχουν ζητήσει οι φαρμακευτικές εταιρίες).

• Διαχωρισμό των προνοιακών από τις ασφαλιστικές παροχές, για να δημιουργηθεί στέρεα βάση χρηματοδότησης των ταμείων.

Μεγάλη “μπανανόφλουδα”, η οποία απειλεί όλες τις βασικές συντάξεις και, κυρίως, τις πρόωρες. Μέχρι σήμερα, όποιος βγαίνει σε πρόωρη σύνταξη (βασικά σε αναπηρική) δεν παίρνει μόνο “το ποσοστό που δικαιούται” με βάση τα ένσημά του (συνήθως είναι γελοίο), αλλά αυτό συμπληρώνεται από ένα “προνοιακό” ποσό, για να φτάσει στο κατώτατο όριο (κάπου 500 ευρώ). Ο διαχωρισμός απειλεί αυτούς τους συνταξιούχους άμεσα, διαλύει την αλληλεγγύη των γενεών, βάζει την ωμή λογική της ανταποδοτικότητας κ.ο.κ. Στόχος, φυσικά, να κάνουν οικονομίες τα ταμεία.

Αυτά όμως που έχουν ενδιαφέρον είναι κι αυτά που δεν λέγονται:

• Θα δοθούν τα 2 δισ. ευρώ (τόσα έχουν υπολογιστεί) σε ΤΕΑΔΥ και ΟΠΑΔ σαν άμεση κρατική επιχορήγηση από τον προϋπολογισμό, για να φέρουν εις πέρας τις υποχρεώσεις τους, κατ’ αρχάς για φέτος; Πιο μακροπρόθεσμα θα επιστραφούν τα κλεμμένα; Τι θα γίνει με τα ταμεία; Σιωπή η Διαμαντοπούλου στο ραντεβού με ΟΛΜΕ-ΔΟΕ, σιωπή γενικά η κυβέρνηση. Ηχηρή νεοφιλελεύθερη σιωπή.

• Θα αρνηθεί η Ελλάδα την προσαρμογή στην απόφαση του ΔΕΚ, πράγμα που το έχουν κάνει άλλες χώρες (Ιταλία, Αυστρία), σύμφωνα με στοιχεία της ΑΔΕΔΥ; Θα βάλει φραγμό στη μετατροπή της κοινωνικής ασφάλισης σε επαγγελματική;

• Σχετικά με τις ευλύγιστες εργασιακές σχέσεις, η κυβέρνηση δεν κατάργησε την ωρομισθία, ενώ οι συζητήσεις για νέο μισθολόγιο και κατάργηση της μονιμότητας είναι μέσα στη λογική της.

• Την ίδια στιγμή, το εισόδημά μας θα χτυπηθεί περισσότερο με την αύξηση των έμμεσων φόρων.

Δεν υπάρχει τίποτα που να αποδεικνύει ότι αυτή η κυβέρνηση δεν συνεχίζει στον ίδιο νεοφιλελεύθερο δρόμο που είχε χαράξει η προηγούμενη. Το αντίθετο. Και η προηγούμενη με απογραφή και λιτότητα ξεκίνησε. Και η τωρινή το ίδιο. Χιλιοπαιγμένο έργο. Όλοι μιλάνε ότι, κάποια στιγμή, θα βγούμε από την κρίση. Πράγμα εξαιρετικά αμφίβολο με μια οικονομία υπερχρεωμένη και με πλήρη ανικανότητα να κάνει το δικό της σχεδιασμό. Καλή η συμμετοχική αρχηγία του πρωθυπουργού, αλλά δεν μπορεί να κρύβεται κάτω από μεταμοντέρνα, αταξικά συνθήματα. Κάποιος πρέπει να πληρώσει για την έξοδο από την κρίση. Και από τις χαιρετούρες του ΣΕΒ καταλάβαμε ότι αυτός θα είναι ο συνήθης ύποπτος λαός…

Επομένως, το “περιμένουμε να δούμε” δεν έχει καμία βάση. Σε ένα μήνα, θα έχει ψηφιστεί ο καινούριος προϋπολογισμός. Αν π.χ. δεν διατεθεί τώρα η αναγκαία κρατική επιχορήγηση, οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες στα ασφαλιστικά μας δικαιώματα. Αν δεν δοθούν τώρα αγώνες για αυξήσεις στους μισθούς, θα έχει στρωθεί κι άλλο έδαφος στη μοιρολατρία. Θα περιμένουμε απλά για μια κινητοποίηση-πιστολιά στον αέρα; Ή θα προετοιμαστούμε από τώρα; Η ευθύνη βαραίνει τις δυνάμεις της Αριστεράς, που καταρχήν πρέπει να ιεραρχήσουν το συγκεκριμένο μέτωπο και επιπλέον να δουλέψουν από κοινού στα πρωτοβάθμια σωματεία, για να σπάσουν στην πράξη το μέτωπο ΔΑΚΕ-ΠΑΣΚ, το μέτωπο της εργασιακής ειρήνης…

Δημήτρης Μητρόπουλος, Αθήνα

Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών στον αστερισμό της κρίσης

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, από τη στιγμή της ανάληψης των καθηκόντων της, προσπαθεί να παρουσιάσει ένα διαφορετικό πρόσωπο εξουσίας, με συντονισμένη προσπάθεια να αποδείξει ότι αποτελεί μια τομή σε σχέση με αυτό που παρέδωσε η κυβέρνηση Καραμανλή, όταν ξεσπούσε ένα καινούριο σκάνδαλο κάθε εβδομάδα. Μια τέτοια εικόνα είναι αναγκαία, προκειμένου να προχωρήσουν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο τομέα.

Αλλά αυτές τις μεταρρυθμίσεις πρέπει να τις κάνει μέσα σε ένα περιβάλλον οικονομικής κρίσης. Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι είναι αναγκασμένη να προχωρήσει σε λύσεις που θα οδηγήσουν σε περικοπές των εισοδημάτων των εργαζομένων και σε αυξήσεις των έμμεσων φόρων. Γνωρίζει, όμως, και ότι μια ευθεία επίθεση, όπως η εφαρμογή της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, μπορεί να αποτελέσει τη θρυαλλίδα μιας γενικότερης έκρηξης, όπως έχει δείξει το παρελθόν, από το Δεκέμβρη του 2008, μέχρι τις αλλαγές επί Κοντογιαννόπουλου και Αρσένη.

Αν η κυβέρνηση ήθελε, θα μπορούσε με τον “αέρα” της πρόσφατης λαϊκής εντολής να βάλει σε λειτουργία το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο. Αντίθετα, δρα κατευναστικά και προτιμά να μεταθέσει τη λύση, προετοιμάζοντας το έδαφος, ώστε αυτή να γίνει πράξη με όρους ιδεολογικής ηγεμόνευσης και κυριαρχίας, παρά να προβεί σε μια βεβιασμένη απόπειρα σήμερα.

Ποια είναι, επομένως, η πολιτική που θα ακολουθήσει η κ. Διαμαντοπούλου;

Να βάλει στο παιχνίδι τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Να γίνουν οι εργαζόμενοι οι φορείς του “νέου” και του “ανοικτού” σχολείου, που επαγγέλλεται η αστική τάξη. Να μετατραπούν σε κυνηγούς κεφαλαίων, που θα χρηματοδοτήσουν το σχολείο τους, και, επομένως, να αυξήσουν το εισόδημά τους, όχι μέσα από την αύξηση του μισθού τους αλλά διαμέσου άλλων πηγών. Οι μισθοί θα παραμείνουν χαμηλοί και οι όποιες αυξήσεις δεν πρόκειται να ανατρέπουν την εισοδηματική πολιτική της εκάστοτε κυβέρνησης. Μπορεί όμως ένας εργαζόμενος ή μια ομάδα εκπαιδευτικών ακόμα κι ένας σύλλογος καθηγητών ή δασκάλων να γίνουν κατά τι “πλουσιότεροι” κυνηγώντας προγράμματα και προθεσμίες. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των εργαζομένων έρχεται στην επιφάνεια και διαλύει ακόμα και τα όποια συντεχνιακά χαρακτηριστικά μπορεί να διατηρεί ο εκπαιδευτικός κόσμος. Η αξιολόγηση και η πασοκική της εκδοχή, η λογοδοσία, θα έρθουν σαν φυσιολογικό επακόλουθο αυτής της ηγεμονίας του ανταγωνισμού.

Κρίσιμο στοιχείο για την επίτευξη ενός τέτοιου στόχου αποτελεί η αποκέντρωση, κυρίως με την ευελιξία του αναλυτικού προγράμματος και, αργότερα, με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων, σχετικών με τις εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών, προς τους δήμους, τις νομαρχίες και τις περιφέρειες. Δεν είναι τυχαίο ότι η κ. Διαμαντοπούλου, τόσο στα πρόσφατα συνέδρια της ΔΟΕ και της ΟΛΜΕ όσο και στις προγραμματικές δηλώσεις και στις συναντήσεις της με τα συνδικάτα της εκπαίδευσης, τονίζει ότι αυτή είναι η προτεραιότητα της κυβέρνησης. Ένα ευέλικτο και αποκεντρωμένο αναλυτικό πρόγραμμα είναι περισσότερο προσαρμόσιμο στη λογική της διαφοροποίησης των εκπαιδευτικών. Η αντιπαράθεση ανάμεσα σε δασκάλους και καθηγητές ακόμα και διπλανών σχολείων θα επιφέρει συγκρούσεις υπόγειες, που θα εκδηλώνονται με έναν έντονο ανταγωνισμό σε έπαθλα και διακρίσεις της “δικής μας επιχείρησης”. Το πνεύμα του σχολείου που μοιράζει τα κέρδη στους δικαιούχους εκπαιδευτικούς θα αρχίσει να γίνεται πραγματικότητα.

Ο “κακός” εκπαιδευτικός, ο “τεμπέλης” εργαζόμενος που αδιαφορεί για την επιτυχία ενός τέτοιου σχολείου, που δεν συναισθάνεται τον ιερό σκοπό του νέου σχολείου, που αδιαφορεί στη σύνδεση σχολείου και τοπικής κοινωνίας, που δεν είναι αρκούντως ευέλικτος, που συμπεριφέρεται “παράξενα” προς τους κακούς μαθητές, θα μετατρέπεται σε αποδιοπομπαίο τράγο. Η αξιολόγηση καλά θα κάνει να τον τοποθετήσει στη θέση που του αρμόζει, με χαμηλό εισόδημα ή και σε κάποιο υποβαθμισμένο σχολείο της επαρχίας ή των δυτικών συνοικιών.

Τα υποβαθμισμένα σχολεία θα τυχαίνουν της ανάλογης προσοχής του υπουργείου και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δηλαδή, θα υποβαθμίζονται ακόμα περισσότερο, μέχρι να γίνει μια συνολική ανατροπή με το κλείσιμό τους, το διώξιμο όλων των εκπαιδευτικών και την πρόσληψή τους, ώστε να μπουν ξανά στο παιχνίδι του ανταγωνισμού. Πρακτική που ήδη εφαρμόζεται στην Αγγλία από την κυβέρνηση των Εργατικών.

Με βάση τα παραπάνω αποτελεί λανθασμένη πολιτική η στόχευση στην αξιολόγηση με λογικές του παρελθόντος. Δεν πρόκειται να δούμε ένα στρατό αξιολογητών, που θα ελέγχουν την παραμικρή κίνηση και δραστηριότητα. Αντιλήψεις που συνδέουν την αξιολόγηση με τους επιθεωρητές μιας άλλης εποχής δεν βοηθούν στο να κατανοήσουμε με τι έχουμε να αναμετρηθούμε. Η υπουργός μίλησε καθαρά για “κίνητρα και επιβράβευση αυτών που ξεχωρίζουν”. Το “κίνητρο” θα είναι ο τροφοδότης της αξιοκρατίας και η “επιβράβευση αυτών που ξεχωρίζουν” ο σκοπός της λογοδοσίας αυτών που υστερούν.

Θα υπάρξει αντιπολίτευση σε αυτή την πολιτική;

Ο πρωθυπουργός αλλά και η υπουργός δεσμεύτηκαν στη Βουλή για αύξηση στην παιδεία κατά 1 δισ. ευρώ κάθε χρόνο, ανεξάρτητα από τα ελλείμματα και τα χρέη της χώρας. Όμως, στις συναντήσεις της με τα συνδικάτα, η κ. Διαμαντοπούλου δεν λέει κουβέντα για αυξήσεις στους μισθούς. Αντίθετα, είναι κάθετη όταν τονίζει ότι όλα τα επιπλέον χρήματα θα δοθούν σε υποδομές. Επομένως, η κυβέρνηση δεν έχει να προσφέρει τίποτα προς τους εργαζόμενους. Μπορεί, όμως, να πετάξει ένα κοκαλάκι, που θα τρέξουν να το πιάσουν πολλοί. Και εδώ θα έχει συμμάχους τον υποταγμένο συνδικαλισμό, τις ηγεσίες στις ομοσπονδίες. Αυτοί θα συνδράμουν για να γίνει το κοκαλάκι το σύμβολο μιας άλλης εποχής. Δεν είναι τυχαία η τοποθέτηση του κ. Μανιάτη της ΠΑΣΚ στη συνάντηση με την υπουργό, όπου της διαμήνυσε να κινηθεί με βάση τις αποφάσεις του 6ου και 8ου Συνεδρίου της ΟΛΜΕ.

Η Αριστερά θα απεμπλακεί από το παιχνίδι του δικομματισμού ή θα συνεχίσει τον αδιέξοδο, ιδιότυπο εμφύλιο πόλεμο, αδιαφορώντας για τις ανάγκες των εκπαιδευτικών και του λαού και υπερασπιζόμενη τον κομματικό μικρόκοσμό της;

Η αξιολόγηση και η λογοδοσία, στην οποία θα έχουν λόγο όλοι (μαθητές, γονείς, τοπική κοινωνία), αποτελεί κεντρική επιλογή της κυβέρνησης. Η Αριστερά πρέπει να απαντήσει δημιουργώντας τις δικές της συμμαχίες μέσα στους μαθητές, στους γονείς, στους εργαζόμενους. Αυτοί που πρέπει να λογοδοτήσουν είναι ο δικομματισμός και οι κυβερνήσεις του. Βασικό στοιχείο μιας πολιτικής που διακηρύσσει ότι “δεν πρέπει να πληρώσει την κρίση ο λαός” δεν μπορεί να είναι το να αξιολογηθούν οι εργαζόμενοι αλλά με πιο σωστό τρόπο.

Βύρων Λάμπρου, Καβάλα

Η εκπαιδευτική Αριστερά στις νέες συνθήκες

Πολύ σύντομα μετά την πετυχημένη, στα πλαίσια του δικομματισμού, κυβερνητική εναλλαγή, οι επικοινωνιακοί χειρισμοί της νέας κυβέρνησης άρχισαν να ξεθωριάζουν και το –κρυφό προεκλογικά– πραγματικό σχέδιο εξόδου από την κρίση άρχισε να αποκαλύπτεται. Την ίδια στιγμή, οι εργαζόμενοι, που πιέζονται αφόρητα από τη νεοφιλελεύθερη πολιτική, προβάλλουν αντίσταση, αγωνίζονται, οξύνοντας τις αντιφάσεις, χαλώντας την επικοινωνιακή σούπα των πρώτων ημερών.

Η κρίση είναι εδώ, πιο βαθιά, κλονίζει την πραγματική οικονομία. Τα ελλείμματα, η χρέωση, η ανεργία καλπάζουν. Είμαστε ήδη υπό επιτήρηση. Οι διαρθρωτικές αλλαγές και προσαρμογές, τα σχέδια δημοσιονομικής εξυγίανσης προδιαγράφουν την παραπέρα συμπίεση των εργαζομένων.

Στο χώρο της παιδείας και της διά βίου μάθησης, η νέα κυβέρνηση δείχνει συνέπεια και σταθερότητα στις νεοφιλελεύθερες επιταγές με το ρετουσάρισμα αλλά και το βάθεμα των νεοφιλελεύθερων νόμων. Η προσπάθεια προβολής μιας διαφορετικής “διαχειριστικής νοοτροπίας” σε μια σειρά ζητημάτων σύντομα θα αποδειχθεί αδύναμη. Ποια η τύχη της προεκλογικής δέσμευσης για κατάργηση της ωρομισθίας; Πάμε για ένα “αξιοκρατικό” μοίρασμα της φτώχειας και της εκμετάλλευσης;

“Ανοικτό”, “συμμετοχικό”, “περιφερειοποιημένο” και “αξιολογημένο” σχολείο “της σύγχρονης γνώσης”… Όλα αυτά φαντάζουν χαριτωμένες ιδεούλες, ικανές αρχικά να προκαλέσουν σκωπτικό μειδίαμα. Η προώθησή τους, όμως, ρίχνει το σχολείο όλο και πιο βαθιά στην αγκαλιά της αγοράς και της αμάθειας. Πέρα από τις αναλύσεις και τις καταγγελίες, έχουμε ανάγκη το σχεδιασμό και την υλοποίηση μεγάλων πρωτοβουλιών, με πραγματική κίνηση των εκπαιδευτικών, που θα ακυρώνουν στην πράξη τα σχέδια του υπουργείου.

Συγκρότηση και “συγκροτήσεις”

Ο μήνας του μέλιτος της νέας κυβέρνησης περνάει, και η εκπαιδευτική Αριστερά δεν φαίνεται να θέλει και να μπορεί να πάρει μια τέτοια πρωτοβουλία. Οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ συνεχίζουν στο μοναχικό-αντικινηματικό δρόμο τους, χωρίς καμία διάθεση και προοπτική να συσπειρωθούν ευρύτερες δυνάμεις γύρω από έναν κεντρικό πολιτικό στόχο, αυτόν της αναχαίτισης, σε όλα τα επίπεδα, της επίθεσης στα δικαιώματά μας. Από την άλλη, οι σχηματισμοί της ριζοσπαστικής Αριστεράς (Παρεμβάσεις, Αυτόνομη Παρέμβαση, Συνεργαζόμενες Εκπαιδευτικές Κινήσεις) προχωρούν σε εσωτερικές διαδικασίες και συνδιασκέψεις, που όμως δεν φαίνεται να θέλουν να βγάλουν συμπεράσματα και να τοποθετηθούν ουσιαστικά στις νέες συνθήκες. Κωδικά, η νέα κατάσταση καθορίζεται:

• Από μια νέα κυβερνητική διαχείριση, που επιμένει νεοφιλελεύθερα στους υλικούς όρους διαβίωσης των εκπαιδευτικών και με επιθετικό –και πιο “έξυπνο” τρόπο (αξιολόγηση-επιβράβευση, αξιοκρατία)– στην παραπέρα διάλυση της δημόσιας παιδείας.

• Από την πλήρη ευθυγράμμιση ΠΑΣΚ και ΔΑΚΕ με τις κυβερνητικές νεοφιλελεύθερες επιλογές. Το δίπολο “συναίνεση και εργασιακή ειρήνη” είναι γι’ αυτούς αδιαπραγμάτευτο.

• Υπάρχουν συσσωρευμένα προβλήματα, που δεν μπορεί και δεν θέλει να τα λύσει το ΠΑΣΟΚ (διεύρυνση φτώχειας, κατάρρευση ασφαλιστικού) και τα οποία ζητούν επειγόντως λύση και συμπιέζουν τους εκπαιδευτικούς.

• Υπάρχει και μια συσσωρευμένη εμπειρία μπλοκαρίσματος σε επίπεδο ομοσπονδιών, που διδάσκει ότι χρειάζεται αποφασιστική στροφή σε ένα διαφορετικό συνδικαλισμό, στην πολιτική δουλειά στη βάση.

Τέλος, για ένα δυναμικό που θα μπορούσε να συσπειρωθεί είναι σίγουρο πως βαραίνει το γεγονός ότι κεντρικά πολιτικά δεν αναδεικνύεται μια αντίπαλη δύναμη. Τα αντισυστημικά χαρακτηριστικά του ΣΥΡΙΖΑ είναι μετέωρα, αφού η “προγραμματική αντιπολίτευση” που προβάλλεται από δυνάμεις του ΣΥΝ δεν εντάσσεται σε ένα σχέδιο κίνησης κόσμου και αλλαγής του συσχετισμού δύναμης στο κοινωνικό επίπεδο.

Το ερώτημα είναι: Ποιος είναι ένας προσανατολισμός που να εκμεταλλεύεται τα υπαρκτά κενά, τις δυνατότητες και να αντιστρέφει την κατάσταση; Εκτός αν η γραμμή μας είναι η συντήρηση της κατάστασης.

Η απάντηση δεν μπορεί να βρίσκεται σε μια καλή εμφάνιση στις εκλογικές διαδικασίες, που έχουμε μπροστά μας στις ΕΛΜΕ και στους διδασκαλικούς συλλόγους. Θεμιτή και θετική η καλή εμφάνιση, αλλά δεν είναι απάντηση.

Η απάντηση δεν είναι να “φτιάξουμε την παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ” με μια γραμμή ενότητας γύρω από τον εαυτό μας. Άποψη, που επί της ουσίας υποστηρίζουν άλλοι χώροι (π.χ. ΚΚΕ). Το θέμα είναι πώς υπηρετούμε τη συσπείρωση των δυνάμεων της Αριστεράς.

Η απάντηση δεν μπορεί να είναι να προβάλλουμε γενικά θέσεις και αιτήματα, σαν ομοσπονδίες, προς τη νέα υπουργό. Πολύ χειρότερα, να μπούμε σε μια λογική διαλόγου με την κ. Διαμαντοπούλου, για να δείξουμε την προγραμματική μας υπεροχή. Γιατί το πρόβλημα είναι η συγκρότηση του υποκειμένου που θα παλέψει αυτά τα αιτήματα και τις θέσεις. Η απάντηση δεν μπορεί να είναι η παραταξιακή συγκρότηση, η καταγγελία των άλλων αριστερών δυνάμεων, η επιβεβαίωση και η αυταρέσκεια του “εμείς οι μόνοι συνεπείς”, ο ενδοαριστερός ανταγωνισμός.

Όλα τα παραπάνω συντηρούν την υπάρχουσα κατάσταση, δεν ανατρέπουν δεδομένα, δεν αλλάζουν διαθέσεις.

Για ένα διαφορετικό προσανατολισμό

Η γνώμη μας είναι ότι πρέπει να κινηθούμε σε τρεις κατευθύνσεις:

Το πρώτο βήμα είναι η αναγνώριση της κατάστασης. Η κατάσταση του κινήματος είναι άσχημη, ο κόσμος της Αριστεράς είναι σε αμηχανία, σχήματα, παρατάξεις και συλλογικότητες υπολειτουργούν ή δεν έχουν καν πολιτική λειτουργία, ο συνδικαλισμός βρίσκεται σε ανυποληψία.

Το δεύτερο είναι ότι υπάρχει διάχυτο ένα δυναμικό, εντός και εκτός παρατάξεων της Αριστεράς (όλων των αποχρώσεων), που πρέπει και μπορεί να αποτελέσει έναν κρίσιμο πόλο, αντίπαλο στο νεοφιλελευθερισμό και στις δυνάμεις του υποταγμένου συνδικαλισμού. Αυτό το δυναμικό μπορεί κατ’ αρχάς να βρεθεί μαζί και να συζητήσει, να σχεδιάσει από κοινού, να συσπειρωθεί. Δεν μπορούμε να είμαστε αποτελεσματικοί με τη δράση κάποιων συνδικαλιστών –λιγοστών– της Αριστεράς που παλεύουν κάποια πράγματα σε Δ.Σ., είτε τοπικά είτε κεντρικά.

Το τρίτο είναι να προσανατολιστούμε και να ιεραρχήσουμε δύο βασικά μέτωπα: να κινηθούμε στα πρωτοβάθμια σωματεία και να ξεπεράσουμε τις μπλοκαρισμένες ηγεσίες των ΔΣ των ομοσπονδιών. Δεν μας βγάζουν άλλο οι αποφάσεις-σεντόνια με ΠΑΣΚ ή με ΔΑΚΕ, απλά για να βγει απόφαση. Αυτός ο δρόμος έχει χρεοκοπήσει. Να δημιουργήσουμε δομές συντονισμού και δράσης ΕΛΜΕ και διδασκαλικών συλλόγων. Σαν άμεσο θέμα πάλης να τεθεί η κρίση με επίκεντρο το ασφαλιστικό και το οικονομικό. Σαν θέμα διαλόγου να οικοδομηθεί μια αριστερή απάντηση στην ιδεολογική επίθεση της Διαμαντοπούλου για το σχολείο της αγοράς και της αμάθειας.

Στοιχεία μιας μετωπικής και κινηματικής πολιτικής είναι βασικά για μια άλλη πορεία. Η περιχαράκωση γύρω από το χώρο και την παράταξη του καθένα δεν είναι απάντηση. Όσο νωρίτερα το κατανοήσουμε τόσο το καλύτερο.

Γιατί ο χρόνος, ήδη εδώ και καιρό, περνάει εις βάρος μας…

Κώστας Τζούτζιος – Θοδωρής Σταμούλης, Πάτρα

Τα λάπτοπ θα φέρουν την “αλλαγή” στη σχολική γνώση;

Είναι γνωστή η φασαρία με την είσοδο των λάπτοπ στην εκπαιδευτική διαδικασία, κατά τον περασμένο Σεπτέμβριο. Λίγους μήνες πριν, ο νέος πρωθυπουργός και λάτρης του ίντερνετ κουνούσε στη Βουλή το μικρό Η/Υ, που θα αλλάξει την εκπαίδευση και τη γνώση γενικά. Είναι αλήθεια ότι το θέμα είναι πολύπλοκο και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με αφορισμούς. Ο Η/Υ και η χρήση του στην εκπαιδευτική διαδικασία δεν είναι προβληματική, επειδή π.χ. ο μαθητής μπορεί να έχει πρόσβαση σε πληροφορίες που δεν θέλουμε. Ούτε το λάπτοπ είναι χρήσιμο από μόνο του. Η νέα αυτή κατάσταση ορίζει νέα ερωτήματα, που πρέπει να απαντηθούν πέρα από κραυγές ή ζητωκραυγές.

Γιατί πολλά παιδιά σήμερα δυσκολεύονται να διαβάσουν και να κατανοήσουν ένα απλό κείμενο; Γιατί δυσκολεύονται να γράψουν; Γιατί αυξάνονται οι περιπτώσεις δυσλεξίας; Πώς εντείνονται τα φαινόμενα της διάσπασης προσοχής ή της υπερκινητικότητας; Η συσσώρευση όγκου πληροφορίας βοηθάει ή μπλοκάρει; Σε ποια ηλικία ένας μαθητής μπορεί να αφομοιώσει πληροφορίες και τι είδους πληροφορίες; Ποιες οι επιπτώσεις της σταδιακής κατάργησης του γραπτού ή προφορικού λόγου εξαιτίας της κυριαρχίας των πολυμέσων (εικόνες, βίντεο) στη συγκρότηση της σκέψης του μαθητή; Πώς τοποθετείται η χρήση των Η/Υ στα παραπάνω σύγχρονα προβλήματα που αντιμετωπίζει η μορφωτική διαδικασία;

Το συγκεκριμένο αφιέρωμα ανοίγει απλώς το θέμα. Σαν Δίκτυο Παιδείας έχουμε στόχο να συνεχίσουμε τέτοιου είδους παρεμβάσεις, με στόχο να οικοδομήσουμε μια ουσιαστική κριτική στο σημερινό σχολείο της αμάθειας.

Η “ψηφιακή τάξη” και τα πιθανά “σενάρια”…

Η προηγούμενη κυβέρνηση, λίγο πριν από τις εκλογές, στο πλαίσιο της δράσης “Ψηφιακή τάξη” (παρόμοια “δράση” με εκείνη που αφορούσε τους πρωτοετείς φοιτητές ένα χρόνο νωρίτερα), μοίρασε σε όλους τους μαθητές της Α’ Γυμνασίου κουπόνια των 450 ευρώ, τα οποία αντιστοιχούσαν σε συγκεκριμένα μοντέλα φορητών υπολογιστών (netbook). Παράλληλα, το ίδιο κουπόνι δοθηκε και σε καθηγητές της Α’ Γυμνασίου, που θα αναλάβουν τη διδασκαλία μαθημάτων με Η/Υ. Τέτοια μαθήματα είναι η Γεωγραφία, τα Μαθηματικά, η Ιστορία και η Βιολογία-Φυσική. Σε πρώτη φάση (για τη φετινή χρονιά), είπαν ότι θα διδαχθούν σε κάθε σχολείο 2 μαθήματα ηλεκτρονικά, σε ποσοστό 30% της ύλης του κάθε μαθήματος. Αυτό, υποτίθεται, το αποφασίζει ο Σύλλογος Διδασκόντων, δηλαδή ποια μαθήματα θα γίνουν με τη χρήση των φορητών υπολογιστών – στα περισσότερα σχολεία, ασφαλώς, αποφασίστηκε κυρίως από το διευθυντή ή ανάλογα με το ποιοι καθηγητές έδειξαν διάθεση να αναλάβουν το “πείραμα” με τα λάπτοπ. Οι συγκεκριμένοι καθηγητές πρέπει –κανονικά– να έχουν πιστοποίηση Β’ επιπέδου στους Η/Υ, επειδή όμως αυτοί δεν είναι πολλοί, αρκεί να έχουν πιστοποίηση Α’ επιπέδου ή έστω βασικές γνώσεις Η/Υ. Τέλος πάντων, κάποιοι συνάδελφοι, τελικά, ανέλαβαν την”ψηφιακή τάξη”, παίρνοντας επίσης τα λάπτοπ, χωρίς να γνωρίζουν ακριβώς πώς θα λειτουργήσει η όλη διαδικασία. Για παράδειγμα, επειδή έχω αναλάβει την Ιστορία της Α’ Γυμνασίου –ηλεκτρονικά– αυτό που ακουγόταν στο σχολείο τις πρώτες μέρες ήταν ότι ίσως τα λάπτοπ αντικαταστήσουν τα βιβλία, ώστε να “ξαλαφρώσουν” οι τσάντες των παιδιών, ότι θα ερχόταν αργότερα κάποιο λογισμικό στα σχολεία, ότι θα έπρεπε εμείς να αναζητήσουμε λογισμικό στο ίντερνετ και διάφορα άλλα. Φανταστείτε ότι όλη αυτή η κατάσταση μάλλον αποθάρρυνε αρκετούς από το να αναλάβουν κάτι τέτοιο –ιδίως αν δεν είχαν δουλέψει, με κάποιον τρόπο, το μάθημά τους με Η/Υ–, ενώ όσοι ανέλαβαν σίγουρα το αποφάσισαν για πολλούς και διαφορετικούς λόγους…

“Ενδιαφέρον” είχε το σκηνικό πριν και κατά τη διάρκεια της διανομής των κουπονιών. Τα φυλλάδια των διαφόρων καταστημάτων με ηλεκτρονικά και οι διαφημίσεις για τις “προσφορές” που παρείχε το καθένα μαζί με την αγορά του φορητού Η/Υ είχαν κατακλύσει τα σχολεία (εκτός από τα ΜΜΕ). Τα παιδιά συζητούσαν για το ποιο μοντέλο θα διάλεγαν, ποιο ήταν πιο ελκυστικό, ποιο έδινε περισσότερα δωράκια. Όσοι δεν είχαν ήδη Η/Υ στο σπίτι είχαν μεγάλη ανυπομονησία, το ίδιοι κι ορισμένοι γονείς, που έρχονταν επανειλημμένως για να ρωτήσουν πότε θα δοθούν τα κουπόνια. Δηλαδή, ήταν το θέμα της “δωρεάν απόκτησης” αυτό που δημιουργούσε περισσότερο ενθουσιασμό, και είναι λογικό. Και ασφαλώς, αρκετοί γονείς –και καθηγητές– το έψαξαν πολύ με τις προσφορές, ώστε να προμηθευτούν με τις διάφορες δωροεπιταγές (των 50 ή 100 ευρώ) που έδιναν τα καταστήματα –και τσοντάροντας λίγα ακόμη ευρώ– ορισμένα αξεσουάρ ή άλλα ηλεκτρονικά είδη, που σε άλλη περίπτωση δεν θα αποφάσιζαν να αγοράσουν. Σίγουρα τα καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών ξεπούλησαν στοκ (π.χ. όταν πήρα το δικό μου, με τη δωροεπιταγή προτεινόταν συγκεκριμένο πολυμηχάνημα ή εξωτερικός δίσκος), ενώ το ποσό των 450 ευρώ για κάθε netbook ήταν υπερτιμημένο, καθώς τα συγκεκριμένα μηχανήματα έχουν πραγματική τιμή μέχρι 350 περίπου ευρώ το ανώτερο.

Σήμερα που μιλάμε, οι φορητοί υπολογιστές έχουν αγοραστεί από όλους, αλλά είναι ένα ζήτημα κατά πόσο έχουν ενσωματωθεί στην πραγματικότητα της τάξης. Ακούγονται διάφορα. Κατ’ αρχάς, καθημερινά, μαθητές και καθηγητές έχουν να αναφέρουν κάποιο πρόβλημα ή κάποια δυσκολία που αφορά είτε την εγκατάσταση, είτε τα λογισμικά, που δεν ανοίγουν ή δεν φαίνονται οι φωτογραφίες, είτε τις συνδέσεις στο ίντερνετ. Σε κάποια σχολεία, υπάρχουν καθηγητές που ζητούν από τους μαθητές να φέρνουν ανελλιπώς τα λάπτοπ στο μάθημα και έχουν, ουσιαστικά, υποκαταστήσει το βιβλίο. Έχει ακουστεί για τμήμα Ά Γυμνασίου, όπου οι μαθητές είναι αποσβολωμένοι στην οθόνη του λάπτοπ και το μάθημα γίνεται σε συνθήκες “εξαιρετικής τάξης και απόλυτης ησυχίας” (!).

Σε ό,τι αφορά την “επιμόρφωση” των καθηγητών που ανέλαβαν την “ψηφιακή τάξη”, ακούγεται ότι ανά περιοχές και ανά ειδικότητες καλούνται σε κάποιου είδους σεμινάρια. Για παράδειγμα, στην περιοχή μου (Περιστέρι), όσοι αναλάβαμε τη διδασκαλία της Ιστορίας με Η/Υ –δηλαδή οι φιλόλογοι και κάποιοι συνάδελφοι ξένων γλωσσών (που διδάσκουν Ιστορία σε δεύτερη ανάθεση)– καλεστήκαμε από τη σύμβουλο των φιλολόγων σε μια δίωρη συνάντηση. Εκεί, εκφράστηκαν αμφιβολίες και προβληματισμοί για τον τρόπο χρήσης των λάπτοπ μέσα στην τάξη, για το πού θα βρεθεί υλικό, αφού θα είναι δύσκολη η σύνδεση με ίντερνετ, καθότι στα περισσότερα σχολεία δεν υπάρχει ασύρματη σύνδεση κ.λπ. Η σύμβουλος είπε ότι θα λυθούν τα προβλήματα με τον καιρό, ότι κάποιο λογισμικό υπάρχει εγκατεστημένο στα λάπτοπ – άρα μπορούμε να αρχίσουμε μ’ αυτό και βλέπουμε. Στη συνέχεια, αφού μας μίλησε για τους στόχους, γενικούς και ειδικούς (όπως, συνεργασία των μαθητών σε ομάδα, ενεργητική συμμετοχή μαθητή στη διδασκαλία και πιο συγκεκριμένα, οικειοποίηση με την επιστημονική μέθοδο της ιστορικής έρευνας, με τον πλούτο της ιστορικής πληροφορίας, εξοικείωση με τη χρήση Η/Υ, σύνθεση και επεξεργασία κειμένου), μας παρουσίασε μια δειγματική διδασκαλία με βάση το λεγόμενο “σενάριο”. Δηλαδή, τα παιδιά χωρίζονται σε 5 ομάδες των 4 μαθητών (βασική προϋπόθεση η τάξη να έχει μέχρι 25 μαθητές!). Σε κάθε ομάδα υπάρχει ένας χρήστης του λάπτοπ κι ένας που κρατάει ημερολόγιο και καταγράφει τι ακριβώς κάνει κάθε μέλος της ομάδας. Στη συνέχεια, δίνεται το θέμα που είναι π.χ. “Η ζωή στην κλασική Αθήνα του 5ου αι. π.Χ.”. Το σενάριο έχει ως εξής: Κάθε ομάδα αναλαμβάνει από ένα ειδικό θέμα π.χ. α. Η πολιτική στην κλασική Αθήνα β. Η κοινωνία γ. Η εργασία δ. Η ενδυμασία και η κόμμωση ε. Η διατροφή. Έπειτα, η κάθε ομάδα πρέπει να αναζητήσει στο ίντερνετ (σε ιστοσελίδες που τους προτείνουμε εμείς) ή στο λογισμικό (ό,τι υπάρχει ήδη εγκατεστημένο στο λάπτοπ) πληροφορίες για κάθε θέμα (1η διδακτική ώρα), να τις καταγράψει στον επεξεργαστή κειμένου (2η διδακτική ώρα) και, αφού ενωθούν όλα τα κείμενα που θα προκύψουν, θα αποτελέσουν μια συνθετική εργασία (3η και 4η διδακτική ώρα), που θα είναι η τεκμηριωμένη, κατόπιν “επιστημονικής” αναζήτησης, “εκδοχή” των μαθητών για τη ζωή στην κλασική Αθήνα.

Έπειτα από την παρουσίαση τη συμβούλου, ακολούθησε η παρουσίαση ενός συναδέλφου, που έχει ασχοληθεί με τη διδασκαλία της Ιστορίας με Η/Υ. Ο συγκεκριμένος καθηγητής, αφού μας έκανε μια ανάλυση της αναγκαιότητας της “ανοικτής τάξης” (στους μαθητές, στους γονείς, στην κοινωνία, τη γνώση, την πληροφορία, σε άλλους καθηγητές, σε νέες μεθόδους) σε αντίθεση με την ξεπερασμένη πλέον λογική “της κρεβατοκάμαρας”, που έχουμε οι περισσότεροι καθηγητές (δηλαδή, θεωρούμε ότι στην τάξη μας εμείς αποκλειστικά έχουμε το δικαίωμα να οργανώνουμε και να παρουσιάζουμε το μάθημα, χωρίς να επιτρέπουμε σε κανένα να παρακολουθεί ή να παρεμβαίνει), μας παρουσίασε, στην ουσία, ένα λογισμικό του Καστανιώτη (!), “ιδιαίτερα ελκυστικό” για τους μαθητές, απ’ ό,τι μας είπε, διότι ο μαθητής “πάντα κερδίζεται με γοητευτικά εργαλεία”. Με βάση αυτό, μας παρουσίασε ένα ακόμη σενάριο, όπου ο μαθητής, ως “μικρός ιστορικός ερευνητής” μπορεί να αναζητήσει μέσα από το υλικό που του παρέχει το λογισμικό (ιστορικές πηγές, άρθρα, εικόνες κ.λπ.) στοιχεία, ώστε να επαληθεύσει μία “υπόθεση εργασίας” (που θα έχει, στο μεταξύ, επιλέξει) σχετικά με την αιτία της καταστροφής του μινωικού πολιτισμού (π.χ. α. η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας, β. εμπορικοί λόγοι και ανταγωνισμοί, γ. έλλειψη στρατιωτικής προετοιμασίας για αντιμετώπιση εχθρών κ.λπ.). Έτσι, όπως υποστήριξε το συνάδελφος επιμορφωτής, μέσα από αυτή τη διαδικασία, ο μαθητής αναζητάει μόνος του τα αίτια της καταστροφής του μινωικού πολιτισμού, εξοικειώνεται με τη μέθοδο της “ιστορικής έρευνας” –τηρουμένων των αναλογιών– και, με κάποιον τρόπο, αφήνεται να οικοδομήσει μόνος του τη γνώση (πρόκειται για τη δημοφιλή πλέον –μεταξύ των επιμορφωτών, κυρίως– παιδαγωγική αντίληψη του δομισμού, κατά την οποία ο μαθητής αφήνεται, με προσωπική αναζήτηση, να προσεγγίσει τη γνώση).

Ορισμένες πρώτες σκέψεις…

Η αλήθεια είναι ότι ο φορητός υπολογιστής είναι πολύ θελκτικός και γοητευτικός στους μαθητές, καθώς είναι κάτι έξω από το συνηθισμένο “ανιαρό”, όπως λένε, μάθημα μέσα στην τάξη (μετωπική διδασκαλία, όπως την ονομάζουν). Εδώ, όμως, δεν πρέπει να πέσουμε στην παγίδα ότι “αν δεν βαριέται ο μαθητής” ή “ό,τι αρέσει στο μαθητή” είναι καλό. Σε πολλούς μαθητές αρέσει να είναι με τις ώρες στο playstation, αλλά μην το κάνουμε και νέα παιδαγωγική μέθοδο! Αυτό, πάντως, που δημιουργεί προβλήματα είναι ότι όντως δεν υπάρχουν κριτήρια συγκεκριμένα και σαφή σε ό,τι αφορά τη χρήση των Η/Υ στη διδασκαλία.

Καταρχήν, νομίζω –όπως συμπεραίνω κι από το σεμινάριο που ανέφερα– ότι πάνε να ταιριάξουν την όλη διαδικασία με την κυρίαρχη παιδαγωγική αντίληψη (δομισμός), δηλαδή ότι ο δάσκαλος σαν έννοια πρέπει να τελειώσει, ότι η γνώση είναι σχετική-ατομική υπόθεση και ότι ο μαθητής πρέπει να δομεί ίδιος τη γνώση –και την κοσμοαντίληψή του– μέσα από την αναζήτηση (κι εδώ με τους Η/Υ μέσα από την αναζήτηση στο ίντερνετ) που έχει σχέση με τα βιώματά του κ.λπ. Θεοποιούμε το εργαλείο, δηλαδή, και τη θεωρία ότι συσσώρευση πληροφορίας = γνώση. Πώς, όμως, ο δωδεκάχρονος μαθητής μπορεί να έχει την ικανότητα να οικοδομήσει τη γνώση, αν προηγουμένως δεν την έχει κατακτήσει; Και γιατί να θεωρηθεί “γνώση”, σε τελική ανάλυση, το αποτέλεσμα της αμφιβόλου εγκυρότητας δικής του αναζήτησης;

Το δεύτερο στοιχείο –που τονιζόταν και στο σεμινάριο– είναι να μην είναι ο μαθητής παθητικός δέκτης της διδασκαλίας με Η/Υ (δηλαδή, να μην παρακολουθεί απλώς σαν να βλέπει εκπαιδευτική τηλεόραση) αλλά να ενεργεί. Ενεργεί, όμως, όταν ψάχνει στο ίντερνετ και συλλέγει πληροφορίες; Ενεργεί όταν συμπληρώνει ένα φύλλο εργασίας; Μαθαίνει, δηλαδή, καλύτερα, παρακολουθώντας κάτι μέσω εικόνας απ’ ό,τι όταν παραδίδεται στην τάξη ή όταν πρέπει να το διαβάσει στο βιβλίο. Μήπως “απορροφάται” πιο εύκολα από την εικόνα και κρατιέται πιο εύκολα –και πιο ανώδυνα– ήρεμος μέσα στην τάξη; Μάλλον δεν είναι μόνο το θέμα της εικόνας ή της γοητείας που ασκεί η όλη διαδικασία με τις νέες τεχνολογίες? είναι και ότι, δεδομένου ότι το μάθημα μέσα στις τάξεις γίνεται ολοένα δυσκολότερο (διάλυση, απαξίωση κ.λπ.), ο Η/Υ μπορεί να δώσει μια διέξοδο απασχόλησης περισσότερο, παρά γνώσης. Ξέρετε πόσο συχνά αντικαθιστούμε το “έχω μάθημα” με το “να βρω κάτι να τους απασχολήσω”;

Επιπλέον, μήπως η όλη διαδικασία ανοίγει ακόμη ένα παράθυρο στον “πελατειασμό”; Δεν είναι μόνο οι εταιρίες που μοιράστηκαν τη δουλειά με τα λάπτοπ και το λογισμικό (Microsoft). Είναι και όλο το δίκτυο που στήθηκε γύρω από τη δράση “ψηφιακή τάξη” και που τώρα πια μπορεί να διευρυνθεί. Κατ’ αρχάς, τα εγκατεστημένα προγράμματα και τα αντιικά έχουν διάρκεια το πολύ 4-5 μήνες. Μετά, ο καθένας πρέπει να αναζητήσει κάποιον που ασχολείται, για να του τα εγκαταστήσει ή, ασφαλώς, να αγοράσει τα προγράμματα (όπως του υποδεικνύουν τα παράθυρα που ανοίγουν διαρκώς κατά τη χρήση του Η/Υ). Δεν ήταν τυχαία η διαφήμιση του Καστανιώτη από το συνάδελφο στο σεμινάριο, όπως δεν είναι τυχαίο ότι μεταξύ των “προσφορών” των καταστημάτων ήταν και οι μνήμες-φλασάκια με βοηθήματα του Λιβάνη (επίσημος χορηγός). Επιπλέον, όπως ακριβώς το λογισμικό του Καστανιώτη (που μας παρουσίασαν στο σεμινάριο) ήταν “πιστοποιημένο” από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, έτσι εμφανίζονται και διάφορα άλλα προϊόντα που έρχονται κατά καιρούς στο σχολείο, όπως τις προάλλες ένα cd που περιέχει λύσεις και βοηθήματα για όλα τα μαθήματα (“φροντιστήριο στο σπίτι”). Φαίνεται ότι η σχολική τάξη “άνοιξε” και περιμένει…

Στέλλα Γιασουρίδου, Αθήνα

“Δωρίζουμε στη Microsoft πέντε σχολεία το χρόνο”

Το γράμμα, απόσπασμα του οποίου δημοσιεύουμε παρακάτω, στάλθηκε από το δεκαπεντάχρονο Γιάννη στο blog elkosmas.gr.

“Όταν διάβασα ότι η κυβέρνηση θα διαθέσει 120.000 φορητούς υπολογιστές σε μαθητές Γυμνασίου, κατενθουσιάστηκα Δεν λέω, αξιέπαινη η κίνηση της κυβέρνησης (να διαθέσει υπολογιστές), αλλά η κυβέρνηση κινείται σε λάθος κατεύθυνση. Αγοράζοντας 120.000 φορητούς υπολογιστές με προεγκατεστημένα Windows είναι σαν να δίνεις (120.000 Η/Υ επί 100 ευρώ το OS) παραπάνω απο 10 εκατ. ευρώ μόνο στη M$ (Microsoft) κάθε χρόνο!

Για να καταλάβουμε την αξία των χρημάτων, είναι σαν να δωρίζουμε στη Μ$ πέντε σχολεία το χρόνο, έτσι, επειδή αγαπούμε τον κ. Βασίλη Πορτάκια (γνωστός και ως Βill Gates) και την εταιριούλα του.

Κατά τη γνώμη μου, είναι απαράδεκτο από μέρους της κυβέρνησης να απορρίπτει λύσεις όπως το OLPC (One Laptop Per Child), ιδιαίτερα αγνοώντας την προσπάθεια εξελληνισμού του OLPC (που νομίζω ότι έχει ολοκληρωθεί) και το γεγονός ότι αυτός ο υπολογιστής στοιχίζει μόνο 200 ευρώ (με προεγκατεστημένο λειτουργικό Linux), δηλαδή (120.000 επί 200 ευρώ) 24 εκατ. ευρώ – έναντι 48 εκατ. ευρώ, που θα στοίχιζε.

Θα μου πείτε, και πού ξέρει ο κόσμος να χειρίζεται Linux; Γι’ αυτό υπάρχουν τα οργανωμένα κράτη, σαν την Ελλάδα (ουδέν σχόλιο πάνω σε αυτό).

Πολύ απλά (όπως το βλέπω) θα μπορούσε να προσλάβει άνεργους καθηγητές Πληροφορικής, που έχουν γνώση πάνω στο θέμα, για να εξοικειώσουν τους μαθητές με τα νέα τους εργαλεία, πριν από τη σχολική χρονιά.

Ευχαριστώ για το χρόνο σας”.

Χρυσές δουλειές με τα λάπτοπ

Η αναγγελία της επιδότησης για την αγορά των λάπτοπ για την Α’ Γυμνασίου σήμανε συναγερμό σε μια σειρά επιχειρήσεων, πέρα από τις μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρονικών. Τα 68 εκατ. ευρώ που έπεσαν μονομιάς στην αγορά είναι πολλά λεφτά, και το φαγοπότι που έγινε σκανδαλώδες και άνευ προηγουμένου.

Ας δούμε, λοιπόν, ποιοι έκαναν πάρτι από το Σεπτέμβρη:

• Πρώτες και καλύτερες οι αλυσίδες Η/Υ. Οι ανατιμήσεις των netbook έφτασαν μέχρι το 60%. Ενδεικτικά:

• Acer Aspire One 751H, από 280 στα 450 ευρώ: ανατίμηση 60%

• Acer Aspire One 531H, από 290 στα 450 ευρώ: ανατίμηση 55%

• Asus Eee PC 1005HA, από 300 στα 450 ευρώ: ανατίμηση 50%

• HP Compaq Mini 110c1030SV, από 320 στα 450 ευρώ: ανατίμηση 40%

Σίγουρος τζίρος, τρελά κέρδη και 126.000 νέοι πελάτες!

Γύρω από αυτό το μεγάλο φαγοπότι, όμως, στήθηκε και η μεγάλη φάμπρικα των δώρων. Πλούσια δώρα, που έφταναν μέχρι και 400 ευρώ σε κάποια μαγαζιά. Ωραία, το τυρί το είδαμε! Τη φάκα, όμως;

Κατ’ αρχάς, τα δώρα κοστολογούνται αυθαίρετα. Δωροεπιταγές για φροντιστήρια, περιορισμένες συνδέσεις στο ίντερνετ και βιβλία γραμμένα σε φλασάκια έφτασαν να κοστολογούνται μέχρι και 200 ευρώ! Κυρίως, όμως, πρόκειται για δώρα που δημιουργούν πελατεία και, μάλιστα, άμεσα στην ιδιωτική εκπαίδευση και όχι απλά σε κάποιες επιχειρήσεις. Ποιος θα πάει για δύο μήνες ιταλικά με τη δωροεπιταγή, για να τα παρατήσει αργότερα; Ποιος θα ξεκινήσει μαθήματα χρήσης Η/Υ, για να τα αφήσει στη μέση; Ενδεικτικά, οι επιχειρήσεις ιδιωτικής παραπαιδείας, που μπήκαν γερά στο παιχνίδι, εξασφαλίζοντας δεκάδες χιλιάδες ενθουσιώδεις πελάτες:

• Κέντρα Εκπαίδευσης Πληροφορικής Eurolab

• Κέντρα Εκμάθησης Υπολογιστών Technokids

• Εκδόσεις Μεταίχμιο

• Εκδοτικός Οίκος Λιβάνη

• Ηλεκτρονικές Εκδόσεις Siem

• Φορέας Πιστοποίησης Αγγλικής Γλώσσας City & Guilds

• Κέντρα ξένων γλωσσών, φροντιστήρια Ευρωγνώση

Όμως από το πάρτι δεν γινόταν να λείπει ο μεγάλος αστέρας… Όταν, στις αρχές του 2008, ο Μπιλ Γκέιτς, το αφεντικό της Microsoft, ήρθε αυτοπροσώπως στην Ελλάδα, για να κλείσει μια αποικιοκρατική συμφωνία με το δημόσιο (έφτιαξε “ερευνητικό κέντρο” στην Ελλάδα, δηλαδή άνοιξε πρακτορείο, με αντάλλαγμα να αγοράζουμε τα προϊόντα του), το σκάνδαλο συγκαλύφθηκε σαν μεγάλη συμφωνία και επιτυχία του Αλογοσκούφη. Σήμερα, λοιπόν, το δημόσιο αγοράζει, μαζί με τα μαθητικά λάπτοπ, 126.000 αντίγραφα των Microsoft Windows (τα 10 εκάτ. από τα 68 εκατ. ευρώ) και προκύπτουν πολύ σοβαρά ερωτήματα:

Με ποια διαδικασία εγκρίθηκε αυτό το λογισμικό και όχι κάποιο άλλο ανταγωνιστικό ή, πολύ περισσότερο, ένα λειτουργικό σύστημα Ελεύθερου Λογισμικού, προσαρμοσμένο στην εκπαίδευση και δωρεάν (π.χ. linux-edubuntu); Γιατί δεν προκηρύχθηκε διαγωνισμός;

Γιατί και με ποιο κριτήριο οι εκπαιδευτικοί επιμορφώνονται στη χρήση των προγραμμάτων αυτής της εταιρίας;

Γιατί το δημόσιο, χωρίς ουσιαστικά κανένα αντάλλαγμα, δεσμεύτηκε σε αυτή την εταιρία ότι θα αγοράζει το λογισμικό της; Αυτό θα ήταν πραγματικά ακατανόητο, αν δεν υπήρχαν τα πολυάριθμα παραδείγματα της Siemens, των Ολυμπιακών Έργων κ.λπ. για να μας ψυλλιάσουν…

Ειδικά στο χώρο της εκπαίδευσης, τα παραδείγματα διαφορετικών πρακτικών, που στρέφονται στο Ελεύθερο Λογισμικό, είναι πολυάριθμα και περιλαμβάνουν από την Ουρουγουάη μέχρι τη Γαλλία και από την πολιτεία της Πενσιλβανίας μέχρι τη Ρωσία. Αυτό, όμως, είναι ένα θέμα που θα πρέπει να το πιάσουμε ξεχωριστά στο μέλλον, καθώς είναι πολυάριθμο το εκπαιδευτικό κοινό που θα μπορούσε να του δώσει μια ώθηση και τεράστιες οι δυνατότητες εφαρμογής εναλλακτικών λύσεων, παρά την υποτελή στάση των κυβερνήσεων της χώρας μας και του Υπουργείου Παιδείας.

Ανδρέας Ιωαννίδης, Ρέθυμνο

Ωρομίσθιοι: “Τα φαντάσματα της εκπαίδευσης”

Συζήτηση με ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς

Κάναμε μια συζήτηση με τη Βένια, την Ελένη, τη Χαρά και τον Στάθη, ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στη δουλειά τους. Μιλήσαμε ακόμα για το πως προσπαθούν να αλλάζουν την κατάσταση μέσα από το Συντονιστικό Ωρομίσθιων.

Τι είναι σήμερα η ωρομισθία στην εκπαίδευση, για πόσο κόσμο μιλάμε, για ποιους τομείς και για ποιες καταστάσεις;

Βένια: Η ωρομισθία είναι η μορφή της ελαστικής εργασίας έτσι όπως συναντιέται στο δημόσιο σχολείο. Μιλάμε για κόσμο που απασχολείται και στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, που λένε ότι απασχολούμαστε μέχρι ένα συγκεκριμένο αριθμό ωρών (12 για την πρωτοβάθμια, 11 για την δευτεροβάθμια). Είναι ο κόσμος που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να καλύπτει έκτακτα κενά (που προκύπτουν από ασθένειες, εγκυμοσύνες κ.λπ.). Επί της ουσίας, όμως, μιλάμε για κενά μονίμων, που σπάνε σε 2-3 θέσεις ωρομισθίων. Μιλάμε για θέσεις στην εκπαίδευση, οι οποίες είναι παγιωμένες στη βάση της ελαστικής εργασίας. Είναι θέσεις που προκύπτουν από το Ολοήμερο Δημοτικό, από τη διδασκαλία ξένων γλωσσών (δεύτερη ξένη γλώσσα) και από την Ενισχυτική Διδασκαλία και την Πρόσθετη Διδακτική Στήριξη στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Χαρά: Ο εμπαιγμός μας είναι τόσο μεγάλος, που αναγκαζόμαστε στις συμβάσεις μας να υπογράφουμε ότι δεν θα δουλέψουμε σε φροντιστήρια! Αυτό σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να έχει μόνο μία ώρα στην Πρόσθετη Διδακτική Στήριξη, που του αποδίδει 40 ευρώ το μήνα (τα οποία τα πληρώνεται σε ένα “εύλογο χρονικό διάστημα”, που μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τον ένα χρόνο), και να μην μπορεί να δουλέψει αλλού για να αυξήσει το εισόδημά του. Πρακτικά αυτό σημαίνει ή ότι θα δουλέψει σε μία δουλειά άσχετη με την επαγγελματική του ιδιότητα (π.χ. μπορεί να δουλέψει στη γραμματεία ενός φροντιστηρίου, αλλά όχι σαν καθηγητής) ή να πέσει στη μαύρη εργασία, η οποία όμως θα του στερήσει το δικαίωμα να βγει στο ταμείο ανεργίας μετά τη λήξη της σύμβασής του. Ποιοι βγαίνουν κερδισμένοι από αυτή την ιστορία; Φυσικά, οι φροντιστηριούχοι, οι οποίοι δεν αναγκάζονται να μας ασφαλίσουν.

Για πόσο κόσμο μιλάμε περίπου;

Βένια: Μιλάμε για 15.000-20.000 ανθρώπους. Ισχύει σαν καθεστώς εδώ και περίπου μία δεκαετία, και, όσο περνάει ο καιρός, διογκώνεται ολοένα και περισσότερο. Δυστυχώς, οι ωρομίσθιοι γινόμαστε περισσότεροι έναντι των αναπληρωτών και των μονίμων, και αυτό έχει να κάνει με αυτό που λέγαμε πριν, ότι τα κενά των μονίμων σπάνε σε 2 ή 3 θέσεις ωρομισθίων. Το κενό πλέον στο σχολείο δεν υπολογίζεται/δηλώνεται σαν κενό, σαν θέση εργασίας, αλλά σαν ώρες. Υπάρχουν, για παράδειγμα, τόσες ώρες αγγλικών, όχι μία θέση αγγλικών.

Ποιο είναι, δηλαδή, το καινούριο στοιχείο που αφορά την ωρομισθία, τι έχει αλλάξει;

Στάθης: Για παράδειγμα, η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αργολίδας, πριν δεκαπέντε χρόνια, σου έλεγε θέλω 10 μαθηματικούς, άρα παίρνω 9 μόνιμους και 1 αναπληρωτή. Πριν πέντε χρόνια, σου έλεγε παίρνω 5 μόνιμους, 2 αναπληρωτές και 6 ωρομίσθιους, ενώ τώρα σου λέει θα πάρω 2 μόνιμους, 2 αναπληρωτές και 12 ωρομίσθιους. Αυτή είναι η διαφορά, ότι μειώνονται οι μόνιμοι και οι αναπληρωτές και διογκώνεται, ολοένα και περισσότερο, η ωρομισθία.

Αυτό για ποιο λόγο το κάνει η κυβέρνηση; Για οικονομικούς ή για πολιτικούς λόγους;

Βένια: Και για τους δυο λόγους.

Χαρά: Κι εγώ συμφωνώ ότι αυτό γίνεται και για τους δύο αυτούς λόγους. Οικονομικά αυτό σημαίνει ότι, για παράδειγμα, τρεις ωρομίσθιοι κοστίζουν όσο ένας αναπληρωτής. Πολιτικά, θα μπορούσα να πω ότι απαξιώνεται το δημόσιο σχολείο, υποβαθμίζεται η παρεχόμενη εκπαίδευση και επηρεάζεται και το ασφαλιστικό, εφόσον οι ωρομίσθιοι ασφαλίζονται στο ΙΚΑ και όχι στο ταμείο του δημοσίου. Διαδοχικά επηρεάζονται και οι μόνιμοι συνάδελφοί μας, εφόσον αποδυναμώνεται το ταμείο τους.

Σε τι οφείλεται η περσινή επιτυχία και η έντονη δραστηριότητα του Συντονιστικού Ωρομισθίων;

Βένια: Όταν ξεκίνησε πέρσι να λειτουργεί το Συντονιστικό, σε επίπεδο παρέας περισσότερο, δεν φανταζόμασταν ότι θα έπαιρνε η πρωτοβουλία μας τέτοιες διαστάσεις… Είναι όμως τόσα πολλά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος της ωρομισθίας και τόσο απαράδεκτο το εργασιακό καθεστώς που βιώνει, που χρειαζόταν απλώς και μόνο κάποιοι να κάνουν την αρχή, για να δοθεί το έναυσμα και στους υπόλοιπους να αντιδράσουν.

Ελένη: Έτσι ακριβώς έγινε. Πολλοί συνάδελφοι πίστευαν, μέχρι πρότινος, ότι η ωρομισθία είναι ένα υποχρεωτικό μεν, παροδικό δε πέρασμα στο διορισμό. Με τον καιρό, όμως, άρχισαν να συνειδητοποιούν την παγίωση της ωρομισθίας σαν θεσμού από μεριάς ηγεσίας του υπουργείου, και η αφύπνιση δεν άργησε να έρθει.

Τι θέλετε να κάνετε φέτος σαν Συντονιστικό;

Βένια: Φέτος, στόχος μας είναι να διευρύνουμε ακόμη περισσότερο το δίκτυο επικοινωνίας μας, να δημιουργήσουμε τοπικές πρωτοβουλίες και σε άλλες περιοχές και να συντονίσουμε έτσι τη δράση μας. Καλούμε τους συναδέλφους να συμμετέχουν στους τοπικούς διδασκαλικούς συλλόγους και στις ΕΛΜΕ, να μάθουν τα δικαιώματά τους και να συνεχίσουμε όλοι μαζί να διεκδικούμε αυτά που μας ανήκουν.

Ελένη: Είναι ζωτικής σημασίας για τη δράση μας η ενημέρωση και η συμμετοχή όλο και περισσότερων ωρομίσθιων, ανεξαρτήτως πολιτικής ταυτότητας. Τα προβλήματα είναι κοινά, μας αγγίζουν όλους, και κάθε πρόταση είναι επιθυμητή και προς συζήτηση. Για αυτόν το λόγο, άλλωστε, και οι συνελεύσεις του Συντονιστικού είναι ανοικτές.

Χαρά: Το κράτος λειτουργεί με όρους διασπαστικούς, προσπαθεί να δημιουργήσει συντεχνίες, και δικός μας στόχος είναι να σταθούμε σε αυτά που μας ενώνουν και όχι σε αυτά που μας χωρίζουν. Για παράδειγμα, στον κλάδο της Πληροφορικής έχεις το δικαίωμα να διδάξεις ως ωρομίσθιος (μπορεί και μέχρι δέκα χρόνια), αλλά, για να διοριστείς, χρειάζεσαι παιδαγωγική επάρκεια, την οποία επιλέγουν να δώσουν σε ένα τμήμα, κι εδώ αρχίζουν οι συγκρούσεις, οι οποίες μόνο να μας αποδυναμώσουν μπορούν…

Ποια η σχέση σας με τους συλλόγους; Τι ζητάτε από τους μόνιμους εκπαιδευτικούς;

Βένια: Πρέπει να γίνει συνείδηση ότι οι μόνιμοι δεν είναι εχθροί μας. Δεν είμαστε εμείς οι καλοί-κατατρεγμένοι ωρομίσθιοι και οι άλλοι οι κακοί-βολεμένοι μόνιμοι. Είμαστε όλοι εργαζόμενοι στο χώρο του δημόσιου σχολείου κι όλοι ζούμε κάθε μέρα τη μιζέρια της υποβάθμισης του σχολείου και της απαξίωσης των δασκάλων του. Από τους μόνιμους ζητούμε αλληλεγγύη όχι από ανθρωπισμό ή συμπάθεια. Αλληλεγγύη που θα πηγάζει από τη συνειδητοποίηση ότι η ωρομισθία είναι η έκφραση της ελαστικής εργασίας στην εκπαίδευση. Είναι, στην ουσία, εικόνες από το μέλλον του εργαζόμενου. Αυτό το μέλλον δεν πρέπει να το αφήσουμε να γίνει πραγματικότητα.

Ελένη: Είναι σημαντικό να είμαστε αλληλέγγυοι με τους μόνιμους. Μην ξεχνάμε ότι είμαστε όλοι εκπαιδευτικοί με κοινό γνώμονα τις ανάγκες και το καλό των μαθητών. Δρούμε, λοιπόν, ως συγκοινωνούντα δοχεία, που τα προβλήματα του ενός επηρεάζουν και τον άλλον, αλλά ο βασικός παραλήπτης τελικά είναι τα ίδια τα παιδιά, πράγμα που μας αφορά όλους. Εξίσου σημαντικό, όμως, είναι εμείς οι ωρομίσθιοι να πιστέψουμε στις δυνάμεις μας και να δημιουργήσουμε μια γερή βάση, ώστε να διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας.

Τι περιμένετε από τη νέα ηγεσία του υπουργείου;

Ελένη: Οι προγραμματικές δηλώσεις της κυρίας Διαμαντοπούλου μάς δημιούργησαν πολλές ερωτήσεις. Ερωτήσεις που ζητάνε άμεσες απαντήσεις. Θα ήταν γόνιμο να έχουμε λόγο σε θέματα που μας αφορούν πριν παρθούν οι αποφάσεις.

Βένια: Η νέα κυβέρνηση έχει επανειλημμένως δεσμευτεί για κατάργηση της ωρομισθίας, χωρίς όμως να διασαφηνίζει πότε και πώς θα το κάνει αυτό. Έχουμε βαρεθεί τον εμπαιγμό και τις αοριστολογίες. Περιμένουμε από τη νέα υπουργό να επιδείξει σοβαρότητα. Αντ’ αυτού, ακόμα δεν μας έχει δεχτεί σε συνάντηση λόγω “φόρτου εργασίας”, και οι συναντήσεις της με τη ΔΟΕ και την ΟΛΜΕ κάθε άλλο παρά ελπιδοφόρες ήταν. Εμείς, βεβαίως, δεν θα “αναμένουμε στο ακουστικό μας”. Ετοιμάζουμε πανελλαδική κινητοποίηση και συνεχίζουμε με δράσεις, που ίσως αλλάξουν την ατζέντα των προτεραιοτήτων της νέας υπουργού.

Χαρά: Από τη νέα ηγεσία περιμένω μετάφραση των δηλώσεών τους. Τι σημαίνει, δηλαδή, “ολοήμερα πολλαπλών τύπων” και “μόνιμοι εκπαιδευτικοί στα βασικά μαθήματα”; Αν κατάργηση της ωρομισθίας σημαίνει μαζικοί διωγμοί των ωρομισθίων από την εκπαίδευση και όχι μαζικοί διορισμοί, τότε μόνο για εμπαιγμό μπορούμε να μιλάμε.

Ρέθυμνο: Χώρος επικοινωνίας το Στέκι Καθηγητών

Συζητάμε με τη Γιάννα Παγιαβλή, μέλος του Δ.Σ. της ΕΛΜΕ

Τι είναι το στέκι καθηγητών;

Το στέκι καθηγητών είναι ένας χώρος που λειτουργεί σε πολλά επίπεδα. Καταρχήν, είναι ένας χώρος ψυχαγωγίας. Δεύτερον, έχουν συγκροτηθεί διάφορες ομάδες, πολιτιστικές κυρίως, που λειτουργούν σε εβδομαδιαία βάση. Μέχρι στιγμής, έχουμε τη λογοτεχνική ομάδα, τη θεατρική, τις ομάδες φωτογραφίας, κινηματογράφου, μαθήματα γιόγκα, τάι-τσι, αυτογνωσίας, ψαλτικής και ισπανικών και, ακόμα, έχουμε ομάδες παιγνίων, μπριτζ και πρέφας. Τρίτον, θέλουμε να καθιερώσουμε, σε τακτική βάση, βραδινές εκδηλώσεις όπου θα παρουσιάζεται το έργο αυτών των ομάδων και όχι μόνο.

Ο στόχος είναι να δοθεί η ευκαιρία στους συναδέλφους να εκφράσουν όλες τους τις δυνατότητες και να νιώσουν τη χαρά της δημιουργίας.

Τι αποδοχή έχει από τους καθηγητές;

Όταν πρωτοξεκίνησε η διαδικασία, πέρσι τα Χριστούγεννα περίπου, οι περισσότεροι το αποδέχτηκαν με μεγάλο ενθουσιασμό, αρκετοί όμως ήταν επιφυλακτικοί. Υπήρχε καχυποψία όσον αφορά το ρόλο που θα παίξει αυτό το στέκι. Επίσης, το θεωρούσαν κάτι παρωχημένο, που δεν μπορεί να λειτουργήσει στη σημερινή εποχή.

Ευτυχώς έπεσαν έξω. Σήμερα, έρχονται συνεχώς νέοι συνάδελφοι, δραστηριοποιούνται, συμμετέχουν στις ομάδες, το στηρίζουν, το αγαπάνε. Περίπου 100 άνθρωποι έρχονται σε μόνιμη βάση, είτε απλά για καφέ είτε για να συμμετάσχουν σε κάποια ομάδα. Υπάρχει και μια βασική ομάδα στήριξης του στεκιού, η οποία δούλεψε από το ξεκίνημά του και επάνδρωσε τις βασικές λειτουργίες του.

Επιπλέον, περισσότεροι από 320 συνάδελφοι δέχτηκαν να δίνουν 2 ευρώ κάθε μήνα για το ενοίκιο.

Πώς λειτουργεί το στέκι;

Στην αρχή σκεφτόμασταν ότι θα χρειαζόταν κάποιον εργαζόμενο, για να το κρατάει καθημερινά. Επειδή όμως δεν ξέραμε αν θα στεκόταν οικονομικά, ξεκινήσαμε να το λειτουργούμε σε εθελοντική βάση. Στην πορεία είδαμε ότι αυτό, εκτός από οικονομική διευκόλυνση, είναι ένας ακόμα τρόπος για να αγαπήσουν το στέκι οι συνάδελφοι. Άρχισαν να το νιώθουν σαν το σπίτι τους. Δημιουργήθηκε έτσι ένα κλίμα οικειότητας και συνεργασίας, οπότε και μελλοντικά θα εξακολουθήσουμε να λειτουργούμε έτσι.

Μέχρι στιγμής, όλες οι δραστηριότητες γίνονται σε εθελοντική βάση. Ό,τι υπάρχει μέσα στο στέκι είναι δουλειά των συναδέλφων. Από τον κήπο έως τα βαψίματα και το μαγείρεμα για τα γλέντια. Ο κόσμος χαίρεται που δημιουργεί, που συμμετέχει, που επικοινωνεί.

Απ’ ό,τι ξέρουμε, δεν υπάρχει αλλού κάτι αντίστοιχο. Πώς προέκυψε η ιδέα και πώς πάρθηκε, τελικά, η πρωτοβουλία;

Το σκεφτόμουν εδώ χρόνια, γιατί έχω δουλέψει σαν αναπληρώτρια και έτυχε να βρεθώ σε μέρη που δεν γνώριζα. Ένιωθα την ανάγκη να βρεθώ με τους συναδέλφους, να επικοινωνήσω, και πάντα σκεφτόμουν πόσο ωραίο θα ήταν να υπήρχε ένας τέτοιος χώρος.

Επίσης, είχα παρατηρήσει ότι οι καλύτερες πολιτικές και κοινωνικές συζητήσεις γίνονται στα πηγαδάκια. Πολλοί συνάδελφοι, ενώ έχουν άποψη, δεν εκφράζονται δημόσια είτε γιατί ντρέπονται είτε γιατί δεν έχουν μάθει να το κάνουν. Ένας τέτοιος χώρος θα λειτουργούσε για γενικότερη ζύμωση και κοινωνικοποίηση.

Όλα αυτά με οδήγησαν σ’ αυτό το όνειρο. Πριν από κάποια χρόνια, το είχα θέσει στο Δ.Σ., αλλά θεωρήθηκε πολύ δύσκολο εγχείρημα και απορρίφθηκε. Τον περασμένο Νοέμβρη, όμως, στην εκλογοαπολογιστική συνέλευση, ένας φίλος με παρακίνησε να το θέσω στο σώμα. Η πολύ θετική απήχηση έδωσε ώθηση για να ξεκινήσει όλη η διαδικασία.

Φυσικά, χρειάστηκε η βοήθεια –ή τουλάχιστον η συναίνεση– όλων των μελών του Δ.Σ. Βέβαια, το σημαντικότερο για την επιτυχία αυτής της προσπάθειας ήταν η ομάδα στήριξης του στεκιού. Κάτι τέτοιο δεν γίνεται από ένα άτομο ούτε από ένα Δ.Σ. Αν δεν υπάρχει στήριξη από κάτω, δεν γίνεται τίποτα…

Έχει βοηθήσει το στέκι στην πιο “καθαρά” συνδικαλιστική δράση;

Η φετινή χρονιά για την ΕΛΜΕ ήταν συνδικαλιστικά από τις καλύτερες χρονιές που θυμάμαι. Φυσικά, έχει να κάνει και με το στέκι. Οι συνάδελφοι πλέον έπαψαν να μας βλέπουν ως στεγνούς συνδικαλιστές. Ο κόσμος, εδώ και χρόνια, λειτουργεί απαξιωτικά ως προς το συνδικαλισμό. Μας θεωρούν κολλημένους, ψυχρούς, με μια γλώσσα ξύλινη…

Υπήρχε πριν ένας τοίχος. Μέσα από το στέκι, όμως, ήρθαμε πιο κοντά με τους συναδέλφους. Τώρα πια, όταν πηγαίνουμε στα σχολεία, υπάρχει μια άλλη αντιμετώπιση, μια οικειότητα, πραγματικά ακούνε αυτά που λέμε, καταλαβαίνουν ότι είμαστε μια ΕΛΜΕ που νοιάζεται για τα πιο μικρά και για τα πιο μεγάλα κι έχουμε πλέον καλλιεργήσει σχέσεις εμπιστοσύνης.

Κάποιοι από εμάς είμαστε σχεδόν κάθε μέρα εδώ. Το Δ.Σ. ενημερώνεται καλύτερα, και οι συνάδελφοι έχουν πλέον άμεσα τη δυνατότητα και την άνεση να ρωτήσουν, να μάθουν, να συζητήσουν και κατ’ επέκταση να συμμετάσχουν στις διαδικασίες.

Σχόλια-Σχολεία

Νέα βιβλία – Νέες business (as usual)

Στις προγραμματικές δηλώσεις της, η νέα υπουργός κυρία Άννα Διαμαντοπούλου είπε μεταξύ των άλλων:

“Από το σχολείο-αγγαρεία στο σχολείο-εργαστήριο σκέψης και γνώσης. Νέο αναλυτικό πρόγραμμα, νέα σχολικά βιβλία και νέα εκπαιδευτικά εργαλεία, συμβατικά και ηλεκτρονικά…”

Ακόμα δεν πρόλαβαν να συγγραφούν τα προηγούμενα, και η κυβέρνηση σχεδιάζει τα επόμενα βιβλία. Μα δεν ήταν το ΠΑΣΟΚ που είχε αναθέσει τη συγγραφή των προηγούμενων και υλοποίησε το πρόγραμμα η κυβέρνηση της ΝΔ; Δεν ήταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ που έδωσε τη “δουλειά” στους μεγάλους εκδοτικούς οίκους; Σήμερα θα προχωρήσει σε νέο μεγάλο φαγοπότι;

Αλλά και τα νέα εκπαιδευτικά εργαλεία, συμβατικά και ηλεκτρονικά (τι όμορφη γλώσσα!), μόλις πρόσφατα δεν παρελήφθησαν; Αυτό εννοεί το ΠΑΣΟΚ όταν λέει ότι θα δώσει 1 δισ. επιπλέον ευρώ το χρόνο στην παιδεία; Τα χρήματα προορίζονται για τους “μεγάλους” του παιχνιδιού. Γι’ αυτό και η υπουργός δεν δεσμεύθηκε πουθενά για αυξήσεις στους μισθούς.

Τελικά, το νέο ανοικτό σχολείο έχει πολλές ομοιότητες με το σχολείο που μας άφησε ο Σημίτης και συνέχισε ο Καραμανλής. Η Αριστερά θα βγάλει συμπεράσματα και θα βάλει αιχμές ή θα κινηθεί συναινετικά και αυτιστικά για μία ακόμα φορά;

Διαλέξτε αντιπάλους – Διαλέξτε συμμάχους

Όταν οι φασιστικές συμμορίες δρουν μέσα σε σχολεία, όταν οι εκπαιδευτικοί αποφασίζουν να παρέμβουν, όταν η αποστεωμένη σχολική γιορτή της 28ης Οκτωβρίου μπορεί να αναδειχτεί σε αντιφασιστική εκδήλωση κι ένας αντιστασιακός δέχεται με προθυμία να μιλήσει στους μαθητές ενός σχολείου με έντονη παρουσία νεοναζιστικής οργάνωσης, ποιος μπορεί να πάει κόντρα; Όχι, δεν είναι η διεύθυνση ούτε κάποιο δεξιό ή ακροδεξιό κόμμα. Είναι εκείνο το κόμμα της Αριστεράς, που φοβάται την επαφή των μελών του με οτιδήποτε εξωκομματικό, το ΚΚΕ.

Ο λόγος για την περίπτωση του ΕΠΑΛ Ρεθύμνου. Αφότου η συγκεκριμένη πρωτοβουλία δρομολογήθηκε και ανακοινώθηκε σε συνέλευση της τοπικής ΕΛΜΕ, ήρθε η ψυχρολουσία… “Δεν συνεργάζομαι με το κεφάλαιο”, μας δήλωσε περίτρανα ο παλιός ΕΠΟΝίτης, αφού πληροφορήθηκε (ψευδώς) ότι ο συνάδελφος που του ζήτησε την παρουσία στο σχολείο είναι μέλος του θανάσιμα αντίπαλου κόμματος, όχι της ακροδεξιάς αλλά της Αριστεράς. Λες και η σχολική εκδήλωση είναι κομματική, του ενός ή του άλλου κόμματος…

Είναι, όμως, πολύ άδικο για την ιστορία του εκπαιδευτικού κινήματος, αλλά και της Αριστεράς, να κάνουμε δώρα στο φασισμό… ένεκα του εμφυλίου, όχι του παλιού, αλλά αυτού της Αριστεράς.

Δέκα χρόνια… Αντέχεται;

Τόσο καιρό κάνουν μάθημα σε κοντέινερ οι μαθητές του 4ου Γυμνασίου Ασπρόπυργου, στην Γκορυτσά Ασπροπύργου. Μέσα σε αυτά τα δέκα χρόνια, τα κοντέινερ μπορεί να αντικαθίστανται με καινούρια, αλλά για σχολικό κτίριο ούτε λόγος! Κι όταν έρχονται οι βροχές, τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο. Το σκανδαλώδες, όμως, είναι ο τρόπος δημιουργίας του συγκεκριμένου σχολείου. Πριν από δέκα χρόνια και με αφορμή τους σεισμούς του ’99, αφού τοποθετήθηκαν τα πρώτα κοντέινερ σε ένα οικόπεδο εκτός σχεδίου πόλεως, επιλέχτηκαν συγκεκριμένοι μαθητές, που μέχρι τότε φοιτούσαν στο 1ο Γυμνάσιο Ασπροπύργου, και να το το καινούριο σχολείο! Τα κριτήρια επιλογής ήταν καθαρά κριτήρια γκέτο, αφού στριμώξανε και απομονώσανε εκεί παιδιά παλιννοστούντων από Ρωσία και Καζακστάν. Φυσικά, το σχολείο αυτό δεν είναι από εκείνα που επιλέγουν οι καθηγητές, γι’ αυτό και κάθε χρόνο αλλάζει η σύνθεση του Συλλόγου Διδασκόντων, ενώ το ίδιο ισχύει και για τους διευθυντές.

Και με αυτόν τον τρόπο, σε αυτά τα παιδιά επί δέκα χρόνια η πολιτεία τούς πετάει στα μούτρα το ότι είναι γι’ αυτή μαθητές β’ κατηγορίας, και τα παιδιά αυτά δέκα χρόνια τώρα το “εμπεδώνουν”!

Καταλήψεις μαθητών… Κάποιοι σφυρίζουν αδιάφορα

Προσπάθησαν στην αρχή να τις παρουσιάσουν σαν μόδα. Για μία ακόμα φορά, οι μαθητές έγιναν αδιάφοροι για ό,τι συμβαίνει γύρω τους, μια γενιά του καναπέ, που κάνει την πλάκα της με τις καταλήψεις. Φαίνεται ότι τα ΜΜΕ δεν διδάχτηκαν τίποτα από τον περσινό Δεκέμβρη.

Στη συνέχεια, επενέβη ο εισαγγελέας, προκειμένου να εγκαλέσει καθηγητές και γονείς να αναλάβουν δράση και να συνετίσουν τους μαθητές και τα παιδιά τους –προκειμένου να αντιληφθούν οι τελευταίοι ότι είναι παράνομοι– ενώ απείλησε τους γονείς για την κηδεμονία των παιδιών τους. Η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ανέλαβε αμέσως δουλειά και εμφάνισε το νέο πρόσωπο διακυβέρνησης, με στόχο την προστασία του πολίτη? πρώτο μέλημά της να τον προστατεύσει από τις παρανομίες των παιδιών του!

Αλλά τα προβλήματα υπάρχουν. Οι διπλοβάρδιες σε πολλές περιοχές του νομού Θεσσαλονίκης, αλλά και αλλού, είναι η καθημερινότητα. Οι αίθουσες που λείπουν, τα κενά των καθηγητών, η άθλια κατάσταση των κτιρίων (προκάτ, κοντέινερ, χωρίς αερισμό και φωτισμό), οι τεράστιες ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή, τα τμήματα των 30 μαθητών δεν μπορούν να καλυφθούν και να κατασιγάσουν την οργή μαθητών, αλλά πολλές φορές και των γονιών τους.

Οι μαθητές ζητούν τα αυτονόητα: νέες κτιριακές υποδομές, κατάργηση της διπλοβάρδιας, αύξηση των δαπανών για την παιδεία, δωρεάν μετακινήσεις και καλύτερη συμπεριφορά από τους καθηγητές τους.

Οι τελευταίοι πού είναι; Πού είναι αυτές οι πέντε ΕΛΜΕ της Θεσσαλονίκης, που μας έχουν ενημερώσει και για την τελευταία λεπτομέρεια σχετικά με τις δικαστικές διαμάχες, προκειμένου να κερδίσουμε τα 176 ευρώ; Ούτε μια ανακοίνωση για τα προβλήματα της εκπαίδευσης στο νομό! Πού είναι η κατά τ’ άλλα λαλίστατη Αριστερά; Γιατί δεν βρίσκεται στο πλευρό των μαθητών και των γονιών τους; Γιατί δεν τους υπερασπίζεται απέναντι στον εισαγγελέα που τους απειλεί;

Λύκειο Λιμεναρίων Θάσου: Πως λύνεται οικονομικά ένα πρόβλημα

Αφού είδαν οι μαθητές του Λυκείου Λιμεναρίων, στο νότιο τμήμα της Θάσου, ότι κανένας δεν τους έδινε σημασία, αποφάσισαν να πάρουν την τύχη τους στα χέρια τους. Καμιά τριανταριά από αυτούς πήγαν στη Νομαρχία της Καβάλας και απαίτησαν να μάθουν τι συμβαίνει και δεν έχουν καλυφθεί τα κενά φιλολόγων στη Γ’ Λυκείου ένα μήνα μετά την έναρξη των μαθημάτων. Ο προϊστάμενος τους ανακοίνωσε ότι περιμένει πιστώσεις και ότι φταίνε οι καθηγήτριες που δεν προγραμματίζουν τις εγκυμοσύνες τους δημιουργώντας προβλήματα με τις άδειές τους. Ο αντινομάρχης (ΝΔ) τους είπε ότι δεν είναι υπεύθυνος παρά μόνο για το κτιριακό, ότι απλώς συστεγάζεται με τη Δευτεροβάθμια Διεύθυνση και ότι ας απευθυνθούν στους νεοεκλεγέντες βουλευτές του νομού (ΠΑΣΟΚ) να τους λύσουν το πρόβλημα. Ο δήμαρχος του νησιού, που εντελώς τυχαία έμαθε για την κινητοποίηση των παιδιών, ενώ βρίσκονταν εκείνη την ώρα στη νομαρχία για άλλη δουλειά, δήλωσε ότι δεν γνώριζε τίποτα για το τι συμβαίνει στα σχολεία της περιοχής του, αλλά, τέλος πάντων, θα το κοιτούσε, και αναχώρησε για τις υψηλές ασχολίες του.

Τελικά, οι μαθητές έφεραν το θέμα στην επιφάνεια, αναστάτωσαν την ήσυχη ημέρα των αρμοδίων, γέμισαν τις βαλίτσες τους με υποσχέσεις και αναχώρησαν για το χωριό τους. Στο δρόμο, έμαθαν για την αλλαγή που έγινε, και οι φιλόλογοι της Α’ και της Β’ τάξης θα δίδασκαν στο εξής στη Γ’. Έδωσαν λύση στο πρόβλημα, μεταθέτοντάς το σε άλλους. Μια πολύ καλή λύση, που μετά την επιτυχία της μπορεί να αποτελέσει δεδικασμένο και για άλλες περιπτώσεις…

Αυστρία: Μαζικές φοιτητικές καταλήψεις ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό

Μια φοιτητική συγκέντρωση στη Βιέννη στάθηκε η αφετηρία ενός κύματος καταλήψεων, που μέσα σε λίγες μέρες αγκάλιασε όλη τη χώρα. Στις 22 Οκτώβρη, οι φοιτητές της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βιέννης προχώρησαν σε κατάληψη, ακολούθησε το Πανεπιστήμιο της Βιέννης και σύντομα οι καταλήψεις εξαπλώθηκαν και σε άλλες πόλεις. Οι αιτίες υπήρχαν και δεν ήταν παρά οι νεοφιλεύθερες επιταγές της ΕΕ, όπως η εφαρμογή ιδιωτικών κριτηρίων στη διοίκηση, την έρευνα και την εκπαιδευτική διαδικασία, η χρόνια υποχρηματοδότηση, η έλλειψη κτιριακών υποδομών, η επανεισαγωγή των διδάκτρων και η διάσπαση των πτυχίων σε 3 κύκλους (Μπολόνια) με εξοντωτικές εξετάσεις. Από την αρχή, το κίνημα των φοιτητικών καταλήψεων οργανώθηκε (συντονιστικά, ομάδες νομικής κάλυψης, πρώτων βοηθειών κ.λπ.), ανοίχτηκε στην κοινωνία διοργανώνοντας εκδηλώσεις, καλώντας ερευνητές, εκπροσώπους κομμάτων και πρυτάνεις και συμμετέχοντας σε εργατικές κινητοποιήσεις, όπως αυτή των μεταλλεργατών, που πραγματοποιούνται αυτό το διάστημα. Θέση υποστήριξης στον αγώνα των φοιτητών έχουν πάρει 350 ερευνητές και εκπαιδευτικοί, η αυστριακή Ομοσπονδία Οργανώσεων της Νεολαίας καθώς και η ηγεσία του Κογκρέσου Αυστριακών Συνδικάτων, γεγονός που δείχνει ότι υπάρχει θετική απήχηση στην κοινωνία.

Η πρώτη απάντηση της υπουργού Παιδείας ήταν η δέσμευση να αυξήσει τις κρατικές δαπάνες για την παιδεία κατά 34 εκάτ. ευρώ. Αυτό, βέβαια, δεν λύνει τα προβλήματα, καθώς ήδη ο προϋπολογισμός βρίσκεται καθηλωμένος (στο 1,2%) παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες, ενώ δεν προβλέπεται αύξηση για το 2010, ενώ απαντά μόνο σε κάποιο μέρος των αιτημάτων, μεταξύ των οποίων αναφέρονται και τα εξής:

• Αντιτασσόμαστε στην οργάνωση του πανεπιστημίου με ιδιωτικά κριτήρια, καθώς και στην ιδιωτικοποίηση της διδασκαλίας, της έρευνας και της παραγωγής γνώσης γενικότερα. Απαιτούμε την πλήρη δημόσια χρηματοδότηση και τον επανεκδημοκρατισμό όλων των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων καθώς επίσης και την πλήρη κατάργηση των διδάκτρων.

• Αντιτασσόμαστε στην ψευδοαυτονομία των πανεπιστημίων. Απαιτούμε την ελευθερία καθορισμού της διδασκαλίας και της έρευνας καθώς επίσης και του προσδιορισμού της έννοιας της επιστήμης και της τέχνης στα πλαίσια των πανεπιστημίων μας.

• Αντιτασσόμαστε στην ποιοτική αξιολόγηση της επιστήμης και της τέχνης, όταν αυτή υπόκειται σε οικονομικά κριτήρια. Είμαστε ενάντια στην καταναγκαστική επιβολή στρατηγικών μάρκετινγκ στα πανεπιστήμια και ενάντια στη σύμφυση της εκπαίδευσης με την ανταγωνιστικότητα. Απαιτούμε την κατάργηση των μελετών και συμφωνιών παραγωγικότητας.

• Αντιτασσόμαστε στον υποβιβασμό των πανεπιστημίων και των σχολείων σε οργανισμούς κατάρτισης που καθοδηγούνται από την αγορά εργασίας. Θέλουμε την εκπαίδευση χώρο σκέψης και όχι μηχανισμό αναπαραγωγής του εργατικού δυναμικού.

• Απαιτούμε να σταματήσει η κυβέρνηση να διαχωρίζει τη διδασκαλία και την τέχνη, την επιστήμη και την έρευνα και να συγχωνευθούν άμεσα τα αντίστοιχα υπουργεία.

• Απαιτούμε από τον Πρύτανη να υπερασπίζεται τη θέση της ακαδημίας –και όχι την ιδιωτική του άποψη– όταν διαπραγματεύεται τους όρους παραγωγικότητας με το υπουργείο.

• Απαιτούμε να διασφαλίσει ο Πρύτανης τη μη κατάργηση όλων των μαθημάτων, σύμφωνα με τις αποφάσεις της ακαδημίας.

• Απαιτούμε να αποκαλυφθούν αμέσως όλες οικονομικές δραστηριότητες που προβλέπονται από την τρέχουσα συμφωνία για την παραγωγικότητα (2007-2009).

Παρά, λοιπόν, τη “μικρή” νίκη τους, οι κινητοποιησείς συνεχίζονται στοχεύοντας στην καρδιά της νεοφιλεύθερης εκπαιδευτικής πολιτικής της ΕΕ, που αφορά άμεσα –και απειλητικά– όλες τις χώρες του “κοινού ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης”.

Χριστόφορος Σφακιανάκης, Ιεράπετρα

Ένα σχολείο για τη Γάζα!

Μετά τους βομβαρδισμούς και τη σφαγή στη Γάζα από το φασιστικό κράτος του Ισραήλ, τον περασμένο Ιανουάριο, διάσπαρτα στο χώρο της εκπαίδευσης έγιναν εκδηλώσεις συμπαράστασης και αλληλεγγύης προς τον παλαιστινιακό λαό, όπως αυτή της ΕΛΜΕ Α. Λιοσίων-Ζεφυρίου-Φυλής και του τοπικού Συλλόγου Δασκάλων. Στο τέλος της συζήτησης συγκρότημα μαθητών έπαιξε αντιπολεμικά τραγούδια και αφιέρωσαν τραγούδι στο δολοφονημένο συμμαθητή τους Αλέξη Γρηγορόπουλο. Κάπου εκεί ξεπήδησε και η ιδέα για μια ευρύτερη καμπάνια αλληλεγγύης προς το δοκιμαζόμενο παλαιστινιακό λαό.

Στις αρχές Μάρτη, σύλλογοι δασκάλων σε συνεργασία με ΕΛΜΕ αποφάσισαν τη διοργάνωση μιας καμπάνιας αλληλεγγύης με στόχους: 1) την υποστήριξη του απελευθερωτικού αγώνα του παλαιστινιακού λαού, 2) την ανοικοδόμηση ενός κατεστραμμένου από τους βομβαρδισμούς σχολείου στη Γάζα και 3) την αντιπολεμική διδασκαλία στις τάξεις.

Συγκροτήθηκε επιτροπή από αντιπροσώπους των σωματείων, δημιουργήθηκε ιστοσελίδα και blog, ανοίχθηκε τραπεζικός λογαριασμός και εκδόθηκαν κουπόνια (1 ευρώ και 5 ευρώ). Για την αντιπολεμική διδασκαλία υπάρχει φάκελος με το ιστορικό της Παλαιστίνης, σχέδια μαθημάτων και εκδηλώσεων, βιβλιογραφία, φιλμογραφία, dvd και cd με αντιπολεμικά τραγούδια.

Η εμπειρία από τη δουλειά στα σχολεία

Η εμπειρία από τη διδακτική παρέμβαση ήταν ιδιαίτερα θετική. Σε κάθε σχολείο της ΕΛΜΕ μας παρουσιάστηκε η πρωτοβουλία και ορίστηκε ένας υπεύθυνος για τα κουπόνια και τον εκπαιδευτικό φάκελο. Η έμπρακτη αλληλεγγύη προς ένα λαό που για δεκαετίες είναι σύμβολο αγώνα και αντίστασης αγκαλιάστηκε αμέσως με συζητήσεις-εκδηλώσεις εκπαιδευτικών με μαθητές και διδακτικές παρεμβάσεις σε ώρα μαθήματος.

Χρησιμοποιώντας το υλικό του φακέλου, συζητώντας στην τάξη την ιστορία του παλαιστινιακού (το ρόλο και τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων) και την αναγκαιότητα του αγώνα, είχαμε ένα σημαντικό γνωστικό κέρδος: Να αναλύουμε ένα ιστορικό φαινόμενο με αιτίες και αποτελέσματα, να συνδέουμε τη δική μας ιστορική πορεία με εκείνη των άλλων λαών, να κατανοούμε γιατί είναι αναγκαία η αλληλεγγύη προς αυτούς. Κάναμε, δηλαδή, ένα στοιχειώδες μάθημα Πολιτικής Ιστορίας, αυτό που έχει χτυπηθεί από τα νέα βιβλία της Ιστορίας.

Το αντιπολεμικό προετοίμασε το αντιρατσιστικό. Στο “πρόσωπο” του δοκιμαζόμενου παλαιστινιακού λαού αναγνωρίσαμε τον “άλλο”, τον “ξένο”, συζητήσαμε γιατί οι λαοί εξαναγκάζονται να μεταναστεύουν (πόλεμος, κατοχή, γενοκτονία, φτώχεια, εξαθλίωση) και καταλήξαμε ότι όλοι, όπου ζούμε, έχουμε το δικαίωμα σε μια αξιοπρεπή ζωή. Κάτι πολύ σημαντικό αυτή την περίοδο της κρίσης, που η φτώχεια και η ανεργία ευνοούν το ρατσισμό και την ξενοφοβία.

Από όλα τα σωματεία (32 συνολικά) έχουν συγκεντρωθεί 58.000 ευρώ. Από τον Οκτώβρη συμμετέχει και η ΟΛΜΕ διαθέτοντας 15.000 ευρώ.

Η πρωτοβουλία συνεχίζεται

Αρχικά είχε αποφασιστεί και η αποστολή αντιπροσωπίας στη Γάζα, για να παραδώσει η ίδια το πρώτο μέρος της οικονομικής βοήθειας στο συγκεκριμένο σχολείο το οποίο θα βοηθούσαμε να ανοικοδομηθεί. Επιστρέφοντας, θα έφερνε οπτικοαουστικό υλικό, συνεντεύξεις και χαιρετισμούς εκπαιδευτικών και μαθητών, για να ενημερωθούν οι συνάδελφοι και οι μαθητές πού πήγε η βοήθειά τους.

Μετά την απαγόρευση από Ισραήλ και Αίγυπτο της εισόδου της αντιπροσωπίας στη Γάζα, τον Ιούνιο, αποφασίστηκε η διεύρυνση της πρωτοβουλίας (κάλεσμα κι άλλων ΕΛΜΕ, συλλόγων δασκάλων, άλλες πρωτοβουλίες) και η συνέχιση της προβολής της στον εκπαιδευτικό κόσμο αλλά και ευρύτερα.

Στην τελευταία σύσκεψη (13/10/09) συζητήθηκε η αποστολή της αντιπροσωπείας ως το τέλος της χρονιάς και η άμεση πραγματοποίηση εκδήλωσης με σκοπό την ενημέρωση για την κατάσταση στη Γάζα και την ανάδειξη της εμπειρίας των συναδέλφων και των σωματείων που συμμετέχουν σε αυτή την πρωτοβουλία. Στα πλαίσια συντονισμού με ανάλογες πρωτοβουλίες συμμετείχαν στη σύσκεψη μέλη της “Πρωτοβουλίας για τα παιδιά της Γάζας”.

Ψιμούλη Χρυσούλα, μέλος ΔΣ ΕΛΜΕ
Α.Λιοσίων-Ζεφυρίου-Φυλής

www.enasxoleiogiatigaza.blogspot.com

enasxoleiogiatigaza@gmail.com

Αρ. λογαριασμού: Αγροτική Τράπεζα, 4260100830920