ΔΙΚΤΥΟ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ, τεύχος 8, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2010

Τεύχος 8, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2010

Στο φουλ οι μηχανές!

Κάθε μέρα που περνάει γίνεται πιο καθαρό γιατί έπρεπε να φύγει η ΝΔ και να έρθει το ΠΑΣΟΚ, από την πλευρά των κυρίαρχων κύκλων. Με εκπαιδευτική σημαία της Διαμαντοπούλου το “θα προχωρήσω με τους άξιους” και με πρωτοφανή επίθεση στους υλικούς όρους διαβίωσης του εκπαιδευτικού –αφού ευθέως μιλούν πια για μείωση μισθών και για κατάργηση του κοινωνικού δικαιώματος της ασφάλισης– η κυβέρνηση κλείνει κάθε αυταπάτη ότι “κάτι καλύτερο θα κάνουν αυτοί από τους άλλους”. Αυτό σημαίνει ευθύνες για το εκπαιδευτικό κίνημα και την Αριστερά. Προετοιμασία και πυροδότηση αγώνων, προβολή μιας κατεύθυνσης ενότητας όσων καλούνται να πληρώσουν, στοχοποίηση των υπευθύνων, διαρκές κάλεσμα για έναν “κοινωνικό Δεκέμβρη” σαν μόνη απάντηση στην τρομοκρατία κυβέρνησης και ευρωγιάπηδων. Τα παραπάνω δεν είναι εύκολα. Και κυρίως δεν γίνονται με το να παραμένουμε σε απόψεις, αντιπαραθέσεις και μεθόδους των προηγούμενων χρόνων!

“Απόσυρση” της δημόσιας εκπαίδευσης

Άπό τις πρώτες μέρες της νέας κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ εκδηλώθηκαν –όχι πως δεν ήταν αναμενόμενες– οι αλλαγές που στόχευαν στη δημόσια εκπαίδευση.

Η πρώτη κίνηση ξεκινά από την αλλαγή στον “τίτλο” του υπουργείου: Υπουργείο Εκπαίδευσης, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, από εδώ και πέρα. Έφυγε από τη μέση το “Εθνικής Παιδείας”, και πολλοί χάρηκαν, γιατί πίστεψαν ότι έτσι η εκπαίδευση στην Ελλάδα θα γίνεται με σεβασμό στον “άλλον”, στον αλλόθρησκο, τον αλλοεθνή, το διαφορετικό! Έτσι κι αλλιώς, πολλοί θεωρούν ότι το “εθνικό” ταυτίζεται με το “εθνικιστικό”, ότι καθετί το “εθνικό” εμπεριέχει εθνικιστικές και ρατσιστικές τάσεις. Κατά τα άλλα, το “Θρησκευμάτων” παραμένει και μάλιστα ο αρχιεπίσκοπος καλείται μαζί με τους υπουργούς να διαφωτίσει τις ενέργειες της κυβέρνησης. Όσο για αυτό το “Διά Βίου Μάθηση”, μάλλον σαν ανέκδοτο μοιάζει και θα το σχολιάσουμε σε επόμενο άρθρο…

Η νέα υπουργός Άννα Διαμαντοπούλου, γνωστή άλλωστε για τις απόψεις της κι από το παρελθόν, τόσο στην ομιλία της στη Βουλή όσο και σε εξαγγελίες της ανοίγει τη βεντάλια των μεταρρυθμίσεων και αλλαγών που, αν υλοποιηθούν, θα οδηγήσουν στην πλήρη απαξίωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος και στο γκρέμισμα του δημόσιου σχολείου, του οποίου η αποδόμηση έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό.

Από την ομιλία της Α. Διαμαντοπούλου στη Βουλή για τον προϋπολογισμό διαβάζουμε: “Έχουμε σε πλήρη εξέλιξη και θα παρουσιαστεί στο τέλος Γενάρη το συνολικό σχέδιο για την αλλαγή που αφορά το νέο σχολείο και ξεκινά από το Νηπιαγωγείο, συνεχίζει στο Δημοτικό, πάει στο Γυμνάσιο και σημαίνει αλλαγή αναλυτικών προγραμμάτων, νέος τρόπος διοίκησης του σχολείου και αυτόνομης ή πιο σωστά αυτοδιοίκητης λειτουργίας. Τα σχολεία δεν μπορεί να είναι ομοιόμορφα…”.

Κατά συνέπεια, για όσους χάρηκαν, η απάλειψη του όρου “Εθνικής Παιδείας” στοχεύει στην κατάργηση της ενιαίας εκπαίδευσης –που αποσκοπεί στην καθιέρωση μιας ακόμη πιο ταξικής παιδείας– καθώς “πρέπει να υπάρχει μια αίσθηση λογικής προσαρμογής στο περιβάλλον που ζει το κάθε σχολείο”.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ευθυγραμμισμένη με τις κατευθύνσεις της ΕΕ, με όλες τις συνθήκες που σχετίζονται με την εκπαίδευση, χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα τις διαφορετικές ανάγκες ανά περιοχή και τις “ιδιαιτερότητες”, αναγγέλλει την κατάργηση των ενιαίων αναλυτικών προγραμμάτων (“Τα αναλυτικά προγράμματα, για αρχή, σε επίπεδο 15% θα διαμορφώνονται σε τοπικό επίπεδο”, δήλωσε η υπουργός.) Η μόρφωση, λοιπόν, που δικαιούται κάθε παιδί εξαρτάται από τον τόπο όπου κατοικεί? άλλη μόρφωση αν ζει σε ένα ορεινό χωριό, άλλη αν ζει στη Δραπετσώνα, άλλη αν ζει στην Κηφισιά. Πάντα η μόρφωση και η εκπαίδευση είχε και έχει ταξικό χαρακτήρα, στο πλαίσιο μιας ταξικής κοινωνίας ή μιας διαφοροποιημένης ως προς τις οικονομικές δυνατότητες των μελών της κοινωνίας (για να του πούμε πιο ανώδυνα, καθώς ή λέξη “ταξικός” κάποιους τους διεγείρει αρνητικά, λες και έχουν καταργηθεί οι τάξεις!). Καθιερώνοντας, ωστόσο, διαφορετικά αναλυτικά προγράμματα, δημιουργούνται περισσότεροι φραγμοί στη μόρφωση, μεγαλύτερες ανισότητες, δυναμικότερο ξεκαθάρισμα για το ποια παιδιά “μπορούν” και ποια “δεν μπορούν”.

Μαρίας Κολόζη, Αθήνα

Γιατί “Δίκτυο Κριτικής και Δράσης στην Παιδεία”

Δίκτυο, γιατί έχουμε ανάγκη από κάτι νέο που να προσπαθεί να ενώσει όλες τις εκδοχές του εκπαιδευτικού κόσμου που βρίσκονται κατακερματισμένες σε όλη την Ελλάδα. Από την Πρωτοβάθμια μέχρι και τη Δευτεροβάθμια, από τον αδιόριστο στον ευέλικτο εργαζόμενο του φροντιστηρίου, από το “φροντιστηριάρχη” της συνοικιακής ή της αγροτικής περιοχής μέχρι τον ωρομίσθιο σε κάποιο τμήμα της εκπαίδευσης και από τον αναπληρωτή μέχρι το μόνιμο. Γιατί αυτό που λείπει από το χώρο της παιδείας δεν είναι μία ακόμα παράταξη, αλλά ένας χώρος διαλόγου, προβληματισμού, ενημέρωσης, πρωτοβουλιών και δράσης. Γιατί έχουμε ανάγκη νέες μορφές που να φέρνουν πιο κοντά στις ιδέες της συλλογικής δράσης και συμμετοχής, ειδικά των νέων εκπαιδευτικών.

Κριτικής στις πολιτικές των δυνάμεων του δικομματισμού που διαμορφώνουν το νεοφιλελεύθερο σχολείο, στο ρόλο που καλείται να έχει σήμερα ο εκπαιδευτικός, στις παγιωμένες αντιλήψεις που καθιστούν αναποτελεσματικό το συνδικαλιστικό κίνημα.

Δράσης στα συγκεκριμένα καθημερινά προβλήματα μέσα στους χώρους της εκπαίδευσης αλλά και στις κεντρικές μάχες της παιδείας απέναντι στην κυβερνητική πολιτική. Με τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων αλλά και με τους γονείς και τους μαθητές, στο σχολείο αλλά και στη γειτονιά.

Επικοινωνία:

Στείλε μας στην ανοιχτή λίστα e-mail diktyopaideias@yahoogroups.com

• νέα και ενημερώσεις από το χώρο δουλειάς σου
• την άποψή σου πάνω στα ζητήματα που απασχολούν το χώρο της εκπαίδευσης
• την κριτική σου για το έντυπο του Δικτύου

Τηλέφωνα:

Αθήνα και κεντρική Ελλάδα: 6972878054

Βόρεια Ελλάδα: 6937425768

Δυτική Ελλάδα: 6945002709

Κρήτη: 6945675151

Από το σχολείο στη “σχολική μονάδα”

1 Οι προτεραιότητες

Η πρώτη επίσημη αναφορά της υπεύθυνης του ΠΑΣΟΚ για την παιδεία και σημερινής υπουργού κυρίας Α. Διαμαντοπούλου για το αποκεντρωμένο σχολείο έγινε στην εναρκτήρια συνεδρίαση του 14ου Συνεδρίου της ΟΛΜΕ, τον Ιούνιο. Εκεί είχε δηλώσει ότι αποτελεί προτεραιότητα της εκπαιδευτικής πολιτικής της νέας κυβέρνησης “η αποκέντρωση του εκπαιδευτικού συστήματος και η εκχώρηση αρμοδιοτήτων στην τοπική αυτοδιοίκηση”.

Οι αντιδράσεις ήταν ανάμεικτες. Η ΠΑΣΚ χειροκρότησε μαζικά, ενώ η Αριστερά κατακεραύνωσε τη μελλοντική υπουργό με επαναστατικούς λόγους άλλων εποχών και με τη συνηθισμένη κατάληψη των ανακτόρων στη φαντασία της. Από τότε κύλισε πολύ νερό στο αυλάκι και η κυρία Διαμαντοπούλου έγινε υπουργός δρομολογώντας το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ – το οποίο στην ίδια ομιλία είχε πει ότι είναι αδιαπραγμάτευτο, παρά τις σημερινές επικοινωνιακές φιοριτούρες για διαβούλευση. Η Αριστερά όμως κοιμήθηκε τον ύπνο του δικαίου περιμένοντας πότε κάποια από τις δυνάμεις του δικομματισμού στην ΟΛΜΕ θα ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της και θα συνδράμει στην αντιπολιτευτική προσπάθειά τους.

2 Πρώτα ο μαθητής

Το βασικό επιχείρημα αλλά και το ισχυρό χαρτί στα χέρια της κυβέρνησης είναι το προηγούμενο μότο. Όπως ακριβώς ο Χρυσοχοΐδης θέτει το δικό του “πρώτα ο πολίτης”, διαμορφώνοντας ένα διαρκή κοινωνικό συσχετισμό δύναμης ανάμεσα σε αυτούς που κινητοποιούνται –και αισθάνονται την αγκαλιά του κράτους να τους πνίγει– και σε εκείνους που δεν κινητοποιούνται τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή – και είναι η πλειοψηφία. Το ίδιο προσπαθεί να κάνει και η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, όταν σε όλες τις ομιλίες και συνεντεύξεις όλων των βασικών στελεχών τους, αλλά και του ίδιου του ΓΑΠ, προβάλλουν το “πρώτα ο μαθητής” και μετά όλα τα άλλα. Αναρωτιέται κανείς ποια είναι όλα τα άλλα. “Τα εργασιακά, τα κοινωνικά” (από συνέντευξη της Α. Διαμαντοπούλου στο Real FM, 13-11-09).

Αλλά τι σημαίνει “πρώτα ο μαθητής”; “Ίσες ευκαιρίες για όλα τα παιδιά σε όλες τις γωνιές της χώρας μας, νέα τεχνολογία, που χρησιμοποιείται οριζόντια, η τσάντα στο σπίτι” κι άλλα γνωστά εδώ και χρόνια συνθήματα. Συνθήματα που έρχονται σε αντιπαράθεση με την καθημερινή πραγματικότητα του ίδιου του σχολείου.

3 Η κοινωνία στο σχολείο

Ερώτηση: “Ποιοι είναι οι βασικοί άξονες της πολιτικής που θα ακολουθήσετε;”

Απαντήσεις: “Οι καθηγητές στα σχολεία και τα σχολεία στην κοινωνία. Πλήρης αλλαγή της λογικής διαχείρισης του εκπαιδευτικού προσωπικού της χώρας. Διορισμός στα σχολεία και σπάσιμο του συστήματος αποσπάσεων. Μεγαλύτερη συμμετοχή της κοινωνίας στη διαμόρφωση του σχολείου” (Γιάννης Πανάρετος, συνέντευξη στην Ημερησία, 31-12-09).

“Νέος τρόπος διοίκησης του σχολείου και αυτόνομης ή, πιο σωστά, αυτοδιοίκητης λειτουργίας. Τα σχολεία δεν μπορεί να είναι ομοιόμορφα. Πρέπει να υπάρχει μια αίσθηση λογικής προσαρμογής στο περιβάλλον που ζει το κάθε σχολείο” (Άννα Διαμαντοπούλου, 22-12-09, συζήτηση στη Βουλή για τον προϋπολογισμό).

Μέσα από ένα περίγραμμα ενός νέου σχολείου, που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας, που επεκτείνεται και αγκαλιάζει τη “διά βίου μάθηση” των μεγαλύτερων γενιών, χτίζεται το προφίλ της νέας σχολικής μονάδας. Μιας μονάδας που δεν μπορεί να λειτουργεί παρά με αυτονομία και ενίσχυση του αυτοδιοίκητού της.

Αφού στόχος είναι η κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών της τοπικής κοινωνίας, δεν είναι δυνατόν αυτό να γίνεται κεντρικά, με το γνωστό συγκεντρωτικό τρόπο από το υπουργείο. Χρειάζεται ελευθερία κινήσεων και διαφοροποιημένο αναλυτικό πρόγραμμα ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της τοπικής περιοχής. Αν η Καβάλα προσφέρεται για την παραγωγή μαρμάρου και ο Βόλος για τον τουρισμό του, θα είναι αποτυχημένο ένα ενιαίο αναλυτικό πρόγραμμα και για τις δυο περιοχές.

Για τη διαβούλευση: “Δηλαδή για τις προτάσεις αυτές ο καθένας, όχι μόνο εκπαιδευτικός αλλά και γονιός και μαθητής και πολίτης και επιχειρηματίας και η μικρή επιχείρηση και ο εργαζόμενος θα μπορέσει να καταθέσει τις απόψεις του. Γιατί θέλω να τονίσω ότι το “Πρώτα ο μαθητής”, σημαίνει ότι όλη η κοινωνία έχει άποψη για την παιδεία και όχι μόνο εμείς, ή μόνο κάποιοι άλλοι.” (Άννα Διαμαντοπούλου, συνέντευξη Τύπου στο Real FM, 13-11-09).

4 Αυτονομία

Η ευελιξία του αναλυτικού προγράμματος μπορεί να ικανοποιήσει καλύτερα τις “ανάγκες” των επιχειρήσεων. Γιατί η διατήρησή του ή η τροποποίησή του θα οσμίζεται αυτές τις ανάγκες με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο. Πράγματι είναι πολύ δύσκολο μια τέτοια διαδικασία να επιτελείται κεντρικά από το υπουργείο. Αυτή η σύνδεση μπορεί να γίνει μόνο όταν υπάρχει η αντίστοιχη ώσμωση ανάμεσα στις σχολικές μονάδες και τις τοπικές επιχειρήσεις.

Η “αυτονόμηση” (σε εισαγωγικά γιατί στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμιά αυτονόμηση, αλλά πλήρης εναγκαλισμός με συγκεκριμένα συμφέροντα) της σχολικής μονάδας σηματοδοτεί και αλλαγές στο εργασιακό καθεστώς των εκπαιδευτικών. Από το “ο διορισμός στα σχολεία” και όχι σε περιοχές, μέχρι τον ασφυκτικό περιορισμό των μεταθέσεων –”όποιος φεύγει από ένα σχολείο θα πρέπει πρώτα να βρει τον αντικαταστάτη του”– δείχνουν μια άλλη αντίληψη: ότι ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να πάψει να μετακινείται όποτε θέλει και να υλοποιεί αυτά που θα έχει αποφασίσει η σχολική μονάδα. Γιατί, όπως είπαμε, “πρώτα ο μαθητής και μετά όλα τα άλλα”.

5 Χρηματοδότηση ή αυτοχρηματοδότηση;

Η δεύτερη διοικητική μεταρρύθμιση του Καποδίστρια ΙΙ, που, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα είναι νόμος του κράτους σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα μεταφέρει πλήθος νέων αρμοδιοτήτων στην περιφέρεια και στους μητροπολιτικούς δήμους. Η “περιφερειακή” πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στοχεύει στην παραπέρα αποδυνάμωση της κρατικής παρέμβασης, ώστε πιο εύκολα και πιο αποτελεσματικά να προχωρά το σχέδιο για ευρωπαϊκές επιχειρήσεις περισσότερο ανταγωνιστικές σε σχέση με αυτές των άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.

Φυσικά, αυτή η μεταφορά αρμοδιοτήτων απαλλάσσει ταυτόχρονα την κεντρική διοίκηση και την κυβέρνηση από την υποχρέωση χρηματοδότησης κοινωνικών αναγκών, μεταφέροντας αυτή την υποχρέωση στους αιρετούς περιφερειάρχες και δημάρχους. Είναι μια μοναδική ευκαιρία για την κυβέρνηση να σβήσει μονομιάς σημαντικά κονδύλια του χρέους, ανταποκρινόμενη στις επιταγές της Κομισιόν. Από πού, όμως, θα βρεθούν τα χρήματα; Δυο τρόποι υπάρχουν. Ή από τις τσέπες των κατοίκων ή από χορηγίες των επιχειρήσεων. Αν οι τσέπες των κατοίκων μιας περιοχής είναι άδειες ή τρύπιες, προφανώς και η σχολική μονάδα θα αναζητήσει αλλού πηγές χρηματοδότησης. Τότε κάθε προσφορά από μια επιχείρηση θα φανεί σαν μάννα εξ ουρανού. Ουσιαστικά, το σχολείο μετατρέπεται σε μια επιχειρησιακή μονάδα (“σχολική μονάδα”) που αναζητά πόρους, προκειμένου να συνεχίσει τη λειτουργία της. Η αυτοχρηματοδότηση γίνεται αυτοσκοπός. Πού να μιλήσει κανείς για μόρφωση και άλλα τέτοια ξεπερασμένα πράγματα…

Η αξιολόγηση των σχολικών μονάδων θα στηρίζεται στην αποτελεσματικότητά τους να “αφουγκραστούν” τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, αλλάζοντας και τροποποιώντας το αναλυτικό πρόγραμμα τόσο στη βασική εκπαίδευση όσο και στα προγράμματα κατάρτισης και επιμόρφωσης της διά βίου εκπαίδευσης.

Το ερώτημα που τίθεται, λοιπόν, είναι το εξής: Αν αποτελεί προτεραιότητα για την Αριστερά η αποκέντρωση του εκπαιδευτικού συστήματος και πώς θα απαντήσει σε αυτό. Προφανώς και θέλουμε να συνοδεύεται η αποκέντρωση με τη χρηματοδότηση. Η ενέργεια αυτή έρχεται σε αντιπαράθεση με τις βασικές επιλογές του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού στην ΕΕ και τη χώρα μας. Προφανώς, επίσης, και δεν αρκεί αυτό. Είναι δυνατόν τα χρήματα να δίνονται με τέτοιο τρόπο (κίνητρα, προγράμματα κ.λπ.) που ουσιαστικά να ακυρώνουν το δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης.

Η κυβέρνηση θέλει να παρουσιάσει το πρόβλημα της κατάστασης της εκπαίδευσης σαν πρόβλημα ομοιομορφίας. Λέει ότι η αποκέντρωση δίνει τη δυνατότητα της ανάπτυξης των ιδιαίτερων πτυχών ανά περιοχή, αφήνει τα ταλέντα των μαθητών να ξεδιπλωθούν, επιτρέπει στους “καλύτερους εκπαιδευτικούς” να παρουσιάσουν τις καινοτόμες δράσεις τους κ.λπ. Η εμπειρία, όμως, από άλλες χώρες δείχνει άλλα πράγματα. Ο ανταγωνισμός παίζει το βασικό ρόλο και είναι η κυρίαρχη απόδειξη της καλύτερης εκπαίδευσης. Τα αποτελέσματα των μαθητών (πρώτα ο μαθητής) καθορίζουν το μέλλον των εκπαιδευτικών και της ίδιας της σχολικής μονάδας. Αλλά αυτά τα αποτελέσματα δεν οδηγούν, σε καμιά περίπτωση, σε καλύτερη εκπαίδευση.

Βύρων Λάμπρου, Καβάλα

_

_

Το “ανοικτό σχολείο” κοστίζει

Διαβάζουμε στις εφημερίδες: “Με απόφαση του υφυπουργού Φίλιππου Σαχινίδη σχεδόν για το σύνολο των δαπανών (συμπεριλαμβάνονται και οι περιφέρειες) θα δοθεί μόλις το 20% στο πρώτο τρίμηνο, ενώ σε άλλες περιπτώσεις περικόπτονται μέχρι 70% οι δαπάνες των νομαρχιών για μεταφορά μαθητών. Επίσης μειώνονται κατά 50% οι δαπάνες περιφερειακών υπηρεσιών για ύδρευση, φωτισμό και σχολικό αθλητισμό”. Ποιος θα καλύψει αυτές τις δαπάνες;

Αντιγράφουμε από τις δηλώσεις του κυρίου Πανάρετου, στην ομιλία του για τον προϋπολογισμό στη Βουλή: “Ο προϋπολογισμός προβλέπει 280 εκατ. ευρώ για μεταφορές μαθητών. Από αυτά τα 190 είναι μέσω νομαρχιών και τα 90 μέσω του Υπουργείου Παιδείας για χρέη τα οποία δεν έχουν εξοφληθεί. Η μεταφορά μαθητών είναι μια κοινωνική πολιτική. Χρειάζεται οι μαθητές να μετακινηθούν για να πάνε στο σχολείο, ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες περιοχές. Όμως αυτό αντιμετωπίζεται με ένα στρεβλό τρόπο. Το κόστος είναι υπερβολικό για την προσφορά που δίνει το κράτος στον πολίτη, σε αντάλλαγμα για τους φόρους τους οποίους εισπράττει”.

Με λίγα λόγια, είναι πολλά αυτά που σας παρέχουμε για τους φόρους που μας δίνετε. Ή σας τα μειώνουμε ή σας αυξάνουμε τους φόρους…

Κείμενο διαβούλευσης: Στο στόχαστρο το πτυχίο

Δόθηκε στη δημοσιότητα το κείμενο διαβούλευσης για τις αλλαγές στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση? μια διαβούλευση που διήρκεσε από την Τετάρτη 25 Νοεμβρίου μέχρι την Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου 2009. Αφορούσε τα εξής τρία ζητήματα: α) σύστημα πρόσληψης εκπαιδευτικών, β) μεταθέσεις και αποσπάσεις και γ) κρίση και επιλογή στελεχών εκπαίδευσης. Υποβλήθηκαν συνολικά 3.536 σχόλια. Τα 2.516 αφορούσαν το σύστημα πρόσληψης εκπαιδευτικών, τα 505 τις μεταθέσεις-αποσπάσεις και τα 515 την κρίση και επιλογή των στελεχών εκπαίδευσης.

Το πρώτο πράγμα είναι να δούμε τι σημαίνει “διαβούλευση”. Για ποιο λόγο διαβούλευση, με ποιον τρόπο και με ποιους; Είναι γεγονός ότι το νέο “κόλπο γκρόσο” της κυβέρνησης, στην προσπάθειά της να εμφανίσει ένα επικοινωνιακό προφίλ, είναι οι “διαβουλεύσεις” μέσω διαδικτύου για διάφορα θέματα σχετικά με την κατάθεση προτάσεων, νομοσχεδίων κ.λπ. Είναι συνέχεια του κοινωνικού διαλόγου, που θεσπίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Είναι προσπάθεια δημιουργίας της εικόνας μιας κυβέρνησης που και ευαισθησία έχει στις νέες τεχνολογίες και στο ίντερνετ, αλλά κυρίως διάθεση διαλόγου όχι μόνο με τους κοινωνικούς εταίρους αλλά με τους χιλιάδες των πολιτών, που κάθε φορά θα λαμβάνουν μέρος.

Τι υποδηλώνει, όμως, μια τέτοια διαβούλευση; Σίγουρα τη διάθεση της κυβέρνησης για ατομική διαπραγμάτευση, με τον κάθε εκπαιδευτικό ξεχωριστά, και όχι για πραγματικό διάλογο με τα συνδικαλιστικά όργανα που εκπροσωπούν τους εκπαιδευτικούς. Υπάρχει μια σταδιακή μετάθεση, ώστε να έχει μεγαλύτερη βαρύτητα το σχόλιο ενός συμμετέχοντος στη διαβούλευση (το οποίο, προφανώς, θα είναι θετικά διακείμενο στις όποιες αλλαγές) παρά η γνώμη μιας εκπαιδευτικής ομοσπονδίας ή των συλλόγων εκπαιδευτικών. Πιθανά η διαβούλευση να υποδηλώνει και την πρόθεση να πάμε σε ατομικές διαπραγματεύσεις για δικαιώματα και μισθούς, σε ατομικές συμβάσεις εργασίας κ.λπ.

Ακόμα κι έτσι, όμως, δεν της βγήκε της κυβέρνησης. Το 95% των σχολίων στέκεται από αρνητικά έως πολύ αρνητικά στις όποιες αλλαγές που προτείνονται, με αποτέλεσμα η πολυδιαφημισμένη διαβούλευση να μην έχει για το Υπουργείο Παιδείας τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ερωτηματικά προκαλεί όμως και η στάση των ομοσπονδιών σχετικά με τη συγκεκριμένη –και όχι μόνο– διαβούλευση. Μάλλον θεωρείται εκσυγχρονισμός, δείγμα δημοκρατικότητας και ένδειξη θετικών διαθέσεων της κυβέρνησης, παρά αποπροσανατολισμός και παραγκωνισμός των εκλεγμένων συνδικαλιστικών οργάνων των εκπαιδευτικών. Δεν είναι άσχετο το γεγονός της συνεχούς άρνησης του Υπουργείου Παιδείας, τους τελευταίους μήνες, να δεχτεί να συζητήσει με εκπροσώπους ωρομισθίων και αναπληρωτών.

Μια ματιά στο ίδιο το κείμενο διαβούλευσης

Πολύ γενικόλογο και πολύ αόριστο, επικεντρώνει σε ζητήματα που, κατά το υπουργείο, αποτελούν τις αιτίες της “κακοδαιμονίας” για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Για παράδειγμα, ζητήματα όπως η μη καλή κατανομή του εκπαιδευτικού δυναμικού της χώρας, η διάθεση χιλιάδων –υποτίθεται– εκπαιδευτικών που βρίσκονται αποσπασμένοι σε γραφεία και διευθύνσεις (ένα σύστημα που οι ίδιες οι κυβερνήσεις δημιούργησαν και διόγκωσαν) είναι αυτά που, κατά το υπουργείο, φταίνε για τα δεινά στην εκπαίδευση. Και, προφανώς, καμιά αναφορά στην ολοένα διογκούμενη υποχρηματοδότηση, στα μισθολογικά των εκπαιδευτικών, στην ασφάλιση και παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, στα χιλιάδες κενά των σχολείων όλης της χώρας, στις τεράστιες ελλείψεις των σχολικών μονάδων σε υποδομές, στην ολοένα μεγαλύτερη σύνδεση του σχολείου με την αγορά.

Κεντρικό συμπέρασμα: Η μεταφορά της συζήτησης στα δεύτερα και, μάλιστα, με προσπάθεια αποποίησης των ευθυνών των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Στο κείμενο διαβούλευσης, στο εισαγωγικό της μήνυμα, η Άννα Διαμαντοπούλου επικαλείται διεθνείς εκθέσεις, με πιο χαρακτηριστική αυτή του ΟΟΣΑ, συμπεραίνοντας ότι προβλήματα παθογένειας και διαχειριστικά προβλήματα είναι οι αιτίες για την κακή κατάσταση στην εκπαίδευση. Γνωστός ο ρόλος του ΟΟΣΑ και όλων αυτών των διεθνών οργανισμών, γνωστή και η προσπάθεια διαμόρφωσης κριτηρίων στην ελληνική κοινωνία περί του τι λέει ο ΟΟΣΑ από πλευράς της ελληνικής κυβέρνησης. Μήπως δεν αποτελεί ο ΟΟΣΑ οργανικό κομμάτι όλων αυτών των διεθνών οργανισμών, που σαν στόχο θέτουν απροκάλυπτα τη συμπίεση μισθών και δικαιωμάτων; Άλλωστε, κείμενο του ΟΟΣΑ, του 1995, ήταν η βάση της μεταρρύθμισης Αρσένη πριν από περίπου μία δεκαετία. Μιας μεταρρύθμισης που κεντρικό στόχο είχε την αποσύνδεση του πτυχίου από το επάγγελμα.

Αυτό ακριβώς είναι και το “άγχος” της σημερινής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας. Να ξεμπερδεύει γρήγορα με μία ακόμα “παθογένεια” που υπάρχει στην ελληνική κοινωνία: ότι το πτυχίο οδηγεί σε επαγγελματική αποκατάσταση – όχι μόνο στην εκπαίδευση αλλά και συνολικά. Αυτός είναι και ο λόγος που το υπουργείο ζητά όλες οι προσλήψεις (ακόμα και αναπληρωτών ή ωρομισθίων) να γίνονται μέσω ΑΣΕΠ. Και μάλλον αυτός είναι ο λόγος που στο κείμενο διαβούλευσης και στα σχέδια του υπουργείου μία από τις πιο προκλητικές ρυθμίσεις αφορά το σύστημα πρόσληψης εκπαιδευτικών και την καθολική πλέον αποσύνδεση του πτυχίου από το επάγγελμα. Το ίδιο προκλητικές είναι και οι δηλώσεις του υφυπουργού Παιδείας, Γιάννη Πανάρετου, όπου σταθεί κι όπου βρεθεί, που κινούνται στο ύφος “μη ζητάτε με ένα μόνο πτυχίο να θεωρείστε εκπαιδευτικοί”.

Τα επικοινωνιακά τερτίπια και οι χειρισμοί δεν αποτελούν βάση επίλυσης των προβλημάτων στην εκπαίδευση. Και οι πραγματικές ανάγκες καμιά σχέση δεν έχουν με κακοδαιμονίες, κακά ριζικά και παθογένειες. Δεν υπάρχει συζήτηση σε ουσιαστική βάση, όταν δεν αντιμετωπίζεται ο πυρήνας του προβλήματος. Δηλαδή, η υποχρηματοδότηση, οι ελαστικές σχέσεις εργασίας, η συμπίεση μισθών και δικαιωμάτων, η μετατροπή του σχολείου σε εταιρία-επιχείρηση, η μετάλλαξη του σχολείου σε σχολείο της αγοράς και της αμάθειας.

Στάθης Κατσούλας, Αθήνα

Ολόκληρο το κείμενο διαβούλευσης μαζί με τα σχόλια στο http://www.opengov.gr/ypepth

Χαρακτηριστικά σχόλια από την ιστοσελίδα της διαβούλευσης

“…Πριν από τέσσερα χρόνια πέρασα με κόπο, θυσίες και χρήματα στο ΠΤΔΕ Αθηνών, γιατί θέλω να προσπαθήσω να δημιουργήσω αξιόλογους ανθρώπους. Τώρα το πολυπόθητο πτυχίο μου δεν θα είναι τίποτε άλλο από ένα χαρτί που μου δίνει την ευκαιρία να δώσω ΑΣΕΠ. Δεν φοβάμαι το διάβασμα, έχω δώσει πανελλήνιες, εξεταστικές, φοβάμαι ότι δεν εκτιμούν αυτό που έχω καταφέρει. Τον Ιούλη θα ορκιστώ! Και μετά; Τι θα γίνει; Θα δουλεύω για να πληρώσω τα φροντιστήρια, ώστε να περάσω στον ΑΣΕΠ; Ή μήπως θα με ζουν οι γονείς μου;…”

Άρτεμις, τελειόφοιτη του ΠΤΔΕ Αθηνών

“…Έχουμε μαζέψει μόριο-μόριο την προϋπηρεσία μας, πολλοί από εμάς επιλέγοντας ακόμη και δυσπρόσιτα, για να εξασφαλίσουμε τον πολυπόθητο διορισμό! Και τώρα τι μας λέτε; Όσοι προλάβατε προλάβατε… Ένα χρόνο διορία σάς δίνω, οι υπόλοιποι ΑΣΕΠ! Απαράδεκτο να κάνετε πειραματόζωα τόσους εκπαιδευτικούς!…”

Κωνσταντίνα

“…Έχουμε ήδη υποστεί την αδικία της κατάργησης της επετηρίδας, που μας πέταξε έξω, τη στιγμή ακριβώς που θα διοριζόμασταν. Η δημόσια εκπαίδευση μας έχει ήδη χρησιμοποιήσει όσες φορές μάς χρειάστηκε ως αναπληρωτές και ωρομίσθιους καθηγητές, έχουμε ήδη διδάξει και αξιολογήσει μαθητές μέσα στις σχολικές αίθουσες του δημόσιου σχολείου.

Με ποιο σκεπτικό θα υποβληθούμε, είκοσι χρόνια μετά, στην ιεροεξεταστική διαδικασία του ΑΣΕΠ, που ο διαγωνισμός του για τους εκπαιδευτικούς μόνο ακύρωση του πτυχίου και της παιδαγωγικής τους κατάρτισης σημαίνει; Είναι ένας διαγωνισμός ντροπής, που προσβάλλει και εμάς και τους πανεπιστημιακούς καθηγητές μας, οι οποίοι μας έχουν ήδη κρίνει ως άξιους και παιδαγωγικά καταρτισμένους. Το να επιμένετε να στέλνετε ανθρώπους 40-45 ετών, που έχουν δώσει ήδη τα διαπιστευτήριά τους στις σχολικές αίθουσες, πίσω στα θρανία των εξεταζομένων και με θέματα, μάλιστα, που έχουν στόχο τον αφανισμό μας, το πέρασμά μας από τα μεγαλοφροντιστήρια του ΑΣΕΠ, την οικονομική και ψυχική μας εξουθένωση δείχνει ότι μόνο το καλό του μαθητή και της δημόσιας εκπαίδευσης δεν επιδιώκετε, για άλλη μια φορά…”

Αγγελική

“…Η επιτυχία στον ΑΣΕΠ θα με κάνει πιο άξιο εκπαιδευτικό; Γιατί θα πρέπει συνεχώς να διαγωνίζομαι και να εξετάζομαι για κάτι για το οποίο έχω κριθεί άξια, εφόσον πήρα το πτυχίο μου (το οποίο αναγνωρίζει και παιδαγωγική επάρκεια); Ή μήπως, τελικά, τόσα χρόνια δεν ήμουν άξια να δουλεύω στην παιδεία; Έλεος πια!…”

Αλεξία

“…Ως πολίτης, όμως, κυρία υπουργέ, έχω το δικαίωμα να σας απευθύνω ορισμένα ερωτήματα:

1. Είναι ευθύνη των εκπαιδευτικών το γεγονός ότι το 2002 ψηφίστηκε αυτός ο νόμος;

2. Είναι ευθύνη των εκπαιδευτικών το γεγονός ότι από το 1996 βρίσκεται σε ισχύ το ΠΔ 50/96;

3. Είναι ευθύνη των εκπαιδευτικών το γεγονός ότι η πολιτεία έχει επιλέξει να καλύπτει πολλές από τις διοικητικές ανάγκες της εκπαίδευσης με αποσπασμένους εκπαιδευτικούς και όχι με διοικητικούς υπαλλήλους;

4. Είναι ευθύνη των εκπαιδευτικών το γεγονός ότι η πολιτεία κάνει περισσότερες αποσπάσεις εκπαιδευτικών από ό,τι χρειάζονται, με σκοπούς που σίγουρα δεν εξυπηρετούν το συμφέρον της εκπαίδευσης;

Τις ερωτήσεις αυτές σας τις απευθύνω, γιατί όλες αυτές τις ημέρες, που διάφοροι διασύρουν τους εκπαιδευτικούς που έχουν νόμιμα αποσπαστεί και καλύπτουν διοικητικές ανάγκες, το υπουργείο δεν μπήκε στον κόπο να διευκρινίσει ότι όλο αυτό το μπάχαλο οφείλεται σε διαχρονικές πολιτικές επιλογές των παλαιότερων ηγεσιών του ΥΠΕΠΘ και όχι στους εκπαιδευτικούς. Λες και οι εκπαιδευτικοί αποσπάστηκαν από μόνοι τους και ερήμην των νόμων (πολλούς από τους οποίους, μάλιστα, τους έχουν ψηφίσει και κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ)”.

Παναγιώτης

Περισσότερα σχόλια στο www.oromisthioi.gr

Εγκατάλειψη του σχολείου – Επίθεση στον εκπαιδευτικό

Οι εκατό πρώτες μέρες της νέας κυβέρνησης πέρασαν, και στο χώρο της εκπαίδευσης ήδη φαίνονται οι βασικές κατευθύνσεις. Πλάι στη συνεχιζόμενη υποχρηματοδότηση, όπως έδειξε ο φετινός προϋπολογισμός, προχωράει και ο βασικός σχεδιασμός του σχολείου της αγοράς, με βασικούς μοχλούς την αποκέντρωση ή, αλλιώς, κατηγοριοποίηση και τη λεγόμενη αξιολόγηση. Το καινούριο χαρακτηριστικό όμως της νέας υπουργού είναι η ολόπλευρη επίθεση στον εκπαιδευτικό και στα δικαιώματά του, η κατάδειξη του εκπαιδευτικού ως τεμπέλη και άχρηστου και η φιλολογία ότι η ηγεσία του υπουργείου θα προχωρήσει με τους λίγους άξιους, ικανούς κ.ο.κ. Έτσι, βασικά υπαρξιακά ζητήματα για τη θέση του εκπαιδευτικού στο δημόσιο σχολείο τίθενται σε αμφισβήτηση: ο μισθός, η μονιμότητα, η ασφάλιση, ο τρόπος διορισμού. Σε συνδυασμό με την ολόπλευρη επίθεση στο σύνολο των εργαζομένων και των μικρομεσαίων στρωμάτων, ο εκπαιδευτικός γνωρίζει μια μεγάλη συρρίκνωση βασικών δικαιωμάτων του. Και είναι σίγουρο ότι κάτι τέτοιο δεν αφήνει ανεπηρέαστη τη λειτουργία του σχολείου γενικά.

Μείωση μισθών… και δεν τρέχει τίποτα

Δεν ξέρουμε αν οφείλεται στην επικοινωνιακή μαεστρία της κυβέρνησης, στις χειριστικές ικανότητες των συνδικαλιστικών ηγεσιών ή στην ανικανότητα της Αριστεράς. Γεγονός όμως είναι ότι μείωση μισθών, σε παλιότερα χρόνια, θα σήμαινε ξηλωμένα πεζοδρόμια. Τι είχαμε πέρσι; Πάγωμα για μικτό άνω των 1.700, 300 ευρώ επίδομα για μικτό 1.500-1.700 ευρώ και 500 ευρώ επίδομα για τους νεοδιόριστους. Και φέτος; Πάγωμα για τους άνω των 2.000 ευρώ (μικτά η καθαρά, θα καθοριστεί μάλλον από τις αντιδράσεις), 1,5% ψίχουλα για τους υπόλοιπους και με το 10% μείωση των επιδομάτων –που για τους εκπαιδευτικούς σημαίνει 3,5% επί του συνόλου του μισθού– φτάνουμε σε μείωση 3,5% ή σε μείωση 2%! Ποιος θυμάται το 0 + 0 = 4%; Και δεν μιλάμε για το τι θα μας πάρουν με το φορολογικό, το ΦΠΑ κ.ο.κ. Και όλα αυτά, με την προπαγάνδα “πάμε να τα πάρουμε από τους μεγαλογιατρούς και να κόψουμε τα επιδόματα των προκλητικά καλοπληρωμένων του Υπουργείου Οικονομικών”. Σωστά, αλλά μόνο ηλίθιοι δεν καταλαβαίνουν ότι από 500 ή 1.000 υπαλλήλους δεν μαζεύεις ό,τι θα μαζέψεις από τις περικοπές σε 250.000 εκπαιδευτικούς, εργαζόμενους στους ΟΤΑ, νοσοκομειακούς…

Κι όμως, όχι μόνο τα πεζοδρόμια δεν ξηλώνονται αλλά η ΓΣΕΕ συνεχίζει το βιολί της, η ΑΔΕΔΥ και η ΟΛΜΕ τώρα φαίνεται να ξυπνούν, και αυτό για μια αποσπασματική αντίδραση μάλλον, ενώ η ΔΟΕ έδωσε τα φιλοκυβερνητικά της διαπιστευτήρια διασπώντας την κινητοποίηση στις 17/12 με μια δική της κλαδική απεργία στις 16/12… Και η Αριστερά αδυνατεί να συμφωνήσει σε ένα στοιχειώδες μέτωπο ανάσχεσης.

Δ.Μ.

Αντίσταση-αντεπίθεση στους εξαναγκασμούς Αλμούνια και ΠΑΣΟΚ

“Παρά το ότι είμαστε φτιαγμένοι από κακή πάστα, δεν έχουμε ακόμη τελειώσει, κι αν κάτι μας κάνει να αξίζουμε, εμάς που είμαστε μια αναλαμπή στην ιστορία του σύμπαντος, μια φευγαλέα ζεστασιά μέσα στους πάγους, είναι αυτή η πρόκληση να αλλάξουμε τα πράγματα και να αλλάξουμε κι εμείς οι ιδιοι” (Ε. Γκαλεάνο, Ένας κόσμος ανάποδα).

“Επιτέλους, γίναμε Ευρώπη!” θα μπορούσαμε να αναφωνήσουμε ειρωνικά, καθώς η πολιτική που εφαρμόζεται στην Ελλάδα είναι ιρλανδικού τύπου, και η πραγματική κυβέρνηση βρίσκεται στο Βερολίνο! Δυστυχώς, τα συνθήματα για εθνική ανεξαρτησία και λαϊκή κυριαρχία (που το τέλος τους παραδέχτηκε και ο πρωθυπουργός) παραμένουν επίκαιρα.

Βρισκόμαστε ακριβώς ένα χρόνο μετά τη μεγαλειώδη εξέγερση της νεολαίας, τον περασμένο Δεκέμβρη. Αυτό το γεγονός στο νοτιανατολικό άκρο της Ευρώπης ήταν διεθνούς –αν όχι παγκόσμιας– σημασίας, που ανάγκασε ακόμη και τον Σαρκοζί στο Παρίσι να αποσύρει την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που ετοίμαζε. Ο Δεκέμβρης φωτογράφισε το αδιέξοδο της ελληνικής κοινωνίας και ήταν η πρώτη προειδοποίηση της ελληνικής νεολαίας στην υπερκυβέρνηση των Βρυξελλών για την τροπή που παίρνει η πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης? μια ενοποίηση που σήμερα περιθωριοποιεί μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, που ισοπεδώνει κοινωνικά δικαιώματα και διαρρηγνύει κάθε έννοια κοινωνικής συνοχής στην πατρίδα μας.

Εάν κύρια η Ελλάδα και ακολούθως οι υπόλοιπες χώρες του “Νότου” έχουν αποσταθεροποιηθεί (αποσταθεροποίηση και παραγωγική αποδιάρθρωση, που έφερε στην επιφάνεια η παγκόσμια κρίση), σήμερα, εξαιτίας και της αποψίλωσής τους από το “Βορρά” και των εφαρμοζόμενων κεντρικών ευρωπαϊκών πολιτικών, θα έπρεπε κανονικά ο “Βορράς”, όπως π.χ. η Γερμανία, να εφαρμόσουν τους κανόνες κοινοτικής αλληλεγγύης, που προβλέπονταν από τη Συνθήκη της Ρώμης (1957). Όμως, με το Μάαστριχτ (1992) και τη Συνθήκη της Λισαβόνας (2008), η αρχή της κοινοτικής αλληλεγγύης έχει καταργηθεί και ισχύει πλέον το “ο καθένας για τον εαυτό του”. Αυτή η αλληλεγγύη που αναφέρουμε δεν είναι ελεημοσύνη ούτε η αυτονόητη πρόνοια της “Ένωσης”, αλλά πρόκειται για πραγματική υποχρέωση του “Βορρά”, γιατί ένα μέρος της ευμάρειάς του την οφείλει σε ένα μέρος της καταστροφής της οικονομικής βάσης του “Νότου”.

Η Ελλάδα γίνεται σήμερα η χώρα που πληρώνει περισσότερο από όλους αυτό το “παράδοξο” της ΕΕ. Από τη μια, μιλάμε για “Ενωμένη Ευρώπη”, αλλά καμία αλληλεγγύη δεν προβλέπεται. Ούτε καν σου δανείζει απευθείας η Κεντρική “σου” Τράπεζα. Όμως σου λένε, “βγάλ’ τα πέρα μόνος σου”. Αλλά και το “μόνος σου” είναι ένα απέραντο ψέμα, μια που όλα τα εθνικά οικονομικά εργαλεία έχουν καταργηθεί, (η νομισματική και η συναλλαγματική πολιτική πλήρως, ενώ η δημοσιονομική είχε κουτσουρευτεί με το Σύμφωνο Σταθερότητας). Τώρα, με την επιτήρηση και την απειλή της χρεοκοπίας, καταργείται οριστικά και αυτή η μισή δυνατότητα που είχε το ελληνικό κράτος να καθορίζει –μερικά– τον τρόπο εσόδων και δαπανών του.

Συγχρόνως, το ιρλανδικό μοντέλο για την έξοδο από την κρίση, που προτείνεται από την ΕΕ και υιοθετείται από την ελληνική κυβέρνηση, προβλέπει τη γενική σφαγή των δημοσίων υπαλλήλων σε μισθούς, συντάξεις, επιδόματα αλλά και μείωση του αριθμού τους. Στο μεταξύ, τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, παράχθηκε πλούτος (έτρεχε το ΑΕΠ > +4%, παρά τη στεβλή “ανάπτυξη” του αέρα και της φούσκας της οικοδομής, του τουρισμού, των ολυμπιακών έργων και της επέκτασης των τραπεζών στα Βαλκάνια) που δεν οδήγησε ούτε σε στοιχειώδες κοινωνικό κράτος ούτε σε αύξηση των μισθών μας. Τα είκοσι τελευταία χρόνια, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ κατέταξαν την πατρίδα μας τελευταία σε κοινωνικούς δείκτες στην Ευρώπη των 15 και την ελληνική νεολαία στην πιο αποκλεισμένη και δυστυχισμένη.

Στις Βρυξέλλες “καταδικάστηκαν” πρώτα οι γυναίκες (με το χαρακτηρισμό ως “επαγγελματικών” των συντάξεων του δημοσίου από τα ευρωπαϊκά δικαστήρια) σε “ισότητα” στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης με τους άνδρες. Τώρα οι διάφοροι Αλμούνια απαιτούν τη διάλυση του ασφαλιστικού συστήματος, ενώ με το πάγωμα των μισθών και τη μείωση που έχουν επιβάλει είναι αυτοί που ουσιαστικά υπογράφουν τη μισθοδοσία των δημοσίων υπαλλήλων. Το αποτέλεσμα είναι, προτού καν ολοκληρωθούν οι “εκατό πρώτες ημέρες”, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να έχει βρεθεί να υλοποιεί το εκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ. Καθώς ένας κυκλώνας ετοιμάζεται να σαρώσει τα υπολείμματα του κοινωνικού κράτους, καθώς έρχεται μια θύελλα αντεργατικών μέτρων, η πολιτική του ΠΑΣΟΚ στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση εξειδικεύεται ως εξής:

α) Απολύονται οι χιλιάδες αναπληρωτές και ωρομίσθιοι συνάδελφοι. Απολύονται αυτοί που ουσιαστικά έστησαν τη ζωή τους περιμένοντας στην “ουρά” για λίγες ώρες προϋπηρεσίας. Ο εμπαιγμός και η πολιτική αλητεία απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους είναι πρωτοφανείς.

β) Το εφάπαξ έχει ουσιαστικά χαθεί, μια που δεν προβλέπεται καμία ενίσχυση του Ταμείου Πρόνοιας από το νέο προϋπολογισμό ούτε το κατοχυρώνει το Σύνταγμα. Ο προϋπολογισμός, αντίθετα, μειώνει την επιχορήγηση στα ασφαλιστικά ταμεία κατά 12,5%.

γ) Ένα δεύτερο “εφάπαξ” ήδη χάνεται, αφού για δεύτερη συνεχή χρονιά παγώνει ο βασικός μισθός των δημοσίων υπαλλήλων, με τεράστιες επιπτώσεις τόσο στις μελλοντικές αποδοχές όσο και στις συντάξιμες. Αυτές οι μηνιαίες μειώσεις είναι εφ’ όρου ζωής.

δ) Εξαγγέλλει τη μείωση των επιδομάτων κατά 10%, άρα μειώνει και τους ονομαστικούς μισθούς, όχι μόνο τους πραγματικούς.

ε) Ανακοινώνει νέο ασφαλιστικό, όπου το κράτος θα καταβάλλει μια βασική σύνταξη επιπέδου επιδόματος σε όλους. Σκοπεύει έτσι να άρει τη συνταγματική υποχρέωση της πολιτείας για ενίσχυση των ταμείων και για την καταβολή της κύριας σύνταξης και να αφήσει τα ταμεία στη μοίρα τους, ακριβώς όπως το ταμείο του εφάπαξ. Το πρώτο ταμείο που θα πτωχεύσει θα είναι το ενιαίο ταμείο δημοσίων υπαλλήλων που θα δημιουργήσουν. Την κατάρρευσή του εντός μηνών από την ίδρυσή του εξασφαλίζει το πάγωμα των προσλήψεων στο δημόσιο. Λόγω του ενιαίου ταμείου, θα επιχειρήσουν να καταργήσουν το διακριτό δικαίωμα των εκπαιδευτικών να βγαίνουν στη σύνταξη με 30 χρόνια υπηρεσίας.

ζ) Θα τηρήσει την υπόσχεση του 5% για την παιδεία και του 2% για την έρευνα, όπως και ο Καραμανλής το 2004. Με λογιστικά και δημιουργικά τρικ –μεταφέροντας χρήματα και αρμοδιότητες της επαγγελματικής κατάρτισης στο Υπουργείο Παιδείας, που στηρίζονται σε ευρωπαϊκούς πόρους– θα βαφτίσουν το κρέας ψάρι. Με τους πιο επιεικείς υπολογισμούς, από το πάγωμα των μισθών και από τις μειώσεις των ονομαστικών μισθών των εκπαιδευτικών λόγω επιδομάτων, ήδη οι δαπάνες για την παιδεία έχουν μειωθεί σε ετήσια βάση κατά 250 εκατ. ευρώ.

η) Με την περίφημη διοικητική αποκέντρωση της εκπαίδευσης, οι προσλήψεις, η μισθοδοσία, οι μετατάξεις (;), η δομή και η επιλογή ειδικοτήτων της επαγγελματικής εκπαίδευσης θα περάσουν στη δικαιοδοσία των νομαρχιών, με ολέθριες συνέπειες για τους εκπαιδευτικούς και την παντοκρατορία του πράσινου ρουσφετιού.

θ) Με την υιοθέτηση των προτάσεων Μπαμπινιώτη για περιφερειακές εξετάσεις πανελλαδικού τύπου από την Α’ Λυκείου, θα “οργιάσουν” τα φροντιστήρια, εξοντώνοντας οικονομικά τις οικογένειες και ουσιαστικά τους μαθητές. Συγχρόνως, η ταξική επιλογή θα ενταθεί, μια που οι κοινωνικά αδύναμοι θα εγκαταλείπουν την προσπάθεια, κι έτσι το όραμα για ένα ενιαίο πολυτεχνικό σχολείο θεωρίας και πράξης θα απομακρύνεται.

ι) Εισάγει την αξιολόγηση, αρχικά για τους “νέους”, δηλώνοντας έτσι ότι θα εφαρμόσει την ατζέντα Αρσένη: σώμα μονίμων αξιολογητών, απόλυση-μετάταξη, μισθολογικές ποινές για τους “κακούς” εκπαιδευτικούς, αξιολόγηση σχολικών μονάδων, κατά τα αποτυχημένα αγγλοσαξονικά πρότυπα κ.λπ.

Και ενώ όλα τα παραπάνω θα έπρεπε να συναντούν την καθολική καταδίκη των εργαζόμενων στο δημόσιο, οι συνδικαλιστικές ηγεσίες της ΑΔΕΔΥ και των περισσότερων ομοσπονδιών κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν. Για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, ψηφίστηκε ένας τέτοιος προϋπολογισμός, και αρνήθηκαν να προκηρύξουν έστω και μία απεργία. Ελπίζουμε η στάση τους αυτή (ειδικά της ΠΑΣΚ) να μην έχει να κάνει με τις δηλώσεις του Παπακωνσταντίνου στο Λονδίνο (στα πραγματικά του αφεντικά, τους “θεσμικούς επενδυτές”): “Όσο για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, είπε ότι η πλειοψηφία των 160 βουλευτών καθιστά πιο εύκολη τη διαδικασία να περάσει νόμους, ενώ το ΠΑΣΟΚ είναι πιο κοντά στα συνδικάτα, είναι πιο εύκολο να κερδίσει τη συγκατάθεσή τους” (Ελευθεροτυπία, 17/12/09).

Όλα δείχνουν ότι μπροστά μας, ως μοναδική απάντηση στις πολιτικές των Βρυξελλών και των κυρίαρχων οικονομικών κύκλων της χώρας, που με απόλυτη οσφυοκαμψία και υπερβολή εφαρμόζει η κυβέρνησή “μας”, θα δούμε έναν παρατεταμένο νέο Δεκέμβρη των εργαζομένων, των ανέργων και της νεολαίας. Ένα τέτοιο Δεκέμβρη, την εισβολή του λαϊκού παράγοντα στα δρώμενα, πρέπει να οργανώσουμε παντού, γιατί δεν υπάρχει άλλη απάντηση… Αυτή τη φορά, πρέπει να μεταφραστεί πολιτικά, να ανατρέψει τους εθνικούς και διεθνείς πολιτικούς συσχετισμούς, να αποκρούσει την πολιτική της κυβέρνησης κερδίζοντας τον κόσμο του ΠΑΣΟΚ, να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια κυβέρνηση με κέντρο τη ριζοσπαστική Αριστερά και να δώσει το έναυσμα για αντιστροφή της σημερινής βαρβαρότητας της ευρωπαϊκής ενοποίησης, προτάσσοντας στην Ελλάδα και στην Ευρώπη τη δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Με τη μαζική κινητοποίηση και δράση, όλα είναι εφικτά.

Κώστας Παπουλής, πρόεδρος του ΔΣ της Δ’ ΕΛΜΕ Ανατολικής Αττικής

Το 1 δισ. για την παιδεία κι άλλα ανέκδοτα…

Όσο και να προσπάθησε να πείσει η κυβέρνηση για το ανάποδο, το ποσό του επιπλέον 1 δισ. για την παιδεία, που ανακοινώθηκε με τον προϋπολογισμό του 2010, ουσιαστικά αφορά είτε δαπάνες που μεταφέρονται από τις μη πραγματοποιηθείσες του έτους 2009 είτε δαπάνες για τις νέες υπηρεσίες που εντάσσονται στο νέο υπουργείο. Αυτές αφορούν την κατάρτιση, την έρευνα και διάφορες άλλες νέες υπηρεσίες που εντάχθηκαν στο υπουργείο.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με επεξεργασία του Θ. Κοτσυφάκη εκ μέρους του ΔΣ της ΟΛΜΕ, ενώ στο πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), στον προϋπολογισμό του 2009, προβλεπόταν ποσό 806 εκατ. ευρώ για την εκπαίδευση, στο προσχέδιο του 2010 εμφανίζεται ως εκτίμηση πραγματοποιηθέντων δαπανών για το 2009 μόλις 361 εκατ. ευρώ για την εκπαίδευση, δηλ. 445 εκατ. ευρώ λιγότερα, ενώ εμφανίζονται 847 εκατ. ευρώ προβλεπόμενες δαπάνες για το 2010. Με αυτόν τον τρόπο, εμφανίζεται διπλασιασμός των δαπανών στο ΠΔΕ για την εκπαίδευση το 2010 σε σχέση με το 2009, με ποσά που ουσιαστικά μεταφέρονται από τη μια χρονιά στην άλλη.

Τέλος, στις δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού έχουμε κονδύλια τομέων άλλων υπουργείων, που μεταφέρονται στο νέο Υπουργείο Παιδείας (όπως η κατάρτιση, η έρευνα κ.λπ.). Συγκεκριμένα, 125 εκατ. ευρώ αφορούν τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας και οργανισμούς που μεταφέρονται από άλλα υπουργεία στο νέο Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.

Έτσι, η τελική πενιχρή αύξηση διαμορφώνει ένα τελικό ποσοστό της τάξης του 3,49%, το οποίο σαν τάση είναι πολύ μακριά από την προεκλογική δέσμευση του 5%. Πέραν τούτου, ακόμα και το πού πάει αυτή η αύξηση έχει σημασία. Ελάχιστα για μισθούς, νέα σχολεία, ενώ, όπως αναφέρεται και στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού: “Με τον προϋπολογισμό επιχειρείται η χρηματοδότηση εκπαιδευτικών πολιτικών, που στοχεύουν… στη θεσμοθέτηση συστήματος αξιολόγησης των υπηρεσιών εκπαίδευσης, που παρέχουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα των τριών βαθμίδων, με βάση τις αρχές της αποτελεσματικότητας, αποδοτικότητας και οικονομίας”. Καταλάβατε;

Α.Ι.

Ποιος θυμάται την Enron;

Το σκάνδαλο της Enron είναι οικονομικό σκάνδαλο που αναδείχθηκε το 2001 και αφορούσε την ενεργειακή εταιρία Enron και την ελεγκτική Arthour Andersen. Έπειτα από μια σειρά αποκαλύψεων, η Enron βρέθηκε στο χείλος της χρεοκοπίας το Νοέμβριο του 2001. Η Enron κήρυξε πτώχευση στις 2 Δεκεμβρίου 2001. Ο λόγος που το αναφέρουμε είναι ότι οι χειρισμοί της εταιρίας έπληξαν κaι τους ίδιους τους εργαζόμενούς της, καθώς οι εισφορές τους για ασφαλιστική κάλυψη πήγαιναν στο μετοχικό κεφάλαιο, το οποίο κατέρρευσε στο χρηματιστήριο, με αποτέλεσμα να τιναχθεί το ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό τους πρόγραμμα στον αέρα. Χιλιάδες υπαλλήλων και επενδυτών της Enron έχασαν τις αποταμιεύσεις τους, τα κονδύλια για τις σπουδές των παιδιών τους και τις συντάξεις τους, όταν κατέρρευσε η εταιρία. Παρόμοιες εικόνες έχουμε και με ελληνικές εταιρίες (τελευταίο παράδειγμα η πτώχευση της ΑΣΠΙΣ Ασφαλιστική).

Τα παραπάνω έχει νόημα να τα θυμόμαστε. Ειδικά σήμερα, που η κοινωνική ασφάλιση δέχεται πλήγμα, γιατί το κράτος δεν πληρώνει τις οφειλές του, γιατί τζόγαραν τα λεφτά μας, γιατί οι φαρμακευτικές κερδοσκοπούν ασύστολα, γιατί επεκτείνονται οι ευλύγιστες εργασιακές σχέσεις και στο δημόσιο. Αυτοί είναι οι πραγματικοί λόγοι που δημιούργησαν το αδιέξοδο στα ταμεία. Που περισσότεροι από 18.000 συνταξιούχοι δημόσιοι υπάλληλοι αναμένουν στην… ουρά την καταβολή της εφάπαξ παροχής (50.000 ευρώ κατά μέσο όρο) έως και ενάμιση χρόνο. Και, καθώς τα ετήσια έσοδα του ταμείου δεν υπερβαίνουν το 320 εκατ. ευρώ, γίνεται κατανοητό ότι όσοι σήμερα αναμένουν το εφάπαξ δεν θα το πάρουν πριν περάσουν τρία χρόνια – δηλαδή, το 2012. Οπότε, ποιο είναι το φυσικό επακόλουθο για τον εκπαιδευτικό, που κάθε μήνα δίνει στο ταμείο περίπου 500 ευρώ και δεν ξέρει αν θα πάρει εφάπαξ ή σύνταξη ή αν θα έχει περίθαλψη με βάση τη χρεοκοπία και του ΟΠΑΔ; “Καλύτερα να τα έδινα σε μια ιδιωτική ασφαλιστική…”

Εδώ έρχεται η ΕΕ με τις οδηγίες της. Και η ευρώδουλη κυβέρνηση πρόθυμα ετοιμάζεται να ψηφίσει την εναρμόνιση με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που εξισώνει τα όρια ηλικίας ανδρών και γυναικών και μετατρέπει την ασφάλιση από κοινωνική σε επαγγελματική. Το κράτος, λοιπόν, δεν θα παρέχει καμία εγγύηση για την ασφάλισή μας και τα ταμεία μας. Τώρα εξηγείται και η μείωση στις επιχορηγήσεις των ταμείων, που προβλέπει ο φετινός προϋπολογισμός. Έτσι ώστε να ετοιμαστεί το έδαφος για να γίνουμε βορά της κάθε Enron και ΑΣΠΙΣ…

Χ.Ψ.

Τα λάπτοπ… και τα προβλήματα που δεν έλυσαν

Τα περίφημα λάπτοπ της Α’ Γυμνασίου βρίσκονται πλέον στα χέρια των μαθητών, και οι εκπαιδευτικοί αρχίζουν να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της χρήσης τους. Ως συνήθως, η πρακτική εμπειρία αποδεικνύεται πολύ πιο πλούσια απ’ ό,τι μπορούσαμε να φανταστούμε. Αίσθηση και αρκετές αντιδράσεις προκάλεσε η δημοσίευση από το φιλόλογο Παναγιώτη Χαλούλο των –πικρών, όπως αναφέρει– εμπειριών του από τη δοκιμή χρήσης του λογισμικού για το μάθημα της Ιστορίας. Δημοσιεύουμε εδώ αποσπάσματα από τη συζήτηση που έχει ανοίξει και, όπως φαίνεται, δεν θα κλείσει σύντομα.

Η χρήση του υπολογιστή στην εκπαιδευτική διαδικασία

Σκέψεις με αφορμή την εμπειρία του Παναγιώτη Χαλούλου

Είναι χρήσιμος ο υπολογιστής στην εκπαίδευση;

Αναμφίβολα ναι, και μάλιστα η μη εξοικείωση των μαθητών με τον υπολογιστή δημιουργεί μια νέα γενιά των “πληροφοριακά φτωχών” (information poor) και των “πληροφοριακά πλούσιων”, που φυσικά κρύβει και ταυτόχρονα αναπαράγει ταξικές διακρίσεις.

Είναι θετική η διανομή υπολογιστών στους μαθητές;

Ναι, όμως, όπως σημειώνει ο Παναγιώτης Χαλούλος, κερδίζουν οι επιχειρήσεις. Άλλωστε, ποιος κατασκευάζει και εμπορεύεται τη νέα τεχνολογία στις καπιταλιστικές κοινωνίες; Αυτό είναι ένα ερώτημα κριτικής παιδαγωγικής, που μπορούμε να το συζητήσουμε στην τάξη με τους μαθητές μας, όταν ψηλαφίζουν χαρούμενοι τους νέους υπολογιστές τους.

Συμβάλλει ο υπολογιστής στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης;

Εξαρτάται. Αν τα λογισμικά είναι ηλεκτρονικά βιβλία με τη λογική του παραδοσιακού σχολικού βιβλίου ή χρησιμοποιούνται απλώς για την ανεύρεση πληροφοριών, τότε… δεν συμβάλλουν ιδιαίτερα. Απλώς κάνουν πιο γρήγορα τη δουλειά των κλασικών βιβλίων και εγκυκλοπαιδειών και, σε αυτή την περίπτωση, συμβάλλουν μόνο στην οικολογική συνείδηση των παιδιών, που μαθαίνουν να μη δαπανούν χαρτί αλλά να διαβάζουν από την οθόνη.

Η χρήση έτοιμων διδακτικών πακέτων σε υπολογιστές μπορεί να μετατραπεί σε μέσο χειραγώγησης και συμμόρφωσης των εκπαιδευτικών στις επιταγές του κέντρου (κρατικού ή ιδιωτικού) που παράγει αυτά τα προγράμματα και στη δημιουργία ενός τύπου εκπαιδευτικού με περιορισμένη αντίληψη του εύρους του επαγγελματισμού του.

Κατά συνέπεια…

Ο υπολογιστής και το λογισμικό δεν είναι πανάκεια. Ο ζωντανός εκπαιδευτικός στην τάξη, που θέτει κριτικά ερωτήματα και ζητά από τους μαθητές του να τα απαντήσουν, παίρνοντας πληροφορίες από τον υπολογιστή, είναι το ζητούμενο.

Όμως, αυτός ο εκπαιδευτικός δεν χωρά στο επιλεκτικό σχολείο της μετρήσιμης αποτελεσματικότητας με κριτήριο την επίδοση του μαθητή σε εξετάσεις.

Και εδώ βρίσκεται η αντίφαση του “σχολείου κέντρου μάθησης και αναζήτησης της γνώσης” με το “σχολείο εξεταστικό κέντρο”, που προτείνεται μέσα από τη διασπορά των εξετάσεων. Και στα δύο σχολεία χωρά ο υπολογιστής. Αλλά με διαφορετικό τρόπο και λογική…

Κώστας Θεριανός

Ένας λανθασμένος τρόπος προσέγγισης του θέματος

Σκέψεις με αφορμή τα ερωτήματα του Κώστα Θεριανού

Βοηθάει να θέτουμε ερωτήματα για μια κατάσταση, όμως πρέπει να ξεκινάμε από την πραγματικότητα και όχι από τον κόσμο των λέξεων που έχουμε στο κεφάλι μας.

Το πρώτο ερώτημα είναι αφηρημένο και ξεπερασμένο από την ίδια τη ζωή. Θα μπορούσε να τεθεί πριν δέκα χρόνια, όταν το μάθημα των υπολογιστών μπήκε στο αναλυτικό πρόγραμμα. Σήμερα ανακλά περισσότερο το υπαρξιακό πρόβλημα που δημιουργείται όταν έχουμε στο μυαλό μας κριτήρια που μας τα διαψεύδει η ζωή.

Το δεύτερο ερώτημα είναι πάλι εκτός πραγματικότητας. Δεν διανεμήθηκαν υπολογιστές αλλά κουπόνια. Η αγορά φρόντισε να ανατιμήσει το εμπόρευμα, να εξοικονομήσει εργατοώρες μετακυλώντας στον πελάτη το φόρτο εργασίας με το ξεζιπάρισμα, να έχει σταθερούς θεατές των διαφημίσεών της και να διασφαλίσει μόνιμους πελάτες. Σαφέστατα απαντάμε ότι η “διανομή” δεν ήταν θετική.

Το τελευταίο ερώτημα κάνει ένα βήμα προς την πραγματικότητα, αλλά με τέτοιο τρόπο που απογειώνεται στο κενό. Κατασκευάζει δύο διαφορετικά σχολεία με μόνο κοινό τον υπολογιστή. Το καλό έχει τον καθηγητή/τρια με τις κριτικές ερωτήσεις, ενώ το άλλο έχει τις εξετάσεις. Όμως, στην πραγματικότητα, έχουμε ένα σχολείο με τον αυταρχισμό αλλά και τη δημοκρατία, το ενδιαφέρον για τη μάθηση αλλά και την απλή διεκπεραίωση, τη δημιουργικότητα αλλά και την απλή απασχόληση κ.λπ. Σε αυτό το σχολείο μια φουρνιά μαθητών/τριών άνοιξε διαύλους πρόσβασης στους νόμων της αγοράς. Οι “υπολογιστές” είναι το όχημα.

Περί κριτικής σκέψης:

Η οικολογική συνείδηση, συγκεκριμένα η προστασία των δασών, αναπτύσσεται από τη συμμετοχή στο κίνημα, π.χ. για την προστασία και αναδάσωση της καμένης και καταπατημένης Πάρνηθας, και όχι από τη λεκτική αναφορά για το πώς φτιάχνεται το χαρτί.

Για τα περί της “παραδοσιακής διδασκαλίας και των αντίστοιχων βιβλίων”, ας μην ξεχνάμε ότι όλοι εμείς σε τέτοια σχολεία φοιτήσαμε. Μήπως η κριτική σκέψη είναι προϊόν άλλων δραστηριοτήτων, όπου το σχολείο συμβάλλει με τη διδασκαλία του γραπτού λόγου;

Εμείς, τελικά, ποια θέση έχουμε; Μπορούμε να διατυπώσουμε άποψη; Με κριτήριο ότι τον τελευταίο λόγο τον έχουν αυτοί που βρίσκονται μέσα στην τάξη και προωθούν τη γνωστική-μαθησιακή διαδικασία, ζητάμε να μην επαναληφθεί αυτή η “διανομή υπολογιστών”.

Ο κάθε συνάδελφος πρέπει να μπορεί να χρησιμοποιεί και τον υπολογιστή σε οποιοδήποτε μάθημα, σε οποιαδήποτε ώρα, για οποιοδήποτε θέμα κρίνει ότι βοηθάει. Όλες οι ενέργειες της διοίκησης σε αυτό πρέπει να συγκλίνουν.

Θόδωρος Αφαλωνιάτης

Αποσπάσματα από τη συζήτηση στην ιστοσελίδα “Ψηφιακή τάξη”

Ο υπολογιστής τούς δόθηκε χωρίς να έχουν δοθεί οδηγίες χρήσης του υλικού, το οποίο είναι αρκετά χρόνια αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Π.Ι. και δεν είναι τίποτα καινούριο.

Φαίνεται πάντως πως εξυπηρέτησαν τις επιχειρήσεις πρωτίστως. Όμως τις επιχειρήσεις θα εξυπηρετούσαν κι αν, αντί της τωρινής κίνησης προς τους μαθητές, εξόπλιζαν κάθε σχολείο με σύγχρονους Η/Υ στα απαρχαιωμένα εργαστήρια και (ή) κάθε αίθουσα με Η/Υ και διαδραστικό πίνακα ή βιντεοπροβολέα. Και μάλιστα αυτή η δαπάνη θα γινόταν άπαξ.

Τρόμαξα από το… κατεβατό του πληροφοριακού κειμένου για κάθε πολιτισμό και μάλιστα με γλώσσα δυσκολότερη σε πολλά σημεία από το σχολικό βιβλίο, που κι αυτό δυσκολεύονται να κατανοήσουν, αφού η πλειοψηφία των μαθητών έχει φτωχότατο λεξιλόγιο.

Αρκετοί μαθητές μου είναι παιδιά με αρκετά μαθησιακά προβλήματα, μέχρι και (sic) αναλφάβητα! Πώς να τολμήσω τέτοιο μάθημα; Το προσπέρασα .

Ήρθε το Α2 για τη συνέχεια. Χωρίς netbook (τα 2/3 των μαθητών), χωρίς το Φύλλο Εργασίας (τα 2/3 των μαθητών), με ασυμπλήρωτο το Φύλλο Εργασίας. Μερικοί το είχαν φέρει, χωρίς να έχουν διαβάσει τις δύο σελίδες του μαθήματος στο σχολικό βιβλίο (τουλάχιστο αυτό) – θεώρησαν πως δεν είχαμε μάθημα, αφού κάναμε “υπολογιστές” (!) και όχι “κανονικό μάθημα”.

Ίσως το μοντέλο αυτό θα πετύχαινε με μαθητές που θα είχαν επίπεδο γνώσεων υψηλότερο από αυτό των μαθητών μου, που προέρχονται από χαμηλό κοινωνικοοικονομικό στρώμα, αν και με στενοχωρεί να παραδέχομαι κάτι τέτοιο. Εργάζομαι σταθερά (25 χρόνια από τα 28 συνολικά χρόνια υπηρεσίας) στο σχολείο αυτό με μαθητές από εργατικές οικογένειες, πολλές φορές με πολλά και σοβαρά οικογενειακά προβλήματα που σίγουρα επηρεάζουν την ψυχολογία τους και τη στάση τους προς τη ζωή.

Αιωρείται η αίσθηση πως τα λογισμικά δημιουργούνται από ενθουσιώδεις φιλολόγους, που δεν γνωρίζουν την κατάσταση που επικρατεί στο μαθητόκοσμο, τον οποίο αντιμετωπίζουμε καθημερινά εμείς οι διδάσκοντες.

Παναγιώτης Χαλούλος

Έφυγε μία ώρα, ψάχνοντας να βρούμε το κρυμμένο… λογισμικό στα λάπτοπ των μαθητών (κάθε εταιρία απαιτεί και άλλες διαδικασίες) και το μόνο που κατάφεραν κάποιοι μαθητές ήταν να απαντήσουν στην άσκηση αυτοαξιολόγησης…

Θανάσης Αναστασόπουλος, Πάτρα

Το λογισμικό προτείνεται σε συμπιεσμένη μορφή για αντιγραφή σε CD, όταν τα netbooks δεν έχουν οδηγό CD. Μάλιστα, μερικές εταιρίες έδωσαν το εκπαιδευτικό υλικό στα USB flash. Το λογισμικό θα έπρεπε να δοθεί εγκατεστημένο και να μην ψάχνει ο καθηγητής να βρει τον πιο βολικό τρόπο να το “τρέξει”.

Θανάσης Καλαντζής

Αν και οι δικοί μου μαθητές είναι πιο εξοικειωμένοι με την τεχνολογία και έχουν διαφορετική κοινωνικοοικονομική αφετηρία, κλήθηκα να αντιμετωπίσω ανάλογα προβλήματα, κυρίως στη διαχείριση του χρόνου, γεγονός που καθιστούσε τη συγκεκριμένη διαδικασία χρονοβόρα και τελικά αναποτελεσματική.

Κωνσταντίνος Γιωτσόπουλος, Ιδιωτικό Γυμνάσιο “Ελληνική Αναγέννηση”

Η ταχύτητα και η πίεση να εκμοντερνιστεί το εκπαιδευτικό υλικό, οι διδακτικές μέθοδοι και γενικά ο χώρος της εκπαίδευσης έρχονται σε σύγκρουση με τον αργόστροφο μηχανισμό που, σκουριασμένος από έλλειψη χρημάτων, εργασιακές συνθήκες, μέσα και υλικά αλλά και τη διάθεση για εργασία, περιστρέφεται αργά, τρίζοντας και αγκομαχώντας, κάνοντας κενά και διαγράφοντας μια τροχιά εκτός τόπου και χρόνου, αλέθοντας ελλιπώς και αφήνοντας “αμάσητα” σπουδαία κομμάτια στο εκπαιδευτικό λιοτρίβι!…

Αλεξάνδρα Ζώη

http://digitalhistoryclass.blogspot.com

Τα Χριστούγεννα στα Δυτικά είναι… τραγικά

(με αφορμή ένα θανατηφόρο εργατικό ατύχημα)

Ήταν Παρασκευή 18 Δεκέμβρη, λίγο πριν τις έντεκα το πρωί. Παραμονές Χριστουγέννων. Οι διάδρομοι του σχολείου αντηχούσαν από τις φωνές των παιδιών, τις προετοιμασίες για τη γιορτή, τις φωνές των καθηγητών για την τήρηση των κανόνων, τα γέλια της προσμονής του σαββατοκύριακου. Εικόνες καθημερινής σχολικής πραγματικότητας, με άρωμα Χριστουγέννων.

Η είδηση μας έκοψε τα πόδια κι άφησε τις φωνές μας μετέωρες. Ο πατέρας δυο μαθητών μας σκοτώθηκε σε εργατικό ατύχημα, δουλεύοντας σε εργοστάσιο της περιοχής. Πώς να το πει κανείς στα παιδιά; Και τι να τους πει; Ότι ο πατέρας τους πήγε για μεροκάματο και δεν θα γυρίσει, λες και πήγε στον πόλεμο; Ότι όλα αυτά που τους διδάσκουμε στην τάξη, λέγοντάς τους πως θα κάνουν τη ζωή τους πιο όμορφη και πιο χρήσιμη, σταματούν στην πύλη του εργοστασίου; Ότι έτυχε, αυτά συμβαίνουν στη ζωή; Πολλές φορές λέμε μέσα στην τάξη στους μαθητές μας: “Να μάθετε να στέκεστε όρθιοι, όπως και να σας πετάξουν σ’ αυτή τη ζωή”. Πάντα όμως έχουμε την ελπίδα ότι αυτό θα το θυμηθούν αργότερα και δεν θα το αντιμετωπίσουν στα 13 και στα 15 τους χρόνια…

Είμαστε εκπαιδευτικοί. Γνωρίζουμε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα για να διδάξουμε ένα παιδί δεν είναι τι και πώς θα του το πούμε μέσα στην τάξη αλλά πώς θα αντιμετωπίσουμε τις κοινωνικές αποσκευές που κουβαλάει μαζί του. Πού ζει; Πώς καλύπτει τις βασικές του ανάγκες; Ποιος το φροντίζει; Έχει χώρο να διαβάζει; Να ονειρεύεται και να ελπίζει πως θ’ αλλάξει τη ζωή του, ανάμεσα στις καμινάδες των εργοστασίων που του σκεπάζουν τον ουρανό;

Είμαστε εργαζόμενοι. Δεν είμαστε φιλανθρωπικός όμιλος, που εκφράζει συλλυπητήρια και κάνει εράνους. Αλλά ξέρουμε να στεκόμαστε αλληλέγγυοι με τους άλλους εργαζόμενους, τους γονείς των παιδιών που διδάσκουμε, σε αγώνα, σε χαρά και σε λύπη.

Στα κελεύσματα των κάθε φορά επίσημων πολιτικών, που θέλουν την εκπαίδευση πεδίο της αγοράς και υπέρτατο θεό το κέρδος και εμάς, τους μαθητές μας και τους γονείς τους, δείκτες και νούμερα στις μελέτες τους, απαντάμε: Θα μάθουμε στους μαθητές μας να εξηγούν και να κρίνουν τον κόσμο γύρω τους. Θα σταθούμε σιμά τους, για να τον αλλάζουμε, αλλάζοντας κι οι ίδιοι. Για να μη βρισκόμαστε στην ανάγκη, παραμονές Χριστουγέννων, να πηγαίνουμε στο σπίτι τους μαθητές μας, για να ακούσουν από τη μητέρα τους πως ο πατέρας “μάς άφησε” στα 44 του χρόνια. Αλλά να τραγουδάμε και να μοιράζουμε καλούδια και τη χαρά αντίδωρο και το γέλιο μεταλαβιά, για να ανθίζουν τα παιδιά όλου του κόσμου…

Οι καθηγητές του 3ου Γυμνασίου Ασπροπύργου

Α’ ΕΛΜΕ Δυτικής Αττικής, 21 Δεκέμβρη 2009

Πράσινη κάρτα ή “πώς θα γίνετε περιφερειάρχης εκπαίδευσης”

Τα συστατικά της επιτυχίας είναι τρία:

• Επιστημονικά προσόντα
• Διοικητική εμπειρία
• Κοινωνική δραστηριότητα

Αυτά ζητούσε στο βιογραφικό το υπουργείο και “μετά από ενδελεχή, δημόσια και αξιοκρατική διαδικασία” κατέληξε στην επιλογή των 13 εκλεκτών Περιφερειακών Διευθυντών Εκπαίδευσης για όλη τη χώρα. Ποιο είναι το ενδιαφέρον της υπόθεσης; Οι 12 έχουν θητεύσει σε συνδικαλιστικά όργανα! Δεν ξέρουμε αν το υπουργείο κατατάσσει αυτό το προσόν στη “διοικητική εμπειρία” ή στην “κοινωνική δραστηριότητα”, αλλά δεν θα αντισταθούμε στον πειρασμό να θέσουμε δύο ερωτήματα:

• Σε ποια παράταξη έχουν θητεύσει οι νέοι περιφερειάρχες; Πού πήγαν όλα αυτά περί ακομμάτιστου κράτους, αξιοκρατίας, ανοικτής διακυβέρνησης με σκοπό τάχα τη διαφάνεια; Μήπως ήρθε η ώρα τα “πράσινα παιδιά” να αντικαταστήσουν τα “γαλάζια”;
• Πώς γίνεται ο συνδικαλισμός, η οργάνωση των εργαζόμενων απέναντι στην εργοδοσία, να γίνεται μέσο ανέλιξης… στην εργοδοσία; Κατά πόσο αυτό σχετίζεται με την έλλειψη εμπιστοσύνης των εργαζομένων απέναντι στη συνδικαλιστική ηγεσία; Πόσοι πρόεδροι της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ πρέπει να γίνουν βουλευτές, πόσοι αιρετοί πρέπει να γίνουν περιφερειάρχες και διευθυντές για να ξεφτιλιστεί εντελώς ο συνδικαλισμός;

Ανοικτή επιστολή στην υπουργό Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων

Κυρία υπουργέ, Είμαστε μαθητές του Παραρτήματος Σητείας του ΣΔΕ Ιεράπετρας. Το σχολείο μας δημιουργήθηκε το προηγούμενο σχολικό έτος και κάλυψε μια σημαντική ανάγκη που είχε η περιοχή μας. Περίπου 40 συντοπίτες προσαρμόσαμε τις δουλειές μας, τις υποχρεώσεις μας, τις ζωές μας με τρόπο τέτοιο που να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε αυτή τη δεύτερη ευκαιρία που μας δίνεται από την πολιτεία.

Η χρονιά πέρσι, με την προσπάθειά μας και τη βοήθεια των εκπαιδευτικών μας, πήγε πολύ καλά. Όλοι περίπου καταφέραμε και ολοκληρώσαμε την πρώτη περίοδο και ξεκινήσαμε φέτος τη δεύτερη και τελευταία περίοδο, για να ολοκληρώσουμε το πρόγραμμα. Όμως η χρονιά φέτος δεν ξεκίνησε καλά. Ήταν, βέβαια, οι εκλογές και περιμέναμε ότι θα είχαμε μια μικρή καθυστέρηση, όμως βρισκόμαστε στο τέλος Νοεμβρίου, έχει περάσει το 1/3 της σχολικής χρονιάς, και κάνουμε μία ώρα μάθημα την ημέρα, γιατί δεν έχουν τοποθετηθεί ακόμα οι καθηγητές, ενώ ακούμε ότι υπάρχουν άλλα ΣΔΕ που δεν έχουν ανοίξει ακόμα.

Κυρία υπουργέ, είμαστε εργαζόμενοι οι περισσότεροι, με οικογένειες και υποχρεώσεις, και σας ρωτάμε: Τι θα γίνει από τώρα και μετά; Όταν και αν τοποθετηθούν οι καθηγητές, θα κάνουμε παραπάνω ώρες καθημερινά για να ολοκληρώσουμε το πρόγραμμα; Θα παραταθεί για μας η σχολική χρονιά; Και οι δύο περιπτώσεις θα μας δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα μέχρι και την αδυναμία να συνεχίσουμε, γιατί έχουμε προσαρμόσει τις δουλειές μας και γενικά τις υποχρεώσεις μας με τέτοιο τρόπο, αναγκαστικά, που τις υπόλοιπες ώρες και το υπόλοιπο χρονικό διάστημα θα δυσκολευτούμε να συμμετέχομε στο σχολείο. Ή μήπως σκέφτεστε να μην πάρετε υπόψη σας τις χαμένες ώρες και να μας δώσετε και με ελλιπή λειτουργία του σχολείου το απολυτήριο, υποβαθμίζοντας και εμάς και το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας;

Κυρία υπουργέ, σας καλούμε να βρείτε χρόνο να ασχοληθείτε με το πρόβλημα των σχολείων μας, που αποτελούν ένα θεσμό που βοηθάει τη διά βίου μάθηση, θεσμό που σίγουρα πιστεύετε, μια και υπάρχει και στο λογότυπο του υπουργείου σας.

Οι εκπαιδευόμενοι του Παραρτήματος Σητείας

Δικτυωθείτε στο Δίκτυο

Η mail list του Δικτύου Παιδείας λειτουργεί και σαν μέσο ενημέρωσης αλλά και σαν μέσο διαλόγου μεταξύ εκπαιδευτικών διαφορετικών βαθμίδων, ηλικιών, πολιτικών προτιμήσεων. Παρακάτω παραθέτουμε ένα μικρό διάλογο που αφορά έμμεσα ένα ζήτημα σημαντικό για την παιδεία στη χώρα μας. Το ζήτημα της γλώσσας.

Σνφμύωα με μαι έυρενα στο Πμανιπσητετο του Κμτρπιαιζ, δεν πζαιει ρλόο με τι σρειά είναι τοθοπεμέτενα τα γτάμαμρα μσέα σε μία λξλέη, αεκρί το πώτρο κια το ταελείτυο γάμρμα να ενίαι στη στωσή θσέη. Τα υλοπιόπα μροπούν να ενίαι σε τχίυεας θιέεσς και να μροπετίε να τις δαβαιάεστε χρωίς πλβημόρα. Ατυό γνίταει γαιτί ο απρώνθονις εκέγλφοας δεν δαεβζιάι γάμρμα γάμρμα κθάε λξηέ αλλά την λξηέ σαν σνύλοο. Ατίπτσυεο, ε;

Γ.Σ.

Μια ένσταση

Είναι λάθος η βιολογικοποίηση των κοινωνικών φαινομένων. Δεν υπάρχει γενικά ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Αν δοθεί το κείμενο σε παιδιά του Δημοτικού, δεν θα βγάλουν άκρη. Ο ήδη εκπαιδευμένος άνθρωπος στη γραφή και την ανάγνωση εκδηλώνει την παραπάνω ικανότητα.

Γενικά ο άνθρωπος σκέφτεται με σημασίες (λέξη χωρίς σημασία είναι σκέτος ήχος). Στη σημασία αποκρυσταλλώνεται η δραστηριότητά του αλλά και ανακλάται η δραστηριότητα που αναπτύσσει. Π.χ., ένας ναυαγός σώζεται με τη βοήθεια μιας πόρτας του πλοίου που επέπλεε. Όταν διηγείται την ιστορία του, χρησιμοποιεί τη λέξη “πόρτα”, όμως σε κανένα δεν δημιουργείται σύγχυση? γι’ αυτόν η πόρτα είχε τη σημασία της “σανίδας σωτηρίας”, και όλοι το καταλαβαίνουν αυτό χωρίς σύγχυση με την αντικειμενική σημασία “πόρτα”.

Ένα παιδί του Δημοτικού μαθαίνει τη λέξη γράμμα-γράμμα, αλλά αργότερα, όταν κατέχει το γραπτό λόγο, το γράψιμο είναι αυτόματη ενέργεια και τα γράμματα ενοποιούνται κατά το γράψιμο. Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλα, όπως π.χ. στην οδήγηση.

Στην αρχή, επικεντρώνω την προσοχή μου στο συμπλέκτη, μετά, όταν ξέρω να οδηγώ, η αλλαγή ταχυτήτων γίνεται αυτόματα. (ενοποιούνται οι ενέργειες).

Όταν σε ένα φίλο, που γιορτάζει, στέλνω Χ—– π—–, καταλαβαίνει “Χρόνια πολλά”.

Όταν, π.χ., η Χρύσα Πέτρου στέλνει μήνυμα και υπογράφει Χ—– Π—–, ο παραλήπτης καταλαβαίνει ότι είναι το όνομά της. Και αυτό όχι γιατί ο εκπαιδευμένος άνθρωπος αντιλαμβάνεται τη λέξη σαν μια εικόνα και την αναγνωρίζει σαν εκγυμνασμένος πίθηκος από το πρώτο και τελευταίο γράμμα, αλλά γιατί σκέφτεται και δρα με σημασίες.

Θ.Α.

Το φετινό φθινόπωρο ήταν πρωτόγνωρο για τα πανεπιστήμια πολλών χωρών της Ευρώπης. Σε πολλές χώρες, με την Αυστρία, τη Γερμανία, την Ελβετία, τη Γαλλία και την Αγγλία να πρωταγωνιστούν, ξέσπασαν κινητοποιήσεις που έβαλαν στο στόχαστρο τη διαδικασία της Μπολόνια. Τρία χρόνια μετά το φοιτητικό κίνημα που συντάραξε το ελληνικό πανεπιστήμιο, για την υπεράσπιση των ίδιων δικαιωμάτων, οι επιπτώσεις των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων έβγαλαν στο δρόμο τους φοιτητές όλης της Ευρώπης και έβαλαν σε αμφισβήτηση την κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εκπαίδευση. Ζητήσαμε τη γνώμη του Λάζαρου Απέκη και της Σίσσυς Βελισσαρίου για τα γεγονότα αυτά.

Το τέλος της Μπολόνια;

Της Σίσσυς Βελισσαρίου, πανεπιστήμιο Αθήνας και ΚΠΕ του ΣΥΝ

Οι Έλληνες πανεπιστημιακοί και οι φοιτητές διεκδικούν δικαιολογημένα τα εύσημα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, διότι με οξύνοια και έγκαιρα διακρίνανε και διακηρύξανε το μέγα κίνδυνο που έκρυβε η διαδικασία της Μπολόνια για το μέλλον του ευρωπαϊκού πανεπιστημίου. Δεν θα χρησιμοποιήσω τη φράση “ήμαστε Κασσάνδρες”, διότι εμπεριέχει το μεταφυσικό στοιχείο της μαντείας, δηλαδή μιας μη ορθολογικής νοητικής διαδικασίας. Αντίθετα, η Αριστερά στο πανεπιστήμιο υπήρξε ενορατική χάρη σε μια συγκροτημένη πολιτική εκτίμηση που είχε ως προς το τι είδους αναδιατάξεις επιχειρούσε να εισαγάγει πριν από περίπου δέκα χρόνια η ΕΕ στα πανεπιστήμια εξαιτίας του σκληρού ανταγωνισμού της με τις ΗΠΑ για την κυριαρχία στην παγκόσμια αγορά και, , άρα, τι μορφής πανεπιστήμιο με αντίστοιχους στόχους διαμορφώνει, , προκειμένου να παράγει ευέλικτους εργαζόμενους, προϊόντα μιας φθηνής και υποβαθμισμένης πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Η απόρριψη της “Μπολόνια” από σύσσωμη την πανεπιστημιακή κοινότητα και το κίνημα που αναπτύχθηκε σε αντίθεση με κάθε απόπειρα επιβολής της αντιμετωπίστηκαν, για χρόνια, από πολλούς Ευρωπαίους ως άλλη μια γραφικότητα των αιωνίως απείθαρχων Ελλήνων, που είναι ανίκανοι να δουν τα πολλαπλά οφέλη ενός εκπαιδευτικού εκσυγχρονισμού – κατά τα αγγλοσαξονικά πρότυπα. Χώρες με τεράστιο εκπαιδευτικό κεφάλαιο και μακραίωνη ακαδημαϊκή παράδοση, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Γαλλία, παρά τις κάποιες γκρίνιες ή ενοχές που αποσπασματικά εκδηλώνονται, σπεύδουν ασμένως να καταστρέψουν το πανεπιστήμιό τους χάρη της προσαρμογής τους στο λεγόμενο Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΧΑΕ), που παγιώνει απολύτως τις σχέσεις εξάρτησης του πανεπιστημίου από την αγορά. Αξίες, εγγενώς εκπαιδευτικές, ανθρωπιστικές και ηθικές απουσιάζουν ηχηρά από τον ΕΧΑΕ, που υποτίθεται ότι θέλει να δομήσει ένα νέο πανευρωπαϊκό παιδευτικό όραμα, φιλοδοξώντας να αντικαταστήσει το “παρωχημένο” και “αντιπαραγωγικό” ιδεώδες του universitas. Θυσιάζεται έτσι στο βωμό της εμπορευματοποίησης των πάντων, που έχει επιβάλει η βάρβαρη παγκοσμιοποίηση, το επίτευγμα μακρών και βασανιστικών ταξικών αγώνων, το δικαίωμα και η πίστη του Ευρωπαίου πολίτη στην εκπαίδευση ως κρατική ευθύνη και δημόσιο-δωρεάν αγαθό.

Τώρα όμως γινόμαστε μάρτυρες ενός ανεπάντεχου φοιτητικού ξεσηκωμού στην Αυστρία, με μαζικές φοιτητικές κινητοποιήσεις, και στη Γερμανία, όπου χιλιάδες φοιτητές διαδηλώνουν και δεκάδες αμφιθέατρα είναι κατειλημμένα. Η “Μπολόνια”, μετά από μία δεκαετία, έχει δείξει πλέον το φρικτό πρόσωπό της ακόμα και σε ευπειθείς Ευρωπαίους πολίτες. Ποιο είναι αυτό; Η αυστηρή ταξική διαλογή στην εκπαίδευση με την απαγορευτική πρόσβαση στο πανεπιστήμιο όσων δεν είναι ευκατάστατοι και η γενικευμένη εισαγωγή διδάκτρων σε όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ. Το περίφημο σχήμα 3-5-8, όπου τα 4-5 έτη σπουδών για το πρώτο πτυχίο συρρικνώθηκαν σε 3 (κατά το αγγλοαμερικανικό bachelor) για τη μαζική και φθηνή κατάρτιση των πολλών, που μετά παραδίδονται στο θηρίο της αγοράς προς βρώση, ενώ το μεταπτυχιακό (master) διατίθεται μόνο σε όσους πληρώνουν δίδακτρα και ο 3ος κύκλος (διδακτορικό) εκπαιδεύει τις μελλοντικές ελίτ. Βαρυσήμαντο το πρωτοσέλιδο άρθρο της συντηρητικής Frankfurter Allgemeine, δεν δείχνει την παραμικρή ταλάντευση ως προς τα συμπεράσματα: “Έσκασε η φούσκα της Μπολόνια” είναι ο τίτλος, ενώ η γαλλική Le Μonde γράφει: “Οι διαδηλωτές καταγγέλλουν την κτηνωδία της ευρωπαϊκής εναρμόνισης” (Γ. Δελαστίκ, Ημερησία, 28/11/2009).Παρ’ όλα αυτά, το πανεπιστημιακό κίνημα πρέπει να παραμένει σε εγρήγορση. Ενώ το “γράμμα” της Μπολόνια μπορεί να μην έχει περάσει τουλάχιστον στην Ελλάδα με τη μορφή του 3-5-8, το “πνεύμα” της έχει επηρεάσει τα προγράμματα σπουδών, την έρευνα στα ΑΕΙ και έχει ουσιαστικά επιβάλει το μάστερ ως μια δεύτερη βαθμίδα. Και αυτά θέλουν πάλη για να αναστραφούν. Κυρίως όμως πρέπει να προσέξουμε και να συντονιστούμε σε ενιαίο πανευρωπαϊκό κίνημα, διότι η Βρετανία –μοιραία χώρα για την τριτοβάθμια στην ΕΕ– ετοιμάζει άλλη μία υποβάθμιση: τη μετατροπή του bachelor από τριετές πτυχίο σε διετές! Το σύνθημα του “New Labour” είναι “εντατικά, φθηνά και ευέλικτα πτυχία”. Δυστυχώς, πολύ συχνά, όταν φτερνίζεται η Βρετανία, συναχώνονται τα πανεπιστήμια όλης της ΕΕ. Αλλά έχουσι γνώσιν οι φύλακες…

Το φετινό φθινόπωρο ήταν πρωτόγνωρο για τα πανεπιστήμια πολλών χωρών της Ευρώπης. Σε πολλές χώρες, με την Αυστρία, τη Γερμανία, την Ελβετία, τη Γαλλία και την Αγγλία να πρωταγωνιστούν, ξέσπασαν κινητοποιήσεις που έβαλαν στο στόχαστρο τη διαδικασία της Μπολόνια. Τρία χρόνια μετά το φοιτητικό κίνημα που συντάραξε το ελληνικό πανεπιστήμιο, για την υπεράσπιση των ίδιων δικαιωμάτων, οι επιπτώσεις των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων έβγαλαν στο δρόμο τους φοιτητές όλης της Ευρώπης και έβαλαν σε αμφισβήτηση την κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εκπαίδευση. Ζητήσαμε τη γνώμη του Λάζαρου Απέκη και της Σίσσυς Βελισσαρίου για τα γεγονότα αυτά.

Μπολόνια: Άλλη μια φούσκα έσκασε!

Του Λάζαρου Απέκη, πανεπιστημιακού

Μετά το μεγάλο κίνημα παιδείας στη χώρα μας, που είχε αιχμές τη μη αναθεώρηση του άρθρου 16 και το νέο νόμο πλαίσιο, αναπτύχθηκαν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δυναμικά κινήματα κατά της αναδιάρθρωσης της ανώτατης εκπαίδευσης και της έρευνας, σύμφωνα με τη νεοφιλελεύθερη διαδικασία της Μπολόνια. Στη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Αυστρία, την Κροατία και πρόσφατα στη Γερμανία ξέσπασαν κύματα κινητοποιήσεων με διαδηλώσεις, καταλήψεις πανεπιστημιακών χώρων, αντιμαθήματα και εκδηλώσεις στους κατειλημμένους χώρους, στα μουσεία και στους δρόμους…

Στην Αυστρία οι φοιτητές ξεσηκώθηκαν κατά της ιδιωτικοποίησης της ανώτατης εκπαίδευσης και της υποβάθμισης των σπουδών τους. Εστιάζοντας στις διακηρύξεις φοιτητών και καθηγητών της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βιέννης και των φοιτητών του Πανεπιστημίου της Βιέννης διαβάζουμε: “Είμαστε αντίθετοι με την ιδιωτικοποίηση της διδασκαλίας, της έρευνας και της παραγωγής της γνώσης γενικότερα, απαιτούμε την πλήρη δημόσια χρηματοδότηση και τον εκδημοκρατισμό όλων των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων καθώς και την άνευ όρων κατάργηση των διδάκτρων στα πανεπιστήμια, είμαστε αντίθετοι με μια “αξιολόγηση της ποιότητας” της επιστήμης και της τέχνης, που εφαρμόζεται με οικονομικά κριτήρια, είμαστε αντίθετοι στην υποβάθμιση, που μετατρέπει πανεπιστήμια και σχολές σε κέντρα κατάρτισης, προσανατολισμένα από την αγορά εργασίας. Εκπαίδευση και όχι κατάρτιση, ελεύθερη πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση και πλήρης κατάργηση των διδάκτρων, εκδημοκρατισμός του πανεπιστημίου, όχι στις αλλαγές στα προγράμματα σπουδών χωρίς τη συγκατάθεση των φοιτητών, πλήρης χρηματοδότηση των πανεπιστημίων και κατάργηση όλων των μορφών οικονομικής επιβάρυνσης των φοιτητών”.

Στη Γερμανία, όπως και σε άλλες χώρες, που εφαρμόστηκε η αναδιάρθρωση της διαδικασίας της Μπολόνια χωρίς σημαντικές αντιδράσεις, αντιμετωπίζουν τις πρώτες δραματικές συνέπειες στο επίπεδο και στη δομή των σπουδών με τους δύο κύκλους (τριετής προπτυχιακός και διετής μεταπτυχιακός) και την υποβάθμιση των αποφοίτων, που χαρακτηρίζονται πλέον ημιμαθείς με ανεπαρκή εφόδια για να ασκήσουν επάγγελμα, αλλά και με την υποταγή της επιστημονικής έρευνας των πανεπιστημίων στους κανόνες και στα ήθη της αγοράς.

Ορισμένα χαρακτηριστικά αιτήματα-συνθήματα των κινητοποιήσεων ήταν: “Δωρεάν παιδεία για όλους”, “Λεφτά για την παιδεία και όχι για τις τράπεζες”. Ιδιαίτερα οι φοιτητές αντιτίθενται στην υιοθέτηση της διαδικασίας της Μπολόνια, που εναρμονίζει τη λειτουργία των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων ορίζοντας συγκεκριμένο χρονικό περιθώριο για την απόκτηση του πτυχίου, του μεταπτυχιακού και του διδακτορικού – μια μεγάλη ανατροπή για τη Γερμανία, όπου οι φοιτητές μέχρι τώρα δεν περιορίζονται χρονικά και μπορούν να κάνουν τις σπουδές τους με το ρυθμό που επιθυμούν.

Κοινή διαπίστωση είναι ότι το πανεπιστήμιο υποβαθμίζεται σε ένα αυταρχικό εκπαιδευτήριο για την επαγγελματική κατάρτιση των αποφοίτων του. Οι σπουδές σε συγκεκριμένη επιστήμη, που μπορούν να προσφέρουν στέρεα εφόδια στους αποφοίτους, με τα οποία θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις αλλαγές που θα συναντήσουν στον επαγγελματικό τους βίο, διασπώνται σε δύο κύκλους, με τον πρώτο να παρέχει αναλώσιμα επαγγελματικά εφόδια χαμηλής στάθμης.

Η ειρωνεία είναι ότι, ενώ οι κυρίαρχες, ακραία νεοφιλελεύθερες πολιτικές, που ηγεμονεύουν στα όργανα της ΕΕ, υπαγόρευσαν την ένταξη της ανώτατης εκπαίδευσης στη διαδικασία της Μπολόνια, για να είναι οι απόφοιτοι “καταλληλότερα εφοδιασμένοι-απασχολήσιμοι” για την άσκηση επαγγέλματος, αποδεικνύεται ότι αυτή η “μεταρρύθμιση” οδήγησε στο αντίθετο αποτέλεσμα, ακόμη και για τα δικά τους κριτήρια της εξυπηρέτησης του κεφαλαίου. Στη Γερμανία, μετά τις κινητοποιήσεις, ακόμη και συντηρητικοί σχολιαστές μιλούν για την παταγώδη αποτυχία της μεγαλύτερης αλλαγής στην ανώτατη εκπαίδευση που έγινε μετά το 19ο αιώνα. Λένε χαρακτηριστικά ότι “η φούσκα της Μπολόνια έσκασε, μετά τη φούσκα του χρηματοπιστωτικού συστήματος”. Και εκεί το φοιτητικό κίνημα ευαισθητοποίησε την κοινωνία για τις συνέπειες αυτών των παρεμβάσεων. Παρά ταύτα, οι καταλήψεις, τα αντιμαθήματα και οι εκδηλώσεις, που λειτούργησαν στο πλαίσιό τους, αντιμετωπίστηκαν με άγρια αστυνομική βία και καταστολή και με διώξεις.

Και ενώ αναπτύσσονται αυτές οι δυναμικές αντιδράσεις στις χώρες της κεντρικής Ευρώπης, στη Βρετανία επιμένουν στη νεοφιλελεύθερη κατεδάφιση, συζητώντας για πανεπιστημιακές σπουδές διάρκειας δύο ετών!

Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας, σύμφωνα με τη διαδικασία της Μπολόνια και τους στόχους της Λισαβόνας, αποβλέπει, ακριβώς, στην προς τα κάτω ενοποίηση των συστημάτων μεταλυκειακής εκπαίδευσης, με την ένταξη δημόσιας και ιδιωτικής αλλά και όλων των μορφών εκπαίδευσης και κατάρτισης (διά βίου μάθηση, άτυπες μορφές εκπαίδευσης, επαγγελματική εμπειρία) και με ένα ενιαίο σύστημα τυποποίησης (πιστωτικές μονάδες) και πιστοποίησης (αξιολόγηση). Δυστυχώς, τα όργανα της ΕΕ αλλά και οι ελληνικές κυβερνήσεις –και με ζήλο η σημερινή του ΠΑΣΟΚ– μετά την πρώτη αμηχανία της κατάρρευσης και της βαθιάς κρίσης, επιμένουν στη νεοφιλελεύθερη βαρβαρότητα της αγοράς ακόμη και για τα θέματα παιδείας! Αυτός είναι ο αναχρονισμός των “εκσυγχρονιστών”.

Είναι δυνατό να επιτρέψουμε σε αυτές τις ηγεμονικές ελίτ να ορίζουν τη υπόθεση της παιδείας και της έρευνας και το παρόν και το μέλλον της νεολαίας (και όχι μόνο); Δυστυχώς, σήμερα στη χώρα μας, οι συνθήκες είναι δυσμενέστερες για τη συνέχιση του αγώνα. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ επιμένει να σκληρύνει “εκσυγχρονιστικά” τη “μεταρρύθμιση” που δεν κατάφερε να ολοκληρώσει η κυβέρνηση της ΝΔ. Ετοιμάζει αλλαγές για να βελτιώσει τη “λειτουργικότητα” του νόμου Γιαννάκου και “ρεαλιστικές” προσαρμογές στην εφαρμογή του νόμου για το πανεπιστημιακό άσυλο, χειρίζεται παραπλανητικά την αναγνώριση των κολεγίων και της οδηγίας της ΕΕ, που επιβάλλει τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα στους αποφοίτους τους, προωθώντας το “απόλυτο σύστημα” – το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων– με ενιαία τυποποίηση και πιστοποίηση.

Οι διοικήσεις των πανεπιστημίων σε ορισμένα πανεπιστήμια επιχειρούν να εφαρμόσουν σημαντικές διατάξεις της αναδιάρθρωσης (αξιολόγηση, πιστωτικές μονάδες, εσωτερικό κανονισμό, άσυλο κ.ά.) αγνοώντας προηγούμενες αποφάσεις των ίδιων των συγκλήτων τους, προκειμένου να ακυρώσουν τα αναχώματα που όρθωσε το πανεπιστημιακό κίνημα ενάντια στη νεοφιλελεύθερη επίθεση.

Η ηγετική ομάδα της ΠΟΣΔΕΠ (ΠΑΣΟΚ, Ανανεωτική Πτέρυγα του ΣΥΝ και “γιατροί της ΝΔ”) με την πολιτική της έχει μετατρέψει ένα συνδικάτο με ξεκάθαρες θέσεις και αγωνιστική πορεία κατά της αναδιάρθρωσης, ανεξάρτητο από την πολιτική εξουσία και τις διοικήσεις των πανεπιστημίων, σε όργανο κυβερνητικού συνδικαλισμού. Και όλα αυτά σήμερα, που στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αναπτύσσονται δυναμικά κινήματα ενάντια στη διαδικασία της Μπολόνια, για την υπεράσπιση του επιπέδου των σπουδών, την αξία των πτυχίων, για τη δημόσια και δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση, για ένα δημοκρατικό πανεπιστήμιο. Τα κινήματα αυτά απαιτούν: Η νεοφιλελεύθερη μεταρρύθμιση στην ανώτατη εκπαίδευση πρέπει να ανατραπεί. Και αυτό γίνεται μόνο με αγώνες! Με αυτά τα κινήματα πρέπει να συντονιστεί το πανεπιστημιακό μας κίνημα, για να αποτραπεί σε επίπεδο Ευρώπης η πολιτική που επιβάλλει την υποβάθμιση, την εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης.