Νέες απειλές για τους λαούς – Τα εθνικά θέματα στο προσκήνιο
Η δήλωση Πούτιν με την οποία χαρακτήριζε την ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου “επαίσχυντη, ανήθικη και παράνομη” και εγκαλούσε “τους Ευρωπαίους” ότι χρησιμοποιούν δυο μέτρα και δυο σταθμά αναγνωρίζοντας την ανεξαρτησία του Κοσόβου αλλά όχι και της βόρειας Κύπρου η οποία είναι πρακτικά ανεξάρτητη επί 40 χρόνια, ήρθε να μας θυμίσει, ορισμένα ζητήματα που η ελληνική εξωτερική πολιτική αλλά και το σύνολο σχεδόν του πολιτικού κόσμου προσπαθούν απεγνωσμένα “να ξεχάσουν”.
Το μαλακό υπογάστριο της Ευρώπης δικαιολογεί το όνομά του
Θυμίζει καταρχάς, με τη βοήθεια και πολλών άλλων είναι αλήθεια, ότι εξακολουθούν να υπάρχουν τα προβλήματα στην ευρύτερη περιοχή. Ότι είναι πραγματικά “καυτά” και απειλούν οποιαδήποτε στιγμή με εντάσεις και περιπέτειες. Μάλιστα όσο περισσότερο οι πολιτικοί μας άρχοντες επιλέγουν να μη θέλουν να τα αντιμετωπίσουν, τόσο περισσότερο αυτά ενσκήπτουν απειλητικότερα. Υπενθυμίζει πως στην περιοχή εμπλέκονται και ανταγωνίζονται πάνω από τρεις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (ΗΠΑ, ευρωπαϊκές δυνάμεις, Ρωσία) και αυτό δρομολογεί εξελίξεις αποσταθεροποίησης και εγκυμονεί κινδύνους για τους λαούς. Επισημαίνει πως τα προβλήματα είναι “μπλεγμένα” μεταξύ τους. Είναι αποτέλεσμα της ίδιας πολιτικής και των ίδιων συσχετισμών, πράγμα που σημαίνει πως δεν έχει κανένα νόημα η πολιτική της αποσπασματικής αντιμετώπισής τους.
Να αναζητήσουμε τις αιτίες
Τις αιτίες των προβλημάτων τις έχουμε ήδη αναφέρει. Είναι η ενεργητική παρουσία, αν δεν αρέσει ο όρος επέμβαση, των ιμπεριαλιστών στην περιοχή. Εδώ και πολλά χρόνια έχουν επιλέξει την αποσταθεροποίηση σαν τον τρόπο να διευκολύνουν την προώθηση της πολιτικής τους και την εγκατάστασή τους στην περιοχή. Και το πιο πρόσφορο μέσο για την αποσταθεροποίηση στάθηκε και παραμένει η υποδαύλιση των εθνικισμών. Το να στρέφεται η μια εθνότητα ενάντια στην άλλη και μέσα από τις εντάσεις και τις συγκρούσεις να δίνεται η δυνατότητα της απευθείας επέμβασης και παρουσίας στην περιοχή των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Παράλληλα, οι νέοι συσχετισμοί στην ευρύτερη περιοχή, και η ανάδειξη σε ακόμα πιο σημαντικό ρόλο της Τουρκίας σαν περιφερειακής δύναμης, περιπλέκουν τα πράγματα, από τη στιγμή που φέρνουν στο προσκήνιο και τις ιδιαίτερες επιδιώξεις της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής η οποία έχει κάθε συμφέρον από την όξυνση των εντάσεων. Αυτή η πολιτική της Νέας Τάξης Πραγμάτων δημιουργεί τις συγκρούσεις, τις αναφλέξεις και τους κινδύνους από την Κύπρο μέχρι τη Βοσνία και από την Αλβανία μέχρι το Κουρδιστάν, είτε “επιλύοντας” εθνικά προβλήματα, π.χ. Κόσοβο, είτε αφήνοντας άλλα σε εκκρεμότητα “για μελλοντική χρήση”. Εξάλλου η ίδια η δραστηριοποίηση των ιμπεριαλιστικών μηχανισμών σε όλη την περιοχή με σχέδια, κινήσεις, παρεμβάσεις κ.τ.λ. δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για εφησυχασμό.
Η πολιτική της στρουθοκαμήλου
Όλα αυτά τα χρόνια ο ελληνικός αστισμός βρέθηκε, και εξακολουθεί να βρίσκεται, μπροστά σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση με συσχετισμούς αρνητικούς για την Ελλάδα. Η άμεση επέμβαση των μεγάλων δυνάμεων μαζί με την αναβάθμιση του ρόλου της Τουρκίας “μοιραία” οδηγούσαν στην υποβάθμιση του ελληνικού ρόλου στην περιοχή. Αυτό δεν σημαίνει μόνο τη “δράση” του ελληνικού αστισμού στα Βαλκάνια συμπληρωματικά προς τους μεγάλους αλλά και προς την Τουρκία. Σημαίνει και την πίεσή που του ασκείται να υποχωρήσει από τις θέσεις του σε ζητήματα που είτε ήταν ανοιχτά από καιρό (Κυπριακό, ελληνοτουρκικά), είτε άνοιξαν μετά τη βαλκανική κρίση (Κόσοβο, “Σκοπιανό”, “τουρκική μειονότητα” κ.τ.λ.). Η ελληνική εξωτερική πολιτική αντιμετώπισε την κατάσταση με δυο τρόπους. Πρώτον, με την ακόμα μεγαλύτερη πρόσδεση με τα συμφέροντα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και την προσπάθεια να κερδίσει κάτι από το “γενικό ντου” στα Βαλκάνια. Δεύτερον, αποφάσισε να μην κάνει τίποτα για τα ακανθώδη προβλήματα τα οποία ανέκυψαν και να τα αφήσει “να σαπίσουν” μήπως τυχόν γίνει κάτι και αλλάξουν οι συσχετισμοί. Και οι δυο τρόποι απέτυχαν παταγωδώς. Από τη “μεγάλη βαλκανική εξόρμηση” -“όραμα” της εποχής Σημίτη μαζί με την Ολυμπιάδα και την ένταξη στην ΟΝΕ- το μόνο πραγματικό κέρδος ήταν τα φτηνά μεροκάματα για το ιδιωτικό κεφάλαιο (εξ ου και το κύμα φυγής των βιομηχανιών). Κατά τ’ άλλα μάλλον ζημιές καταγράφονται. Ακόμα και το περίφημο “τι ασχολείστε με τα Σκόπια, ανοίξτε ένα σούπερ μάρκετ να τελειώνουμε” μάλλον σε μπούμερανγκ γυρίζει, αφού οι επενδύσεις γίνανε και οι Έλληνες επενδυτές μάλλον την ελληνική κυβέρνηση πιέζουν, για να μη χάσουν τις μπίζνες, παρά την κυβέρνηση των Σκοπίων. Βλέπετε, υπάρχουν επενδυτές και “επενδυτές”, όπως υπάρχουν εθνικισμοί και “εθνικισμοί”. Τι μένει από όλη αυτή την τακτική; Η ανάγκη για όλο και περισσότερο “ρεαλισμό”, διάβαζε ραγιαδισμό. Η ανάγκη να κλείσουν επιτέλους οι “ανοιχτές πληγές” (επί του προκειμένου Κυπριακό και “Σκοπιανό”) όπως-όπως, για να πάψουν να δηλητηριάζουν τις σχέσεις μας με τους υπερατλαντικούς και λοιπούς συμμάχους. Και αν λόγοι εσωτερικής κατανάλωσης ή οι μνήμες του κυπριακού λαού δεν επέτρεψαν μέχρι σήμερα “να ξεμπερδεύουμε” με τα αγκάθια, η πρόθεση υπάρχει και όσο να ’ναι όλο και κάτι θα μετρήσει…
Έχουμε ανάγκη από μια άλλη πολιτική
Σε αυτές τις συνθήκες έχουμε επιτακτική ανάγκη από μια άλλη πολιτική. Από μια πολιτική η οποία να μην μετατρέπει την Ελλάδα σε μέρος του προβλήματος. Να μην οδηγεί στην καρδιά της κρίσης και άρα να μην εγκυμονεί κινδύνους για τον ελληνικό λαό αλλά και τους λαούς της περιοχής. Αυτό σημαίνει να απομακρυνθούμε από την αιτία των προβλημάτων: την πολιτική του ιμπεριαλισμού. Ο αντιιμπεριαλισμός για τον ελληνικό λαό, αλλά και τους λαούς της περιοχής, δεν είναι ιδεολογικό ζήτημα. Είναι ζωτική πολιτική ανάγκη. Είναι η προσπάθεια να σταματήσει η αποσταθεροποίηση, οι εντάσεις και οι συγκρούσεις στην περιοχή. Είναι η απαίτηση να αφεθούν οι λαοί να λύσουν τα προβλήματά τους μόνοι τους, πράγμα που σημαίνει και την ουσιαστική επίλυσή τους. Όσο η χώρα είναι δεμένη στο άρμα του ιμπεριαλισμού, όσο στηρίζει τις πολιτικές του, όσο συμμετέχει και ενισχύει τους πολέμους του, τόσο δυσχεραίνει τη θέση της, τόσο εμπλέκεται και η ίδια σε περιπέτειες. Με αυτή την έννοια αποκτούν ιδιαίτερη σημασία και επικαιρότητα τα αντιιμπεριαλιστικά συνθήματα-αιτήματα:
-
Έξω η Ελλάδα από το ΝΑΤΟ – Έξω οι βάσεις από την Ελλάδα
-
Κανένας Έλληνας φαντάρος έξω από τα σύνορα – Να γυρίσουν άμεσα όλοι οι στρατιωτικοί
-
Να σταματήσει η ελληνική πολιτική και οικονομική παρέμβαση στα Βαλκάνια
-
Έξω οι ιμπεριαλιστές από τα Βαλκάνια. Η ανεξαρτησία της Βαλκανικής θα είναι αποτέλεσμα του αγώνα των λαών της ενάντια στα σχέδια και τις επεμβάσεις των ιμπεριαλιστών υπό την κάλυψη των διεθνών οργανισμών
-
Να παρθούν πρωτοβουλίες για την κοινή δράση των βαλκανικών λαών ενάντια στην ιμπεριαλιστική επέμβαση και κυριαρχία στην περιοχή
-
Ενάντια στις αντιδραστικές κυβερνήσεις της περιοχής
-
Κύπρος ενιαία ανεξάρτητη
-
Όχι στο καθεστώς των εγγυητριών δυνάμεων
-
Να αποχωρήσουν όλα τα ξένα στρατεύματα από την Κύπρο
-
Όχι σε λύσεις διχοτόμησης και ομοσπονδιοποίησης του νησιού – Ενάντια στα σχέδια πολέμου στο Αιγαίο
-
Όχι στο κυνήγι των εξοπλισμών
-
Άμεση μείωση των στρατιωτικών δαπανών
-
Όχι στην επικυριαρχία των ιμπεριαλιστών
-
Όχι στον τούρκικο επεκτατισμό και τον ελληνικό σοβινισμό
κείμενα: Φειδίας Παϊρίδης, Παντελής Κουτσιανάς
Αθήνα και Σκόπια σε αδιέξοδες διαπραγματεύσεις
Βέτο στο πλαίσιο ΗΠΑ και ΕΕ
Μετά τα συνεχή πηγαινέλα των υπουργών στις ΗΠΑ και των διπλωματικών απεσταλμένων των ΗΠΑ στις δύο χώρες, το πλαίσιο ξεκαθαρίζει: με ευθύνη των ΗΠΑ κατά πρώτο λόγο και της ΕΕ εν συνεχεία, ακόμη κι αν επιτευχθεί μια προσωρινή συμφωνία, η ένταση στις σχέσεις των δύο μερών θα συνεχιστεί. Αφορμή το όνομα σήμερα (κάποια άλλη θα εφευρεθεί αύριο από τους ιμπεριαλιστές) και αιτία η ιμπεριαλιστική πολιτική να δημιουργούνται και να συντηρούνται ανούσια εθνοτικά προβλήματα, ώστε να αξιοποιούνται από τους ιμπεριαλιστές για επαναχαράξεις συνόρων, εκβιασμούς κυβερνήσεων και ληστρικές πωλήσεις εξοπλισμών. Ο εθνικισμός σε Σκόπια και Αθήνα καλά κρατεί. Στα Σκόπια ο εθνικισμός της νεαρής ηγεσίας του αδύναμου προτεκτοράτου στηρίζεται στην ισχυρή ώθηση των ιμπεριαλιστών, και πρώτ’ απ’ όλα των Αμερικάνων. Στην Αθήνα, από την άλλη μεριά, ο εθνικισμός συγκροτείται με άξονα την ισχύ μιας περιφερειακής βαλκανικής δύναμης απέναντι σε ένα αδύναμο προτεκτοράτο. Από τη μια, αλυτρωτισμός και υποθήκευση του μέλλοντος στην αμφισβήτηση των συνόρων. Από την άλλη, στρουθοκαμηλισμός ότι στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και της διεύρυνσης της ΕΕ, η Ελλάδα είτε θα βάλει βέτο (που αδυνατεί να βάλει) είτε θα αποσπάσει κάτι διαφορετικό από αυτό που επιδιώκουν οι Αμερικάνοι: μια “λύση” για το όνομα, που δεν θα είναι λύση αλλά πηγή διαιώνισης των προβλημάτων. Η ελληνική ηγεσία στρουθοκαμηλίζει γιατί δεν βλέπει την ισχυρή αμερικάνικη ώθηση στη γείτονα. Γιατί νομίζει ότι μπορεί να επιβάλει την “έξυπνη ισχύ”, έναν συνδυασμό “σκληρής” και “ήπιας” ισχύος, όπως η Ντόρα Μπακογιάννη πρόσφατα τοποθέτησε. Όμως ούτε η απειλή για βέτο στην είσοδο της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ, ούτε η ελληνική οικονομική παρουσία στη γείτονα μπορούν να πετύχουν αποτελέσματα (αλλά και να μπορούσαν δεν θα ήταν σε σωστή κατεύθυνση). Η ισχύς, καθόλου έξυπνη αλλά κυνικά πολεμοκάπηλη, βρίσκεται στα χέρια της Κοντολίζα Ράις και όχι της Ντόρας Μπακογιάννη. Ειδικά μετά τη μονομερή ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου είναι εξαιρετικά στενά τα περιθώρια ελιγμών του ελλαδικού αστισμού, που ποτέ στην ιστορία του δεν πήγε ενάντια στους ιμπεριαλιστές, ακόμα κι αν θίγονταν ζωτικά του συμφέροντα. Η μόνη πορεία που μπορεί να οδηγήσει σε λύση είναι η κοινή πορεία έξω από το ευρωατλαντικό πλαίσιο. Που σημαίνει να δυναμώσουν και να χειραφετηθούν πολιτικά τα λαϊκά κινήματα σε κάθε χώρα, να ξηλωθούν οι βάσεις και τα ερείσματα των ιμπεριαλιστών, να μπει φραγμός στο νεοφιλελευθερισμό που εξάγεται από την ΕΕ. Να οικοδομηθεί και να δυναμώσει η αλληλεγγύη των λαών. Να μπει τέλος στη ματωβαμένη επαναχάραξη των συνόρων και στη δημιουργία προτεκτοράτων. Και αυτό μεταφράζεται σήμερα σε βέτο, όχι όμως στο επίπεδο της ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Αντίθετα, βέτο στην επέμβαση στα Βαλκάνια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, που είναι και οι εγγυήτριες δυνάμεις του προτεκτοράτου και οι νταβατζήδες των Βαλκανίων. Δύσκολη προοπτική, αλλά η μόνη εφικτή και ρεαλιστική. Αντίθετα μέσα στο τωρινό ευρωατλαντικό πλαίσιο είναι εξωπραγματικό να θεωρεί κανείς ότι μπορεί να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα.
Και για το όνομα;
Σε ένα αντιμπεριαλιστικό και αντινεοφιλελεύθερο πλαίσιο θα ήταν απλό να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα με μια σύνθετη ονομασία και με γεωγραφικό προσδιορισμό της Μακεδονίας. Αυτή τη θέση υποστηρίζουμε. Από την άποψη αυτή είμαστε αντίθετοι στη λεγόμενη “διπλή ονομασία”, άλλη δηλαδή στο εσωτερικό της χώρας και άλλη στις διεθνείς της σχέσεις (είτε σε όλες είτε μόνον σε σχέση με την Ελλάδα). Προφανώς είναι άλλο πράγμα η σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό και άλλο η “διπλή ονομασία”. Στη θέση της “διπλής ονομασίας” φαίνεται να συγκλίνουν σήμερα οι ηγεσίες του δικομματισμού, αφού για μεγάλο χρονικό διάστημα έθρεψαν τον εθνικισμό με την αμιγή ελληνικότητα της Μακεδονίας – και έχουν τεράστιες ευθύνες για αυτό. Προφανώς είμαστε αντίθετοι με την εθνικιστική λογική, που εκφράζεται στην Ελλάδα, να μην υπάρχει ο όρος Μακεδονία. Η αντίληψη ότι η Μακεδονία είναι ελληνική (που προβάλλεται κυρίως από την ακροδεξιά, την Εκκλησία αλλά και τμήματα του δικομματισμού) είναι από ανιστόρητη έως άκρως επικίνδυνη, καθώς υπονοεί την ελληνική διεκδίκηση εδαφών έξω από τα σύνορα της χώρας (στην Ελλάδα βρίσκεται κάτι λίγο παραπάνω από το 50% της έκτασης, που στη σύγχρονη ιστορία ονομάζεται Μακεδονία, το υπόλοιπο ανήκει στην ΠΓΔΜ, στη Βουλγαρία και ένα πολύ μικρό τμήμα στην Αλβανία). Διαφωνούμε επίσης με τη λογική, που προβάλλουν τμήματα της ριζοσπαστικής σκέψης (ανάμεσα τους και η νεολαία ΣΥΝ): “ας ονομασθούν οι γείτονες όπως επιθυμούν -έχουν το δικαίωμα. του αυτοπροσδιορισμού”. Φυσικά και το έχουν, αρκεί να μην θίγουν το αίσθημα των κατοίκων μιας άλλης χώρας. Το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού δεν είναι κάτι που έχει ισχύ, γενικότερη από την ανάγκη της ειρηνικής και αλληλέγγυας συνύπαρξης και της μη επαναχάραξης των συνόρων. Ούτε η ήττα του εθνικισμού στη μια πλευρά μπορεί να γίνεται με τη νίκη ενός άλλου εθνικισμού και αλυτρωτισμού. Το πιο σημαντικό, δεν είναι αυτοπροσδιορισμός το να είσαι (με βάση και το σύνταγμα και την πολιτική σου) προτεκτοράτο και να στηρίζεις την επιβίωση σου σαν οντότητα στις Μεγάλες Δυνάμεις. Ας αναρωτηθούν οι φίλοι που υποστηρίζουν μια τέτοια αντίληψη, μήπως έτσι, χωρίς προφανώς να το θέλουν, ενισχύουν την ιμπεριαλιστική επιδίωξη να συντηρούνται εστίες έντασης και εθνικισμού.
Κόσοβο
Κράτος-έκτρωμα made in USA
Μονομερή “ανεξαρτησία” ανακήρυξε την περασμένη Κυριακή η κοσοβάρικη βουλή με την αποχή όλων των μη Αλβανών βουλευτών του Κοσόβου. Η δημιουργία του νέου προτεκτοράτου γιορτάστηκε στην Πρίστινα με αμερικάνικες και αλβανικές σημαίες, ενώ ταυτόχρονα έγιναν διαδηλώσεις στο βόρειο Κόσοβο όπου κατοικεί η Σέρβικη μειονότητα των 130.000 (10% του πληθυσμού) που έχει απομείνει, αλλά και στο Βελιγράδι, στις πρεσβείες των ΗΠΑ και της Σλοβενίας -προεδρεύουσας της ΕΕ- με δεκάδες συλλήψεις και τραυματισμούς.
Το κράτος-έκτρωμα, με 44% ανεργία και 25% αναλφάβητων, κέντρο λαθρεμπορίου και ναρκωτικών, έσπευσαν να αναγνωρίσουν οι ΗΠΑ. Χαρακτηριστικό πως το σύνταγμα του κατά τα άλλα “ανεξάρτητου” Κοσόβου ετοιμάστηκε από Αμερικανούς συνταγματολόγους. Δηλώσεις για αναγνώριση εξάλλου είχαν κάνει και περίπου 20 απ’ τις 27 χώρες της ΕΕ -που δυσκολεύεται να έχει ενιαία θέση- με πρώτες την Αγγλία, Γαλλία και Γερμανία. Αθόρυβα και πριν καν ανακηρυχτεί η ανεξαρτησία, η ΕΕ αποφάσισε την αποστολή αστυνομικής και δικαστικής δύναμης 1.800 αντρών αντικαθιστώντας την UNMIK του ΟΗΕ, ενώ οι 16.000 ΝΑΤΟϊκοί στρατιώτες παραμένουν επ’ αόριστον. Η στάση της ΕΕ, και η πίεση των περισσοτέρων κομμάτων και της κοινής γνώμης, οδήγησε τον πρόεδρο της Σερβίας, Τάντιτς, να αναβάλει την υπογραφή σύνδεσης που η ΕΕ είχε προτείνει στην Σερβία για να χρυσώσει το χάπι. Ταυτόχρονα ανακλήθηκε ο πρεσβευτής της Σερβίας στις ΗΠΑ. Η Ρωσία απ’ την άλλη, έχοντας “υιοθετήσει” οικονομικά και πολιτικά σημαντική μερίδα της άρχουσας τάξης στη Σερβία, ζήτησε απ’ το συμβούλιο ασφαλείας του ΟΗΕ να κηρύξει παράνομη την ανεξαρτησία. Παρ’ όλ’ αυτά ο σε άλλες περιπτώσεις λαλίστατος γραμματέας του ΟΗΕ περιορίστηκε σε γενικόλογες δηλώσεις περί ειρήνης παρότι οι ΗΠΑ για πολλοστή φορά κουρελιάζουν τις αποφάσεις του ΟΗΕ καθώς δε συμβαδίζουν με τα σχέδιά τους στην περιοχή. Στις όποιες επιφυλάξεις για τη νομιμότητα της κήρυξης της ανεξαρτησίας μιας επαρχίας ενός κυρίαρχου κράτους, ο Μπους απαντά πως το Κόσοβο είναι “μοναδική” περίπτωση, ή “ιδιόρρυθμη” σύμφωνα με τους Ευρωπαίους. Αλήθεια, οι Σέρβοι της Βοσνίας, η Χώρα των Βάσκων, η Βόρεια Ιρλανδία, η Υπερδνειστερία στη Μολδαβία, η Αμπχαζία και η Οσετία στη Γεωργία αλλά και η Κορσική, τι περιπτώσεις είναι άραγε κατά την άποψη του Μπους και των ευρωπαίων λυκο-συμμάχων του; Μάλλον ανύπαρκτες! Γιατί δύο μέτρα και σταθμά; Γιατί απλά η δημιουργία ενός ακόμα κράτους-μαριονέτα στα Βαλκάνια αφενός εξυπηρετεί την προώθηση των οικονομικών, πολιτικών και στρατιωτικών θέσεων του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού στον ανταγωνισμό του κυρίως με τη Ρωσία και δευτερευόντως με Γαλλία-Γερμανία στην περιοχή, και αφετέρου ανταμείβει την Κοσοβάρικη μαφία και την αλβανική άρχουσα τάξη για τις εξυπηρετήσεις που προσφέρουν. Την ίδια στιγμή ρίχνει λάδι στη φωτιά του αλβανικού μεγαλοϊδεατισμού ενώ τιμωρεί τη Σερβία ψαλιδίζοντάς τη κι άλλο, τόσο για την αντίσταση στον πόλεμο το 1999, όσο και για την τωρινή φιλορωσική στάση της.
Η ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου δεν είναι απίθανο να δημιουργήσει ένα βαλκανικό ντόμινο αλλαγής συνόρων που θα εξαπλωθεί στην περιοχή του Καυκάσου και της Ευρώπης συνολικά. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου πως Κύπρος, Ισπανία, Ρουμανία και Σλοβακία είναι απ’ τις πρώτες χώρες της ΕΕ που αρνούνται ν’ αναγνωρίσουν το Κόσοβο. Η Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας ήδη έχει εξαγγείλει πως θ’ ακολουθήσει το παράδειγμα του Κοσόβου, ενώ για απόσχιση απ’ το Κόσοβο μιλούν οι ηγέτες των Σέρβων του Κοσόβου, δημιουργώντας ήδη πονοκεφάλους στο νεοσύστατο προτεκτοράτο. Οι Αλβανοί της ΠΓΔΜ και του Πρέσεβο στη Σερβία ζητούν ένωση με την Αλβανία. Η Τουρκία καλοβλέπει την κατάσταση του τετελεσμένου για να πιέσει για αναγνώριση του ψευδοκράτους στην Κύπρο αλλά και για την αναμόχλευση του θέματος τουρκικής μειονότητας στη Θράκη. Η Ρουμανία τρέμει στην ιδέα αυτονόμησης της ουγγρικής μειονότητας. Ενώ ήδη η Αμπχαζία και η Νότια Οσετία ζητούν την αναγνώρισή τους απ’ τη διεθνή κοινότητα.
Η ελληνική κυβέρνηση, που εδώ και καιρό έχει αλλάξει τη θέση της περί μη αλλαγής συνόρων στην περιοχή, έσπευσε να στείλει ελληνική αντιπροσωπεία στην τελετή αναγνώρισης της ανεξαρτησίας επιχειρώντας σταδιακή πλήρη ευθυγράμμιση με την επικίνδυνη πολιτική των ΗΠΑ. Ο λαός της χώρας μας, οι λαοί των Βαλκανίων δεν είχαν τίποτα να περιμένουν απ’ την ανάμειξη των ιμπεριαλιστών στην περιοχή, πέρα από νέες πολεμικές αναμετρήσεις και βάθεμα της οικονομικής και πολιτικής εξάρτησης. Δεν είχαν τίποτα να περιμένουν απ’ τις ραγιάδικες νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις τους, πέρα απ’ την εξάπλωση της φτώχειας και της μιζέριας. Η μοναδική διέξοδος βρίσκεται στον κοινό αγώνα ενάντια στους ιμπεριαλιστές, και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, ενάντια στο ΝΑΤΟ και στις βάσεις, ενάντια στο “διαίρει και βασίλευε” και στους εθνικισμούς, για την οικοδόμηση ενός μετώπου πραγματικής φιλίας και αλληλεγγύης των λαών.
Με μια ματιά
Το Κοσυφοπέδιο ή Κόσοβο αποτελεί επαρχία της Σερβίας, η οποία τελούσε υπό τη διοίκηση (βλέπε κατοχή) του ΟΗΕ από το 1999. Τη 17η Φεβρουαρίου 2008, η βουλή του Κοσυφοπεδίου ανακοίνωσε, μονομερώς, την ανεξαρτησία του από τη Σερβία.Το Κοσυφοπέδιο έχει έκταση 10.887 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Συνορεύει με το Μαυροβούνιο, την Αλβανία και την ΠΓΔΜ. Ο πληθυσμός του μόλις ξεπερνά τα 2 εκατομμύρια, των οποίων το 90% αποτελούν Αλβανόφωνοι, ενώ το υπόλοιπο 10% αποτελούν Σέρβοι (μακράν η μεγαλύτερη μειονότητα), Τούρκοι, Ρουμάνοι και άλλοι. Νόμισμα είναι το ευρώ. Στα μέρη που κατοικούνται από Σέρβους χρησιμοποιείται για τις συναλλαγές το δηνάριο της Σερβίας.
Εθνικισμός-ιμπεριαλισμός
Ένα “δυναμικό δίδυμο” ενάντια στους λαούς
Εθνικισμός: Ιδεολογία και πολιτική που αποσκοπεί στη διέγερση του μίσους των λαών ή των εθνοτήτων ενάντια σε άλλους λαούς ή έθνη. Ο εθνικισμός βασίζεται και προσπαθεί να στερεώσει μέσα στην κοινωνία την αντίληψη της ανωτερότητας και της κυριαρχίας του ενός έθνους ή κράτους πάνω στα άλλα.
Ξεκινήσαμε από τον ορισμό γιατί ακόμα και αυτός είναι στις μέρες μας μια δύσκολη υπόθεση. Όχι γιατί δεν είναι λυμένο ιστορικά τι είναι ο εθνικισμός και ποιος είναι ο ρόλος του αλλά ακριβώς γι’ αυτό. Ακριβώς επειδή ιστορικά ο εθνικισμός ως ιδεολογία και πολιτική έχει καταγραφεί στις συνειδήσεις των λαών σαν μια αντιδραστική αντίληψη, με αποκορύφωμα τον ναζιφασισμό (το αποκορύφωμα και ολοκλήρωση του εθνικισμού) γι’ αυτό υπάρχει και η προσπάθεια να “ξαναμάθουμε γράμματα”. Και μαζί με το ξαναγράψιμο της ιστορίας ξαναγράφονται και οι ορισμοί. Μάλιστα ορισμένοι, μεταξύ τους και πολλοί “επώνυμοι”, προσπαθούν να λανσάρουν τον ορισμό ότι εθνικισμός είναι η αγάπη για την πατρίδα (και ο πατριωτισμός τι είναι άραγε;). Ορισμός ο οποίος, πέρα από τα λογικά άλματα που απαιτεί για να γίνει δεκτός, προσπαθεί να κρύψει το γεγονός ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ο εθνικισμός, όπου έχει κυριαρχήσει, οδήγησε σε τραγωδίες τόσο τα έθνη όσο τις χώρες και τους λαούς.
Ο βαλκανικός εθνικισμός
Ο εθνικισμός στα Βαλκάνια δεν είναι άγνωστος. Η ύπαρξη διαφορετικών εθνοτήτων και λαών σε μια περιοχή όπου ήταν ενεργός ιστορικά ο ξένος παράγοντας οδήγησε στην ανάπτυξη του εθνικισμού σαν μιας επιθετικής πολιτικής ιδιαίτερα κατά την περίοδο της διάλυσης της οθωμανικής αυτοκρατορίας όπου τα διάφορα “κομιτάτα” βάφτιζαν στην κολυμβήθρα και στο αίμα τους λαούς της περιοχής προκειμένου να γίνουν “ομοεθνείς” τους. Εξάλλου ο όρος βαλκανοποίηση σημαίνει διεθνώς τη δημιουργία κρατών (συνόρων) με τεχνητό τρόπο έτσι ώστε στο εσωτερικό τους να συνυπάρχουν διαφορετικές αντιμαχόμενες εθνότητες και άλυτα προβλήματα και να είναι ως εκ τούτου ασταθή. Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια (καταπίεσης και ανάπτυξης του εθνικισμού σε όλη την περιοχή) για να φτάσουμε μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο σε μια κατάσταση σταθερότητας και συγκράτησης του εθνικισμού. Και σ’ αυτό έπαιξε καταλυτικό ρόλο η ύπαρξη σοσιαλιστικών χωρών στην περιοχή γιατί στο Νότο (βλ. Κύπρος) ο εθνικισμός δεν σταμάτησε να δρα, να δηλητηριάζει τις σχέσεις των λαών και να οδηγεί σε συγκρούσεις και αγριότητες.
Η σύγχρονη βαλκανική κρίση, η οποία ξεκινάει με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, σημαδεύεται από την ανάπτυξη και τη δράση του εθνικισμού και από αυτή την άποψη αξίζει το κόπο να προσπαθήσουμε να δούμε κάποια βασικά χαρακτηριστικά του. Πρόκειται για έναν εθνικισμό ο οποίος υποδαυλίζεται από τα ξένα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Όλοι οι “πρωταγωνιστές” των τελευταίων χρόνων υπήρξαν επί χρόνια “επαγγελματίες πατριώτες” σε άμεση σχέση με τον ξένο παράγοντα και μάλιστα με αλλαγές αφεντικών όταν οι καιροί το απαίτησαν. Η περίπτωση του UCK, τον οποίο αρχικά τροφοδοτούσε ο γερμανικός ιμπεριαλισμός και εν μία νυκτί υιοθετήθηκε από τους Αμερικάνους (ας είναι καλά ο Χόλμπουργκ) είναι χαρακτηριστική. Ακόμα και ο εθνικιστής Μιλόσεβιτς ενισχύθηκε στην άνοδό του στην εξουσία από τις ΗΠΑ (αμερικανοσπουδασμένος γαρ) και βοήθησε τα μέγιστα στη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας (για να απαλλαγεί υποτίθεται η Σερβία από το βάρος των άλλων), άσχετα αν στην πορεία οδηγήθηκε στη σύγκρουση με τη Δύση με τα γνωστά αποτελέσματα. Έχουμε να κάνουμε με έναν εθνικισμό με έντονα τα στοιχεία της υποτέλειας. Ο οποίος δρα ή αδρανεί, προβάλλει αιτήματα και απαιτήσεις ή τα αποσύρει, “εξεγείρεται” ή “ειρηνεύει” ανάλογα με τις εντολές των ιμπεριαλιστών. Η περίπτωση των Αλβανών του Τέτοβου είναι χαρακτηριστική, όπως και των αντίστοιχων του Κόσοβου που γιορτάζουν την ανεξαρτησία τους κουνώντας ξένες σημαίες στην πλατεία Κλίντον – τόση εθνική συνείδηση.
Μπορεί να πατάει, σε ορισμένες περιπτώσεις, στην εθνική καταπίεση αλλά δεν έχει σχέση με την άρση αυτής της καταπίεσης. Όχι γιατί δεν “νικάει τον εχθρό” -με ξένα όπλα- αλλά γιατί αντικαθιστά την εθνική καταπίεση από μια άλλη, πολλές φορές χειρότερη. Γιατί παραδίδει τους λαούς δέσμιους στις πολιτικές των ιμπεριαλιστών. Τέλος, γιατί αντικαθιστά την όποια εθνική καταπίεση με μια καταπίεση κάθε άλλου έθνους που βρίσκεται στην επικράτειά του. Και κανένας λαός δεν είναι ελεύθερος όταν καταπιέζει κάποιον άλλο λαό. Τέλος, βασικό χαρακτηριστικό του είναι ο αλυτρωτισμός. Η προβολή “προαιώνιων” αιτημάτων και οραμάτων για “Μεγάλη Αλβανία”, “Μεγάλη Μακεδονία” κοκ. Μάλιστα όσο πιο “μικρός” και “υποβασταζόμενος” είναι ο εθνικισμός τόσο μεγαλύτερα “όνειρα” προβάλλει. Έτσι κι αλλιώς οι ιμπεριαλιστές τα χρειάζονται “για ώρα ανάγκης”. Με αυτούς τους όρους και με αυτά τα μέσα η βαλκανοποίηση της βαλκανικής -και όχι μόνο- επιτεύχθηκε χάρη στην επέμβαση του ιμπεριαλισμού και τη συνέργια του εθνικισμού. Και οι μεγάλοι έχουν πολλές δεκαετίες πείρα στο πώς να χωρίζουν λαούς και έθνη. Στο πώς να φροντίζουν να μπει το αίμα ανάμεσα στους λαούς έτσι που να μοιάζει αδύνατη κάθε συμβίωση. Όμως όλα αυτά συντελέστηκαν και σε ένα κενό. Στο κενό αντίδρασης σε αυτή την πολιτική. Στηρίχθηκαν και στην αδυναμία των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων κάθε χώρας της περιοχής να προβάλουν ένα διαφορετικό δρόμο. Να βάλουν φρένο στο μίσος και τα εθνικιστικά κηρύγματα. Να εξηγήσουν πως δεν μπορεί να υπάρξει ανεξαρτησία υπό την παρουσία και την επιτήρηση του ιμπεριαλισμού. Και δυστυχώς στον τομέα αυτό έχουν να γίνουν ακόμα πάρα πολλά βήματα. Αλλά είναι αναγκαία.
“Προστάτες” και υποτελείς
Τα Βαλκάνια χερσόνησος των προτεκτοράτων;
“Στο Διεθνές Δίκαιο ή την Πολιτική ο όρος Προτεκτοράτο (Protectorate) σημαίνει κάποια εδαφική κατοικήσιμη περιοχή που ελέγχεται (ή κυριαρχείται κατά διάφορους βαθμούς) από μία ή περισσότερες “προστατεύουσες” (protecting) Δυνάμεις. Και άλλες φορές προσδιορίζει συνήθως την προστατευόμενη οντότητα, ενώ άλλες φορές, τη σχέση μεταξύ προστάτιδος και προστατευομένου.”
Στην περίπτωση της βαλκανικής μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας είχαμε την ίδρυση, μετά από πόλεμο ή και “ειρηνικά”, ανεξάρτητων κρατικών οντοτήτων οι οποίες σαν βασικό χαρακτηριστικό τους έχουν την αδυναμία να σταθούν από μόνες τους. Να αυτοδιοικηθούν και να μπορέσουν να οργανώσουν τη ζωή τους σαν κράτη κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά. Πρόκειται για κρατικές οντότητες με εθνικά και άλλα προβλήματα, οι οποίες στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στις ξένες δυνάμεις – οικονομικά, πολιτικά, ακόμα και στρατιωτικά. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις αυτή η αδυναμία εκφράζεται και θεσμικά με τη θεσμοθέτηση της δυνατότητας επέμβασης των ξένων δυνάμεων ή με την ανάθεση σε αυτές σημαντικών λειτουργιών, τέτοιων που να τίθεται σε αμφισβήτηση ακόμα και το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης με βάση το οποίο υποτίθεται ότι οδηγηθήκαμε στη δημιουργία των νέων κρατών.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα η Βοσνία, ένα κράτος-έκτρωμα, στο οποίο υποτίθεται πως οι τρεις διαφορετικές εθνότητες αναλαμβάνουν την πρωθυπουργία εναλλάξ -οποία δημοκρατία- και στο οποίο η σερβική μειονότητα είναι αποκλεισμένη από κάθε οικονομική βοήθεια και σπρώχνεται να εγκαταλείψει τα σπίτια της. Και ο αρμοστής των ξένων δυνάμεων έχει το δικαίωμα να παρεμβαίνει ακυρώνοντας κυβερνητικές αποφάσεις, ακόμα και απολύοντας κυβερνήσεις. Δικαίωμα το οποίο όλως τυχαίως εφαρμόζεται κατά κόρον όταν στην πρωθυπουργία βρίσκεται Σέρβος και που έχει οδηγήσει σε αγανάκτηση ακόμα και τα τσιράκια των ιμπεριαλιστών. Ή η περίπτωση της ΠΓΔΜ, που έχει το εγγενές πρόβλημα ότι το 40% του πληθυσμού της είναι αλβανικής καταγωγής και κατά καιρούς -για την ακρίβεια κατά παραγγελία- διεκδικούν την ανεξαρτησία τους. Τόσο ανεξάρτητο κράτος είναι η γειτονική χώρα, ώστε όταν ξέσπασαν συγκρούσεις με ένοπλους Αλβανούς παρενέβη ανοιχτά το ΝΑΤΟ για να επιβάλει την ειρήνη. Και όχι μόνο ανέλαβε να επιβάλει τους όρους της ειρήνης -σύμφωνα με τα συμφέροντα της αλβανικής μειονότητας- αλλά δεν άφησε τον ανύπαρκτο στρατό της “ανεξάρτητης χώρας” ούτε να αφοπλίσει τους εξεγερμένους (όρος της συμφωνίας) πράγμα που έκαναν οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ χωρίς κανένα έλεγχο. Μπορούμε ακόμα να πάμε και στο Κόσοβο όπου τα ΝΑΤΟϊκά στρατεύματα στηρίζουν την ανεξαρτησία της χώρας η οποία θα “υπηρετηθεί” από ευρωπαίους αστυνομικούς, δικαστικούς και τελωνειακούς.
Η δημιουργία ενός προτεκτοράτου δεν είναι βέβαια κάποια λανθασμένη σύλληψη κάποιου αποτυχημένου διπλωμάτη. Είναι μια πολύ συγκεκριμένη πολιτική του ιμπεριαλισμού ο οποίος δημιουργεί και επιβάλλει τους όρους της προτεκτορατοποίησης μιας κρατικής οντότητας. Δηλαδή φροντίζει αυτή να βρίσκεται σε πλήρη αδυναμία να υπάρξει χωρίς τη στήριξη της προστάτιδας δύναμης. Της κληροδοτεί προβλήματα (εθνικά, οικονομικά, διοικητικά κλπ), τέτοια που να απειλούν τη σταθερότητά της ανά πάσα στιγμή. Και στη βάση αυτή αποκτά ένα πιστό κατ’ ανάγκην σύμμαχο (υποτελής είναι η σωστή έκφραση) και μια σταθερή και μόνιμη βάση επέμβασης στην ευρύτερη περιοχή.
Από τη διαδικασία αυτή κερδισμένοι βγαίνουν οι ιμπεριαλιστές καθώς και τα ντόπια καθεστώτα (μικρές ομάδες εγκάθετων που θησαυρίζουν από την απομύζηση της οικονομικής βοήθειας και του γενικού ξεπουλήματος). Αντίθετα, οι λαοί -ακόμα και αυτοί που νόμιζαν πως θα γλιτώσουν από την καταπίεση και θα μπορέσουν να ζήσουν καλύτερα- αντιλαμβάνονται σύντομα την όλη φαρσοκωμωδία (μια ματιά στην αποχή στις πρόσφατες εκλογές στο Κόσοβο, και μάλιστα παραμονές ανεξαρτησίας, δείχνει αρκετά πράγματα). Και βεβαίως κανείς δεν μπορεί να εξασφαλίσει την εις το διηνεκές προστασία των ιμπεριαλιστών. Δηλαδή μια κρατική οντότητα η οποία υπάρχει χάρη σε ξένες δυνάμεις μπορεί να ψαλιδιστεί, να υποβαθμιστεί ή και να πάψει να υπάρχει αν κάποια στιγμή αλλάξει η πολιτική των μεγάλων δυνάμεων ή απλά χάσουν το ενδιαφέρον τους.
Με δυο λόγια, ακόμα και για τους λαούς των ίδιων των χωρών αυτών τα προβλήματα και οι κίνδυνοι εξακολουθούν να υπάρχουν και μάλιστα είναι ευθέως ανάλογοι με την παρουσία των προστατών. Πολύ περισσότερο για τους λαούς της ευρύτερης περιοχής οι οποίοι εδώ και πολλά χρόνια έχουν ξεχάσει την έννοια της ειρήνης και της σταθερότητας και έχουν πληρώσει -και εξακολουθούν να πληρώνουν- με αίμα την ιμπεριαλιστική παρουσία και δράση στην περιοχή.
Αν δούμε την πρόσφατη ιστορία θα καταλάβουμε πού οδηγεί η δημιουργία προτεκτοράτων. Πολύ περισσότερο που αυτή η πολιτική συνεχίζεται με ένταση με την ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου αλλά και το ξαναλανσάρισμα του σχεδίου Ανάν για την Κύπρο. Ενός σχεδίου το οποίο εξασφαλίζει ένα κράτος σε πλήρη αδυναμία να λειτουργήσει. Δημιουργεί δηλαδή ένα ακόμα προτεκτοράτο και μάλιστα στη θέση ενός ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους.
Οι δύο εκδοχές του “ρεαλισμού” στο β΄γύρο των κυπριακών εκλογών, του Γιώργου Τζαφέρη
Μετά από αρκετούς μήνες μιας εξαιρετικά αμφίρροπης προεκλογικής περιόδου έγινε η ανατροπή. Ο σημερινός πρόεδρος Τ. Παπαδόπουλος, βασικός εκφραστής του ΟΧΙ στο σχέδιο Ανάν, έμεινε εκτός β΄ γύρου, στον οποίο πέρασαν οι υποψήφιοι της δεξιάς Γ. Κασουλίδης και της αριστεράς Δ. Χριστόφιας. Οι δύο αυτοί υποψήφιοι αποτελούσαν τις δύο (διαφορετικές;) εκδοχές του “ρεαλισμού” σχετικά με την επίλυση του Κυπριακού, θέμα το οποίο κυριάρχησε στις κυπριακές εκλογές. Το βασικό επιχείρημα-δίλημμα ήταν το ότι με την επανεκλογή Παπαδόπουλου θα παγιωνόταν η κατάσταση (άρα εκ των πραγμάτων διχοτόμηση) και θα απομονωνόταν η Κύπρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υποστήριξαν ότι πρέπει να υπάρξει μια κινητικότητα, έστω και χωρίς να είναι προσανατολισμένη η κατεύθυνση που μπορεί να πάρει.
Δεν είναι τυχαίο ότι την ήττα Παπαδόπουλου χαιρέτισαν με ενθουσιασμό τόσο η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή πλευρά, όσο και οι ΗΠΑ – Μ. Βρετανία – ΕΕ, πλευρές που εργάστηκαν συνειδητά για την ήττα του όλη την προηγούμενη περίοδο.
Από την άλλη, είναι φανερό πως ο “ρεαλισμός” έχει κερδίσει σημαντικό έδαφος μέσα στον κυπριακό αστισμό, ο οποίος παλιότερα προτιμούσε να έχει μια κρατική βάση που να λειτουργεί αντί μια ενιαία Κύπρο αδύναμη να λειτουργήσει ως κράτος. Προφανώς οι ελπίδες (και οι υποσχέσεις;) για μπίζνες στην κατεχόμενη Κύπρο -άσχετα με το πόσο πραγματικές είναι- και ο κοσμοπολιτισμός επικράτησαν και έδωσαν ώθηση στους πολιτικούς εκφραστές του “ρεαλισμού”.
Ελλείψει μιας αριστεράς, η οποία θα δούλευε συστηματικά για την αξιοποίηση της λαϊκής εναντίωσης στο σχέδιο Ανάν και θα τη μετέτρεπε σε παράγοντα συνολικής αντίθεσης στα σχέδια των ιμπεριαλιστών για την περιοχή (κάτι που η πλευρά Παπαδόπουλου αδυνατούσε να κάνει) παλεύοντας για Κύπρο ενιαία, ανεξάρτητη από κατοχικά στρατεύματα και ιμπεριαλιστικές παρεμβάσεις, το διεθνές και εσωτερικό μπλοκ του “ρεαλισμού” τα κατάφερε. Έτσι ο πρώτος στόχος επετεύχθη, αν και η σύμπτωση με τις εξελίξεις στο Κόσοβο δημιουργεί ακόμη πιο αρνητικούς όρους και περιορίζει τον όποιο “ρεαλισμό”.
Συνειδητή γενικολογία
Η πρόταση και η στάση των δύο νικητών για το τι διαφορετικό θα φέρουν στη σκακιέρα του Κυπριακού είναι σκόπιμα θολή. “Επιθετική διπλωματία” ήταν το σλόγκαν του Κασουλίδη, “Μαζί με τους Τουρκοκύπριους για συναινετική λύση” το σύνθημα Χριστόφια. Γενικολογίες που δεν απαντούν στα βασικά ζητήματα, όπως η αδιαλλαξία της Τουρκίας, οι έποικοι και τα κατοχικά στρατεύματα, ο ρόλος των ΗΠΑ και της Μ. Βρετανίας στη νέα Κύπρο και οι ξένες στρατιωτικές βάσεις στο νησί.
Τώρα έχει ξεκινήσει ένας μαραθώνιος διαβουλεύσεων για τις συμμαχίες ενόψει του β΄ γύρου. Μέχρι στιγμής δεν έχει αποσαφηνιστεί το τοπίο αφού ο κύριος ρυθμιστής, το ΔΗΚΟ του Παπαδόπουλου, φαίνεται διασπασμένο. Το σοσιαλιστικό ΕΔΕΚ που στήριξε Παπαδόπουλο ανακοίνωσε την υποστήριξή του στον Χριστόφια, ενώ για τα μικρότερα κόμματα η προτίμησή τους θα είναι περισσότερο συμβολική. Η Μ. Βρετανία ήδη εκδήλωσε την προτίμησή της στον “ευρωπαίο” Κασουλίδη, ενώ η κυρίαρχη τουρκοκυπριακή πλευρά προσβλέπει περισσότερο στον Χριστόφια. Τα πάρε-δώσε ξεκίνησαν από τη στιγμή της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων, όταν οι δύο νικητές αμέσως συνεχάρησαν τον απερχόμενο πρόεδρο για τη θητεία του ζητώντας την υποστήριξή του. Η προεδρία της Βουλής και το Υπουργείο Εξωτερικών (παραδοσιακά σημαντικές θέσεις στην κυπριακή πολιτική σκηνή) θα αποτελέσουν το δόλωμα για πιθανές συμμαχίες. Το ότι κανένας από τους δύο πόλους του ρεαλισμού δεν έχει μια ξεχωριστή δυναμική περιπλέκει τα πράγματα, αφού από τη μια θα πρέπει να βρουν στηρίγματα από τη “διεθνή κοινότητα”, ενώ από την άλλη είναι αναγκασμένοι να διατηρήσουν ισορροπίες, κυρίως με την πλευρά Παπαδόπουλου.
Προχώρημα των ιμπεριαλιστικών θέσεων
Τα ερωτηματικά για την αυριανή μέρα είναι πολλά (ποια θα είναι, για παράδειγμα, η στάση της Ρωσίας, με την οποία το ΑΚΕΛ διατηρεί ακόμη ιδιαίτερες σχέσεις, σε περίπτωση εκλογής Χριστόφια;) και οι κινήσεις όλων των παραγόντων δεν έχουν ακόμη φανερωθεί. Όμώς το συμπέρασμα από τις μέχρι τώρα εξελίξεις είναι ότι οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις έχουν προωθήσει τις θέσεις τους σημαντικά και στο ζήτημα του Κυπριακού, παίρνοντας μια πρώτη ρεβάνς από τη μεγάλη λαϊκή νίκη του ΟΧΙ στο σχέδιο Ανάν.
Να σημειώσουμε ότι και τα δύο μεγάλα κόμματα της αριστεράς (ΣΥΝ-ΚΚΕ) χαιρέτισαν με θέρμη την επιτυχία Χριστόφια και ελπίζουν πολλά στην εκλογή του στο β΄ γύρο, προβάλλοντας μια εκ διαμέτρου αντίθετη από την παραπάνω άποψη, ότι ο ιμπεριαλισμός θα τα βρει σκούρα στο μέλλον από τον “πρώτο εκλεγμένο κομμουνιστή ηγέτη χώρας-μέλους της ΕΕ” όπως διαπιστώνει και η… βρετανική εφημερίδα “Independent”.
Γιώργος Τζαφέρης
Δημοψήφισμα για σχέδιο Ανάν (2004)
ΟΧΙ
313.704
75,83%
ΝΑΙ
99.976
24,17%
Προεδρικές Εκλογές 2003
Υποψήφιος
Κόμμα
Ψήφοι
Ποσοστό
Τ. Παπαδόπουλος
ΔΗΚΟ (+ΑΚΕΛ)
213.353
51.51%
Γ. Κληρίδης
ΔΗΣΥ
160.724
38.80%
Α. Μαρκίδης
Ανεξάρτητος
27.404
6.62%
Ν. Κουτσού
Νέοι Ορίζοντες
8.771
2.12%
Αποτελέσματα Κυπριακών Εκλογών 2008
Υποψήφιος
Ψήφοι
Ποσοστό
Ιωάννης Κασουλίδης (ΔΗΣΥ)
150.996
33,51%
Δημήτρης Χριστόφιας (ΑΚΕΛ)
150.016
33,29%
Τάσσος Παπαδόπουλος (ΔΗΚΟ)
143.249
31,79%
Τώρα τι γίνεται στην Κύπρο; του Γιώργου Δελαστίκ
Πενθούν από προχθές το βράδυ οι ‘Ελληνες και οι Κύπριοι που είναι αντίθετοι στο διχοτομικό, αμερικανόπνευστο σχέδιο Ανάν, καθώς ο πολιτικός ηγέτης που ενσάρκωσε την αντίσταση σε αυτό και οδήγησε στη σαρωτική απόρριψή του με το εκπληκτικό ποσοστό του 76%, ο Τάσσος Παπαδόπουλος, αποκλείστηκε από το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών του νησιού. Λιγότερες από 7.000 ψήφοι χώρισαν το 31,79% του Τ. Παπαδόπουλου από το 33,29% του Δ. Χριστόφια που ήρθε δεύτερος, μόλις 980 ψήφους κι αυτός πίσω από τον Γιαννάκη Κασουλίδη της Δεξιάς, που ήρθε πρώτος με 33,51%. Οι δύο ενδοτικοί υποψήφιοι, ο ένας κραυγαλέος και ο άλλος πιο μετριοπαθής, υποστηρικτές και οι δύο του σχεδίου Ανάν, θα αναμετρηθούν την Κυριακή για την προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία υπό την ηγεσία τους δεν αποκλείεται καθόλου να μην επιβιώσει της θητείας τους! Αν κατορθώσουν να περάσουν κάποια εκδοχή του σχεδίου Ανάν, τότε η Κυπριακή Δημοκρατία θα έχει καταλυθεί ως κράτος με τη σημερινή του μορφή πριν ξαναγίνουν εκλογές.
Το προχθεσινό εκλογικό αποτέλεσμα συνιστά αναμφισβήτητα στρατηγική ήττα των δυνάμεων αντίστασης στην Κύπρο και θρίαμβο των δυνάμεων της υποτέλειας στις ΗΠΑ και την ΕΕ. Το όραμα μιας Κύπρου που αγωνίζεται σθεναρά για την ανεξαρτησία και την εδαφική της ακεραιότητα δέχθηκε καίριο, αν όχι μοιραίο, πλήγμα. Τώρα την ηγεσία θα αναλάβουν οι δυνάμεις που αντικειμενικά θα δικαιώσουν εκ των υστέρων την τουρκική εισβολή και θα νομιμοποιήσουν την κατοχή του “Αττίλα”, αν κατορθώσουν να περάσουν το σχέδιο Ανάν σε οποιαδήποτε παραλλαγή και μεταμφίεσή του. Εντελώς αδιάφορο είναι αν αυτή την αποστολή θα αναλάβει να την εκτελέσει ο Δ. Χριστόφιας ή ο Γ. Κασουλίδης.
Το ζητούμενο είναι να μην τους επιτραπεί να υλοποιήσουν έναν τέτοιο στόχο. Εδώ όντως διαφέρουν οι δυνατότητες των δύο αυτών.
Ο δεξιός Γ. Κασουλίδης είναι ψυχή τε και σώματι αφοσιωμένος στους Αμερικανούς και το σχέδιο Ανάν – τόσο που το 2004 είχε φθάσει μέχρι του σημείου να χαρακτηρίσει… “Μικρασιατική καταστροφή”(!) ενδεχόμενη απόρριψή του. Δεν έχει αλλάξει καθόλου γνώμη για το σχέδιο Ανάν μέχρι σήμερα, επομένως Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες είναι απολύτως βέβαιες ότι θα συμφωνήσει αμέσως με οτιδήποτε του ζητήσουν.
Πλεονέκτημά του επίσης, ότι μπορεί να συσπειρώσει το μεγαλύτερο μέρος των στελεχών του κεντροδεξιού ΔΗΚΟ, του κόμματος δηλαδή του απελθόντος προέδρου Τ. Παπαδόπουλου. Το ΔΗΚΟ αποτελεί ένα συνονθύλευμα διεφθαρμένων στελεχών που στην πλειονότητά τους παρασιτούν στην εκάστοτε εξουσία, την οποία απομυζούν συστηματικά. Δεν διστάζουν να συμπαρατάσσονται είτε με τη Δεξιά είτε με την Αριστερά – οποιονδήποτε μπορεί να τους παράσχει πρόσβαση στην εξουσία!
Το μειονέκτημα του Γ. Κασουλίδη είναι ότι αν εκλεγεί αυτός Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας τότε η αντι-ανανική πτέρυγα του ΑΚΕΛ (που υπερβαίνει το 70% των ψηφοφόρων του) μαζί με τη συντριπτική πλειονότητα των ψηφοφόρων (όχι των στελεχών) του κόμματος του Τ. Παπαδόπουλου και της σοσιαλιστικής ΕΔΕΚ συγκροτούν μια λαϊκή πλειοψηφία εναντίον του σχεδίου Ανάν, ικανή να προβάλει εμπόδια στην επιβολή του. Αυτό καθιστά αντικειμενικά αδύναμο πρόεδρο τον Γ. Κασουλίδη.
Αντιθέτως, εδώ βρίσκεται το ισχυρό σημείο του Δ. Χριστόφια. Αν εκλεγεί πρόεδρος εγκλωβίζει ολόκληρο το ΑΚΕΛ στη γραμμή του μέσω της νομής της εξουσίας και των γλυκών καρπών της. Μαζί με τους οπαδούς της Δεξιάς που στην πλειονότητά τους είναι υπέρ του σχεδίου Ανάν, ο Πρόεδρος Χριστόφιας εξασφαλίζει μια ετερογενή και ασταθή, αλλά σίγουρα υπαρκτή λαϊκή πλειοψηφία υπέρ του σχεδίου Ανάν!
Αυτό συνιστά καταρχήν τεράστιο πλεονέκτημα για τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, ικανό να τους κάνει να τον προτιμούν έναντι του Γ. Κασουλίδη.
Η προτίμησή τους προς τον Δ. Χριστόφια βέβαια μετριάζεται από το γεγονός ότι η κομματική και εκλογική βάση του ΑΚΕΛ, όπως και η πλειοψηφία των στελεχών του, είναι σαφώς αντιαμερικανική.
Επίσης, το ΑΚΕΛ είναι πολύ πιο δημοκρατικά οργανωμένο κόμμα από οποιοδήποτε άλλο στην Κύπρο, πράγμα που σημαίνει ότι ο Δ. Χριστόφιας δεν μπορεί να αγνοεί επ’ άπειρον χωρίς συνέπειες τα αντιανανικά αισθήματα της συντριπτικής πλειοψηφίας των μελών και οπαδών του, ακόμη και αν ορίσει κυβέρνηση από ακραία ενδοτικά στελέχη του ΑΚΕΛ – και τέτοια υπάρχουν άφθονα. Δύσκολη η επιλογή των ΗΠΑ και ΕΕ, αλλά πολύ ευχάριστη, αφού έχουν… δύο στους δύο υποψήφιους που εξυπηρετούν τα σχέδιά τους!
* Αναδημοσίευση από το “Έθνος”, 20/2/2008